Συνέντευξη στην εφημερίδα «Το Βήμα».

Κύριε Πρόεδρε, είστε ικανοποιημένος από τα πολιτικά αποτελέσματα της πρωτοβουλίας για τη συλλογή 120 βουλευτικών υπογραφών κατά της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ;

Ναι, σίγουρα υπάρχει ικανοποίηση. Κανείς δεν προέβλεπε ότι θα συγκεντρωνόταν ο κρίσιμος αριθμός των 120 βουλευτών, χωρίς την άθροιση εκείνων της Χ.Α. Άρα, αυτό και μόνο απαντά στο ερώτημά σας.
1α. Συνδέεται τελικά το άθροισμα αυτό με το θέμα της προεδρικής εκλογής;

Η πρωτοβουλία μας είχε ως αφετηρία της το κορυφαίο ζήτημα της δημοκρατίας και ειδικά της ενεργειακής δημοκρατίας και όχι εκείνο της προεδρικής εκλογής. Ο τομέας της ενέργειας αποτελεί παγκοσμίως πεδίο μεγάλων αλλαγών με εκτεταμένες κοινωνικές,  οικολογικές, ακόμη και γεωστρατηγικές διαστάσεις. Εμείς εκείνο που θέλαμε να υπογραμμίσουμε είναι ότι οι εν λόγω αλλαγές  δεν μπορούν να γίνουν ερήμην της κοινωνίας.

Βεβαίως η πρωτοβουλία αυτή απέκτησε εκ των πραγμάτων μια ευρύτερη πολιτική δυναμική που δείχνει την πολιτική απομόνωση της κυβέρνησης.

Παρά ταύτα, το άθροισμα των 120 και πλέον βουλευτών μάλλον δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο.

Ασφαλώς, μόνο που ισχύει και το αντίστροφο:  το 120 δεν αποτελεί κάποιο ανυπέρβλητο όριο.

Εν τέλει, ο στόχος της παρεμπόδισης εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας έχει για τον ΣΥΡΙΖΑ όρους και προϋποθέσεις; Αν δηλαδή κάτι τέτοιο αποδειχθεί ότι επιτυγχάνεται μόνο με συμφωνία της ΧΑ,  σας προβληματίζει ή όχι;

Δικός  μας στόχος είναι να εμποδίσουμε με όλα τα δημοκρατικά μέσα που μας παρέχει το Σύνταγμα την κυβέρνηση, μια κυβέρνηση κοινωνικής μειοψηφίας, να συνεχίζει να εκποιεί τον δημόσιο πλούτο και να  δεσμεύει τον ελληνικό λαό με επιλογές που καταστρέφουν το παρόν  και υποθηκεύουν το μέλλον της χώρας.

Σε ό,τι αφορά τη Χρυσή Αυγή,  κανένας δημοκρατικός σκοπός δεν μπορεί να επιτευχθεί με μια δύναμη που υπάρχει για να υπονομεύει τη δημοκρατία, με τελικό στόχο την ολοσχερή καταστροφή της.

Εμείς συγκρουστήκαμε με τη Χρυσή Αυγή, και με κόστος προσωπικό, όταν άλλοι  κατέστρωναν από κοινού σχέδια μαζί της.

Ακόμη πάντως κι αν γίνουν εκλογές, το πρόβλημα θα μεταφερθεί σε εσάς. Αν δεν είστε αυτοδύναμοι, θα χρειάζεστε συμμάχους για την εκλογή Πρόεδρου. Και αν λείπει η ΔΗΜΑΡ από τη Βουλή, δεν φαίνεται να υπάρχει πεδίο συνεννόησης με άλλες δυνάμεις.

Ζούμε την αποσύνθεση του παλαιού πολιτικού συστήματος και την κατάρρευση των  παλαιών συναινέσεων που ήταν εξαγορασμένες με δανεικά. Η υλική βάση των μέχρι πρότινος ισχυρών κοινωνικών συμβολαίων έχει αμετάκλητα καταστραφεί. Οι εξελίξεις επομένως παραμένουν ρευστές και  ανοικτές σε πολλαπλά ενδεχόμενα.  Ο λαός γνωρίζει τα δεδομένα και είναι στο χέρι του να διαμορφώσει εκείνους του συσχετισμούς που θα επιτρέψουν μια θετική έκβαση και στο ζήτημα τις εκλογής του Προέδρου.

Η κυβέρνηση ήδη μιλά για το τέλος των μνημονίων. Εσείς; Παρατηρεί κάποιος στη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ ότι υπάρχει μια μετατόπιση του κέντρου βάρους της αντιμνημονιακής προσέγγισης και μια στροφή σε ζητήματα δημοκρατίας και θεσμικής λειτουργίας. Αυτό θα είναι το πεδίο της αντιπαράθεσης εν όψει εκλογών;

Η κυβέρνηση μιλά για το τέλος των μνημονίων αλλά εννοεί την παγίωση των αποτελεσμάτων τους και τη συνέχιση της ίδιας πολιτικής. Στόχος είναι η έκτακτη κατάσταση, όπως την είπαν,  να γίνει τώρα το νέο μόνιμο καθεστώς, όπως ήταν εξαρχής ο σχεδιασμός της ξένης και της εγχώριας τρόικας.   Για το λόγο αυτόν,  στις επερχόμενες εκλογές το δίλημμα που εξ αντικειμένου τίθεται  είναι αν θα νομιμοποιηθούν και θα παγιωθούν οι πολιτικές των τελευταίων χρόνων ως ένα μόνιμο καθεστώς ή αν θα  δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για  την ανασυγκρότηση της χώρας, την ανάκτηση των δημόσιων αγαθών και των δικαιωμάτων του ελληνικού λαού και την εκθεμελίωση των αιτιών που μας έφεραν ως εδώ.

Θα προβληματιστείτε αν ζητηθεί η υπογραφή σας για ένα ενδεχόμενο νέο ελληνικό πρόγραμμα;

Τέτοιο θέμα ούτε ετέθη ούτε μπορεί να τεθεί. Διότι οι πάντες γνωρίζουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει για να εκφράσει και να υπηρετήσει την δημοκρατικά εκφρασμένη  βούληση του ελληνικού λαού και όχι για να την υποκαταστήσει, όπως έκαναν ως τώρα οι κυβερνήσεις για να εξασφαλίσουν τη στήριξη ισχυρών εγχώριων και ξένων συμφερόντων.

Πώς βλέπετε την πολιτική γραμμή που έχει χαράξει ο Ματέο Ρέντσι στην Ιταλία;

Ο Ιταλός πρωθυπουργός  θέτει ορισμένα ζητήματα  όπως η χαλάρωση του συμφώνου σταθερότητας, η εξαίρεση των δημόσιων επενδύσεων από τον υπολογισμό του δημόσιου ελλείμματος, η ενίσχυση την αναπτυξιακής πολιτικής, ενώ υπογείως  φαίνεται να έχει ανοίξει και η συζήτηση για την αντιμετώπιση του ιταλικού δημόσιου χρέους, που λόγω του τεράστιου μεγέθους του  δεν μπορεί να γίνει χωρίς την εμπλοκή της ΕΚΤ και με κάποια μορφή αμοιβαιοποίησης,  κάτι που μας αφορά άμεσα.

Μια αξιοσημείωτη ρωγμή στις ως τώρα δογματικές αντιλήψεις είναι και η καθιέρωση του κατώτατου μισθού στη Γερμανία  στο επίπεδο περίπου του 60% του διάμεσου μισθού, ενώ δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητη και η δημιουργία δημόσιων αναπτυξιακών τραπεζών στη Γαλλία και σε άλλες χώρες. Παρόλο λοιπόν  που στην  Ευρώπη οι συσχετισμοί παραμένουν αρνητικοί, αρχίζουν να εμφανίζονται εδώ κι εκεί κάποιες μικρές  ρωγμές στην κυρίαρχη πολιτική.

Ποια είναι η δική σας στάση; Μήπως αυτή θα ήταν μία εναλλακτική πρόταση για την σύγχρονη Αριστερά;

Εμείς  αξιοποιούμε αυτές τις ρωγμές για να τις κάνουμε μόνιμα ρήγματα. Υιοθετούμε τέτοιου είδους προτάσεις, που ανήκουν άλλωστε σε μεγάλο βαθμό και στο δικό μας οπλοστάσιο, για να τις ριζοσπαστικοποιήσουμε. Ταυτόχρονα εφιστούμε την προσοχή στην αποσπασματικότητα και την ανεπάρκειά τους σε σχέση με το βάθος της κρίσης στην Ευρώπη και το μέγεθος της δικής μας καταστροφής.  Γι’ αυτό αν προτάσεις σαν τις παραπάνω είναι το όριο της σημερινής ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας, τότε το τέλος της δικής τους πολιτικής είναι μόνο η αρχή του δικού μας σχεδίου.

Πιστεύετε ότι είναι αναγκαίο ένα εσωτερικό ξεκαθάρισμα στον ΣΥΡΙΖΑ με ό,τι αυτό συνεπάγεται;

Δημιουργήσαμε τον ΣΥΡΙΖΑ για να υπερβούμε τις παθογένειες του παρελθόντος  και όχι για να τις αναπαράγουμε. Στόχος μας είναι ένα νέο υπόδειγμα της Αριστεράς που προχωρά με διάλογο, κοινή δράση και προωθητικές συνθέσεις. Αυτό είναι το ιδρυτικό συμβόλαιο του ΣΥΡΙΖΑ και μόνο με  αυστηρή και από όλες τις πλευρές τήρησή του θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις ιστορικές ευθύνες του. Η Αριστερά που επιλύει τις διάφορες της με φραξιονισμούς, ξεκαθαρίσματα και διασπάσεις, κατά την προσωπική μου άποψη, δεν έχει κανένα μέλλον.

Κομβικό σημείο του ελληνικού προβλήματος είναι, προδήλως πλέον, οι τράπεζες. Εσείς μιλάτε για κρατικό έλεγχο. Πώς θα γίνουν οι κρατικοποιήσεις που υπόσχεσθε; Ποιος θα τις πληρώσει;

Δεν μιλάμε για κρατικό έλεγχο σαν αυτόν που εφάρμοσαν οι ελληνικές κυβερνήσεις στο παρελθόν για να εξυπηρετούν τους κομματικούς τους φίλους.  Μελετούμε ένα σύστημα δημόσιου κοινωνικού ελέγχου και εποπτείας των τραπεζών,  ο οποίος θα ισχύει για όλες τις Τράπεζες ανεξάρτητα από το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς, λαμβάνοντας υπόψη και τα ισχύοντα σε άλλες χώρες όπως  Γερμανία, Βρετανία κλπ. Στόχος είναι η διασφάλιση του αναπτυξιακού τους ρόλου, η διαφάνεια της λειτουργίας τους, η  αποτροπή σκανδάλων σαν εκείνα που εμφανίσθηκαν στο πρόσφατο παρελθόν τόσο σε κρατικές όσο και σε ιδιωτικές τράπεζες.

Σε ό,τι αφορά την ιδιοκτησία, οι  τράπεζες ουσιαστικά ανήκουν στον ελληνικό λαό αφού ο ίδιος έχει επωμισθεί το κόστος της ανακεφαλαιοποίησής τους. Αλλά και τυπικά η πλειοψηφία των μετοχών ανήκει στο ΤΧΣ, δηλαδή στο κράτος. Το σκανδαλώδες είναι ότι το ελληνικό κράτος δεν ασκεί τα δικαιώματά του.

Εμείς   θα αρχίσουμε ακριβώς από αυτό.  Το κράτος θα ασκήσει τα δικαιώματα που απορρέουν από τη μετοχική του συμμετοχή στις 4 συστημικές τράπεζες. Θα στηρίξουμε την Τράπεζα Αττικής και τη συμμετοχή των ασφαλιστικών ταμείων σ’ αυτήν. Θα προχωρήσουμε στη δημιουργία μιας δημόσιας αναπτυξιακής τράπεζας κατά τα  πρότυπα των αντίστοιχων γερμανικών και γαλλικών αναπτυξιακών τραπεζών, και θα ενθαρρύνουμε τη δημιουργία νέων τραπεζών για να σπάσει η ολιγοπωλιακή υπερσυγκέντρωση που χαρακτηρίζει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Πώς θα γίνουν πράξη οι δεσμεύσεις σας για κούρεμα επιχειρηματικών και στεγαστικών δανείων; Το κόστος ποιος θα το αναλάβει;

Έχουμε καταλήξει σε μια λύση που προβλέπει τη δημιουργία ενός ενδιάμεσου φορέα στον οποίο θα μεταφερθούν τα προς ρύθμιση δάνεια.
Η χρηματοδότηση θα είναι από τέσσερις πηγές:  τράπεζες,  οφειλέτες, ανάλογα με την πραγματική οικονομική τους θέση,  κράτος και δανεισμός στον οποίο θα μπορεί να προσφύγει ο ενδιάμεσος φορέας χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η κυριότητα των περιουσιακών στοιχείων των δανειοληπτών.
Όλες οι ρυθμίσεις,  και κυρίως εκείνες που θα προβλέπουν και διαγραφή χρεών, θα γίνονται αυστηρά με κοινωνικά κριτήρια, ώστε να ωφεληθούν εκείνοι που πραγματικά έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη ή για τους οποίους δεν υπάρχει άλλη λύση.

Υπό την προϋπόθεση μίας εκλογικής νίκης του κόμματός σας, θα προτιμούσατε μία θέση «μάχιμη», π.χ. υπουργού Οικονομικών, ή μία θεσμική;

Προσωπική μου φιλοδοξία δεν είναι να κατακτήσω την όποια  θέση, αλλά  να γίνει πράξη η δημοκρατική και δημιουργική ανατροπή  που αποτελεί ζωτική ανάγκη για την κοινωνία μας.

Θα ήθελα όμως, κάνοντας ένα γενικότερο σχόλιο, να σας διαβεβαιώσω ότι η ικανοποίηση και η δύναμη που αντλεί κάποιος από τη συμμετοχή του σ’ ένα απαιτητικό συλλογικό εγχείρημα  είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη  όταν η προσφορά γίνεται χωρίς να υπηρετεί  προσωπικούς σχεδιασμούς ή να εντάσσεται σε προσωπικές στρατηγικές. Ιδίως όταν πρώτιστο καθήκον είναι να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στη δημοκρατία και την πολιτική, σημασία δεν έχει η θέση αλλά η στάση, το περιεχόμενο που δίνει ο καθένας στο λειτούργημα που ασκεί είτε είναι υπουργός είτε είναι δικαστής ή πυροσβέστης, Πρόεδρος της Βουλής ή δάσκαλος, γιατρός ή εθελοντής  σε μια δομή αλληλεγγύης.