Ομιλία στη Βουλή, κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού για το 2017.

 

Πρέπει να πούμε και να θυμίσουμε στους απερχόμενους εκπροσώπους της Χρυσής Αυγής ότι τα μεγαλύτερα εγκλήματα ενάντια σε αυτή την πατρίδα και τη χώρα έγιναν στο όνομα της πατρίδας.

Τα μεγαλύτερα εγκλήματα ενάντια στο ελληνικό έθνος έγιναν στο όνομα του έθνους. Και η προδοσία της Κύπρου ακόμα έγινε στο όνομα της πατρίδας.

Εκπροσωπείτε, λοιπόν, την πατριδοκαπηλία. Αυτή είναι η ιδεολογία σας, που είναι μια από τις πιο τυχοδιωκτικές ιδεολογίες που υπήρξαν στη χώρα μας. Όπως το γερμανικό έθνος καταστράφηκε από το γερμανικό φασισμό, όπως το ιταλικό έθνος επλήγη από τον ιταλικό φασισμό, έτσι και η χώρα αυτή κινδυνεύει, όχι από την Αριστερά, αλλά από τους πατριδοκάπηλους, όπως είστε εσείς.

Το χάσμα εμπιστοσύνης προς τις ελίτ διευρύνεται παντού

Κυρίες και κύριοι, ο Προϋπολογισμός του ελληνικού κράτους για το 2017 συζητείται σε ένα διεθνές και ευρωπαϊκό περιβάλλον, αυξανόμενης αβεβαιότητας. Οι εστίες αστάθειας και έντασης πληθαίνουν και πολλές είναι κοντά μας.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Ιταλία, οι εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, η ψήφος υπέρ του Brexit στη Βρετανία και πλήθος άλλων γεγονότων δείχνουν την ανάγκη ριζικών αλλαγών που, αν δεν γίνουν, ο κόσμος και η Ευρώπη ειδικότερα οδηγούνται σε συστημικά αδιέξοδα.

Κάνουν λάθος όσοι και όσες αποδίδουν τις εξελίξεις στους δημαγωγούς. Ο δεξιός λαϊκισμός, όπως, άλλωστε, και η ξενοφοβία και ο ρατσισμός, δεν είναι η αιτία, αλλά είναι το στρεβλό αποτέλεσμα βαθύτερων κοινωνικών αιτιών. Και έχουν αυταπάτες όσοι, ειδικά στην Ευρώπη, εμμένουν στην ίδια πολιτική και στο δόγμα «business as usual», κλείνοντας τα μάτια στον πόνο που σκορπά η αυξανόμενη ανισότητα και στην ανασφάλεια που προκαλεί η απουσία ελπίδας και προοπτικής.

Και πρόκειται για αυταπάτες, διότι οι εξελίξεις που ζούμε δείχνουν ότι παρά τις μεγάλες διαφορές που υπάρχουν από χώρα σε χώρα, αναδύεται ένα κοινό στοιχείο. Και το κοινό αυτό στοιχείο είναι ότι ο νεοφιλελευθερισμός, τόσο στην άγρια πινοσετική του μορφή όσο και στην πιο ήπιά του εκδοχή, έχει χάσει παντού προ πολλού την αρχική του δύναμη. Δεν μπορεί να υποσχεθεί πλέον τίποτα, εκτός από ανισότητες και ανασφάλεια.

Γι’ αυτό και διευρύνεται παντού το χάσμα εμπιστοσύνης προς τις κυρίαρχες ελίτ. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στις περιφερειακές χώρες του καπιταλισμού, όπως γνωρίζαμε, αλλά συμβαίνει τώρα στα υπεραναπτυγμένα κέντρα του καπιταλισμού. Από το Λονδίνο ως τη Ρώμη, λοιπόν, και από την Ευρώπη έως τις Ηνωμένες Πολιτείες διευρύνεται η απόσταση ανάμεσα στους κυριαρχούμενους και τους κυρίαρχους, ανάμεσα στους λαούς και τις ελίτ, ανάμεσα στους φτωχούς και τους πλούσιους, ανάμεσα στην εργασία και το κεφάλαιο.

Οι αντοχές της κοινωνίας έχουν όρια

Οι εξελίξεις αυτές απαιτούν προβληματισμό, στοχασμό και επανακαθορισμό των προτεραιοτήτων. Στην προκειμένη περίπτωση, επιβάλλουν μια εξισορρόπηση των προτεραιοτήτων, όπως είναι σε εμάς, παραδείγματος χάρη, η συνεπής εφαρμογή της συμφωνίας από την οποία εξαρτάται η χρηματοδότηση της χώρας, μέχρι να βγούμε στις αγορές, αλλά και η ταυτόχρονη ενίσχυση της συνοχής της κοινωνίας.

Διότι και οι κοινωνίες έχουν όρια και αν τα όρια των κοινωνιών παραβιάζονται, τότε δημιουργούνται τέρατα και τερατογενέσεις.

Σε αυτή τη λογική υπακούν οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού. Δεν έχουν καμία σχέση με εκλογές ή με προεκλογικούς σχεδιασμούς. Αποτελούν ουσιώδη πλευρά της στρατηγικής της Κυβέρνησης για έξοδο από την κρίση, με την κοινωνία όρθια και για έναν τρόπο υλοποίησης της συμφωνίας με τους δανειστές που, παρά το πλαίσιο δημοσιονομικών περιορισμών που υπάρχει, θέλουμε και προσπαθούμε να υπηρετεί την πολιτική μας για κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή.

Αυτή ακριβώς είναι μια διακριτή διαφορά από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, αυτή είναι μια ουσιώδης διαφορά από τη Νέα Δημοκρατία.

Η στήριξη των αδυνάτων είναι όρος για τη συνοχή της κοινωνίας και τη Δίκαιη και Βιώσιμη Ανάπτυξη

Τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός δεν παραβιάζουν καμιά συμφωνία, όπως βιάστηκαν να πουν ορισμένα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας. Αντίθετα, αξιοποιούν περιθώρια που οι ίδιες οι θυσίες του λαού δημιουργούν.

Εκείνο το οποίο κάνει η δική μας Κυβέρνηση είναι κάθε ευρώ που μπορεί να εξοικονομηθεί να πάει σε αυτούς που το έχουν ανάγκη και αυτό είναι το καινούργιο που θέλουμε να εισάγουμε στην πολιτική της χώρας. Η αναστολή της αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της προσφυγικής κρίσης, η έκτακτη οικονομική ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων, αλλά και άλλα μέτρα που βρίσκονται ήδη σε ισχύ, όπως η πρόσβαση των ανασφάλιστων στο δημόσιο σύστημα Υγείας, η εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης και άλλα, είναι μέτρα που δεν βοηθούν μόνο τις κοινωνικές ομάδες που βρίσκονται στην πιο αδύναμη θέση, αλλά είναι μέτρα που βοηθούν ολόκληρη την κοινωνία, διότι συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή και συμβάλλουν και στην ανάκαμψη της οικονομίας. Είναι συστατικό μέρος της πολιτικής μας και του θετικού σχεδίου που έχουμε υποσχεθεί στον ελληνικό λαό για την έξοδο από την κρίση.

Κρίσιμος σταθμός αυτού του σχεδίου, κρίσιμος σταθμός της πορείας προς την ολοκλήρωση του προγράμματος, ούτως ώστε να υπάρξουν δυνατότητες δανεισμού από τις αγορές είναι ακριβώς η φάση που διανύουμε. Από την έκβαση των διαπραγματεύσεων, από το σύντομο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, κάτι το οποίο μπορεί να γίνει, όπως έχουν διαβεβαιώσει και οι αρμόδιοι Υπουργοί και από την αλληλουχία των μέτρων που θα ακολουθήσουν, τη γρήγορη ένταξή μας στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και άλλα, από αυτά θα εξαρτηθεί το αν, πότε και πόσο γρήγορα θα βγούμε σε ένα ξέφωτο το οποίο δεν θα είναι βέβαια το οριστικό τέλος της κρίσης, αλλά θα μας επιτρέψει με όρους πολιτικής αυτονομίας να σχεδιάσουμε τη δράση μας στα πλαίσια των ευρωπαϊκών και των παγκόσμιων θεσμών.

Το θετικό σενάριο είναι εφικτό

Το σχέδιο αυτό, παρά τη διαρκή και διαρκώς διαψευδόμενη καταστροφολογία της Νέας Δημοκρατίας, προχωρά προς την τελική φάση της υλοποίησής του. Η επιτυχής ολοκλήρωση του σχεδίου μας ακριβώς ακυρώνει κάθε συζήτηση για τέταρτο μνημόνιο προς θλίψη ορισμένων κέντρων, εντός και εκτός της χώρας μας, τα οποία πιστεύουν ότι αυτή η χώρα δεν μπορεί να κυβερνηθεί χωρίς μνημόνια, χωρίς τρόικες και χωρίς επιβολή.

Τέσσερις παράγοντες, νομίζω, μεταξύ άλλων καθιστούν την υλοποίηση αυτού του σχεδίου απολύτως εφικτή:

• Ο πρώτος είναι η υλοποίηση της ίδιας της συμφωνίας, η οποία έχει ολοκληρωθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της και η δυνατότητα ολοκλήρωσης της δεύτερης αξιολόγησης, εφόσον γίνει σεβαστό το ευρωπαϊκό πλαίσιο σε ό,τι αφορά τα εργασιακά θέματα.
• Δεύτερος ενισχυτικός παράγοντας είναι οι εξελίξεις στην πραγματική οικονομία. Σπάει ο φαύλος κύκλος της ύφεσης και όσοι μιλούν ακόμα για ύφεση πολύ απλά θα διαψευστούν.
• Ο τρίτος παράγοντας είναι η ανακοίνωση των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που, παρότι αποτελούν μόνο ένα μέρος της συνολικής ρύθμισης, είναι σημαντικά, διότι παρέχουν ισχυρή προστασία έναντι του κινδύνου αύξησης των επιτοκίων σε μια φάση που νομίζουμε ότι είναι πολύ πιθανό αυτή η αύξηση να υπάρξει. Η σύγκριση που γίνεται από ορισμένους με το PSI, δηλαδή την προηγούμενη αναδιάρθρωση του χρέους, είναι άστοχη και παραπλανητική, διότι εκείνο που έμεινε από το PSI και το δεύτερο μνημόνιο δεν ήταν κάποια ελάφρυνση του χρέους, όπως δείχνουν και οι αριθμοί, αλλά η χρεοκοπία των τραπεζών, η εξαέρωση των αποθεματικών των ασφαλιστικών Ταμείων, το βάθεμα της ύφεσης και η αύξηση της ανεργίας.
• Ο τέταρτος υποστηρικτικός παράγοντας είναι ότι σε συνθήκες αυξανόμενης αβεβαιότητας και αστάθειας, ο γεωπολιτικός ρόλος της χώρας μας αυξάνει και η πολιτική μας ακριβώς προσπαθεί να ενισχύσει περαιτέρω τη διεθνή θέση και το ρόλο της χώρας μας.

Η χώρα, λοιπόν, διαθέτει σαφές σχέδιο. Αυτό το σχέδιο είναι σε τροχιά υλοποίησης και ολοκλήρωσης. Οι καταστροφολογίες της Νέας Δημοκρατίας για μία ακόμα φορά θα διαψευστούν.

Να μην επαναληφθούν τα λάθη του 2014

Όμως, βασική προϋπόθεση για την επιτυχή ολοκλήρωση του σχεδίου μας είναι ο χρόνος. Δεν αρκεί να βγούμε «κάποτε» στις αγορές. Δεν αρκεί να ολοκληρωθεί «κάποτε» η β΄ αξιολόγηση. Δεν αρκεί να μπούμε «κάποτε» στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν στην ώρα τους και πάντως πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι διαδικασίες τους πρώτους μήνες του 2017, για να μπορέσουμε να βγούμε δοκιμαστικά στις αγορές πριν λήξει το πρώτο εξάμηνο του 2017 για να μην επαναληφθούν τα λάθη που έγιναν το 2014.

Πρέπει να θυμίσω εδώ, επειδή άκουσα πολλά για το 2014, ότι εκείνο που έγινε τότε ήταν ότι στήθηκε ένα σχέδιο ενταγμένο εξ αρχής σε μία εκλογικίστικη λογική. Το θέμα που αντιμετώπιζε η τότε κυβέρνηση ήταν πώς να αποφύγει την ήττα στις ευρωεκλογές και, όταν η ήττα ήρθε, πώς να μπορέσει να ανακάμψει από την ήττα εκείνη.

Αυτό ήταν το δήθεν «success story» του κ. Σαμαρά. Για αυτό οργανώθηκε μία όπως-όπως έκδοση ομολόγων τον Απρίλιο του 2014. Το ομόλογο πράγματι πουλήθηκε, αν και σε υψηλό επιτόκιο. Το αμέσως επόμενο, όμως, ομόλογο που επιχειρήθηκε να εκδοθεί το καλοκαίρι του 2014 δεν μπόρεσε να πουληθεί, διότι η ευνοϊκή συγκυρία στο μεταξύ είχε αλλάξει. Αναβλήθηκαν και όλες οι επόμενες εκδόσεις που είχαν προγραμματιστεί και η κρίση –που ποτέ δεν είχε φύγει- επανήλθε δριμύτερη.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, είναι η κρίση που μάταια επιχειρείτε να φορτώσετε σε μας, κρύβοντας ότι είχε αρχίσει ήδη από τότε η επιδείνωση της κατάστασης.

Όχι σε νέα μέτρα και σε μη βιώσιμα πλεονάσματα

Η αντιπολίτευση κατηγορεί τη σημερινή Κυβέρνηση ότι δήθεν δεσμεύει τη χώρα σε μεγάλα πλεονάσματα. Πρόκειται για ένα ακόμη ψέμα. Η αλήθεια είναι ότι η σημερινή Κυβέρνηση προσπαθεί να απαλλάξει τη χώρα από τα πράγματι ανέφικτα πλεονάσματα για τα οποία είχαν δεσμευτεί οι προηγούμενοι. Με βάση το δεύτερο Μνημόνιο, το βασικό σενάριο προέβλεπε πλεόνασμα 4,4% για την περίοδο 2016-2020 και 4% για την περίοδο 2021-2030. Και σας φαίνονται τώρα πολλά το 0,5% του 2016, το 1,75% του 2017 και το 3,5% που αποτελεί την οροφή, το ταβάνι, για τις συζητήσεις που γίνονται;

Την ίδια στιγμή, βεβαίως, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προτείνει 1,5%, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει ανάλογη ελάφρυνση του χρέους. Το παράδοξο –και πρέπει να το πούμε εδώ- με τη στάση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είναι ότι στην περίπτωση που οι δανειστές δεν δεχθούν να προχωρήσουν τώρα στην επαρκή -κατ’ εκείνο- ελάφρυνση του χρέους, τότε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ζητεί από εμάς πρόσθετα μέτρα 4 με 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ, σαν να είναι υπεύθυνη η Ελλάδα, επειδή οι δανειστές δεν μειώνουν το χρέος, όπως κι εμείς ζητούμε.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, η Κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές προς όλες τις κατευθύνσεις ότι δεν συζητά μέτρα, εφ’ όσον αυτά είναι έξω από τη συμφωνία και έξω από την εντολή που μας έχει δώσει ο ελληνικός λαός.

Προωθητική υπέρβαση των εμποδίων

Οι όποιες καθυστερήσεις και αντιφάσεις χαρακτηρίζουν τη διαπραγμάτευση στην παρούσα φάση δεν οφείλονται σε καθυστερήσεις της ελληνικής πλευράς ούτε σε άλλα εμπόδια που θέτουμε εμείς, αλλά αποκλειστικά σε αποκλίνουσες και αντιφατικές επιδιώξεις ορισμένων από τους δανειστές.

Ορισμένες χώρες, παραδείγματος χάρη ευρωπαϊκές, θέλουν οπωσδήποτε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο ελληνικό πρόγραμμα, αλλά δεν αποδέχονται τους όρους που το ΔΝΤ θέτει, προκειμένου να συμμετάσχει.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, πάλι, θεωρεί προϋπόθεση, όπως είπα, για την επιτυχία του ελληνικού προγράμματός, όχι την περισσότερη λιτότητα, όπως λέει, αλλά την περισσότερη ελάφρυνση του χρέους.

Όταν, όμως, αυτή η δεύτερη απαίτηση για περισσότερη ελάφρυνση του χρέους δεν γίνεται εφικτή, δεν πραγματοποιείται, τότε έρχεται σε αυτό που λέει ότι δεν θέλει, δηλαδή έρχεται σε μέτρα που οδηγούν σε περισσότερη λιτότητα. Δηλαδή, επιχειρεί σε εκείνο που το ίδιο αντιλαμβάνεται ως ανορθολογισμό, να απαντήσει με έναν άλλο ανορθολογισμό. Δυστυχώς, όμως, δύο ανορθολογισμοί δεν οδηγούν σε κάποια λογική εκδοχή.

Η διέξοδος, ωστόσο, υπάρχει και ο χώρος για προωθητικές λύσεις μπορεί να υπάρξει, αν η συζήτηση μετατοπιστεί από τα πλεονάσματα στις προϋποθέσεις για την επίτευξή τους και ειδικότερα στους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης και στην κατανομή του πλεονάσματος.

Όλοι οι αριθμοί που αναφέρονται, έχουν μεγάλους βαθμούς αυθαιρεσίας. Ακόμη και το πλεόνασμα 2% ή 1,5% είναι αυθαίρετο, διότι δεν θα μπορέσει ούτε αυτό να επιτευχθεί εάν έχουμε αναιμική ανάκαμψη ή η οικονομία περιέλθει σε ύφεση. Αντίστροφα, υψηλότερα πλεονάσματα μπορεί να αποδειχθούν εφικτά, εάν η οικονομία επιτύχει υψηλότερους ρυθμούς ανάκαμψης.

Ας συζητήσουμε, λοιπόν, πόση ανάπτυξη μπορούμε να πετύχουμε και πώς να την ενισχύσουμε και στη βάση αυτή να δούμε τι πλεονάσματα μπορούμε να πετύχουμε. Αυτό, κατά την άποψή μου, αποτελεί την πρώτη βάση για να βρεθεί προωθητική διέξοδος από τις αντιφάσεις που παρουσιάζονται σε αυτή τη συγκυρία.

Η δέσμευση για την επίτευξη ενός ορισμένου ύψους πλεονάσματος έχει νόημα μόνο αν συνοδεύεται από συγκεκριμένες πολιτικές που θα διασφαλίζουν ένα αντίστοιχο επίπεδο οικονομικής μεγέθυνσης.

Η δεύτερη βάση για να υπάρξει προωθητική λύση και διέξοδος είναι η διάθεση -όπως έχει προτείνει ο Υπουργός Οικονομικών, ο κ. Τσακαλώτος- μέρους του πλεονάσματος, που θα συμφωνήσουμε να πετύχουμε, για τη χρηματοδότηση στοχευμένων και κοινωνικά δίκαιων φοροαπαλλαγών, για τη χρηματοδότηση δράσεων εξωστρέφειας, επενδύσεων και ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους. Αν, δηλαδή, μέρος του πλεονάσματος επιστρέψει στην κοινωνία και στην οικονομία, αυτό θα αναπαράγει και θα ενδυναμώσει τις περαιτέρω προϋποθέσεις για να συνεχιστεί η αναπτυξιακή διαδικασία. Διαφορετικά, θα ανακοπεί.

Η Κυβέρνηση, λοιπόν, έχει σχέδιο. Η θετική ολοκλήρωσή του είναι απολύτως εφικτή. Το σχέδιο αυτό ανταποκρίνεται στις ανάγκες, όχι μόνο της χώρας μας, αλλά  και της Ευρώπης. Το σχέδιο αυτό υποστηρίζεται από την πορεία της οικονομίας που, έπειτα από μια μακροχρόνια και βαθιά ύφεση, έχει τις προϋποθέσεις να εισέλθει σε αναπτυξιακή τροχιά.

Ο Προϋπολογισμός του 2017 υπηρετεί ακριβώς αυτό το σχέδιο. Διασφαλίζει την επίτευξη των αναγκαίων δημοσιονομικών πλεονασμάτων, χωρίς τη λήψη νέων μέτρων. Διασφαλίζει, επίσης, τη μετάβαση από την ύφεση στην ανάκαμψη και στην απασχόληση και παρά τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, ενισχύει το κοινωνικό κράτος και τις επενδύσεις. Σας καλώ να τον υπερψηφίσουμε.