Συνέντευξη στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο 105,5» και τον δημοσιογράφο Νίκο Σβέρκο.

Για το μείζον ζήτημα των τραπεζών που προέκυψε χθες

Έχετε δίκιο ότι υπάρχει κάποια αντίφαση καταρχήν, ανάμεσα στα πραγματικά θεμελιώδη δεδομένα της οικονομίας και των τραπεζών και της κίνησης στο Χρηματιστήριο. Αυτό ακριβώς δείχνει ότι υπάρχουν και παράγοντες κερδοσκοπικοί. Όχι ότι αυτή είναι η αιτία, αλλά υπάρχουν δυνάμεις οι οποίες αξιοποιούν ακριβώς κάποιες συγκυρίες, που δεν έχουν αποσαφηνιστεί κάποια πράγματα. Άρα να πάρουμε τα θετικά. Μακροοικονομικά, όπως λένε οι οικονομολόγοι, είμαστε οικονομία σε φάση ανάκαμψης, η οποία έχει εδραιωθεί πια. Υπάρχει κι ένα άλλο στοιχείο εδώ που έχει σχέση με τις τράπεζες, η άνοδος της τιμής των ακινήτων που έχει αρχίσει και αυτό βοηθά τις τράπεζες που έχουν βάλει ως υποθήκη ακίνητα και λοιπά.

Έχουμε βέβαια στον τομέα των τραπεζών το στρες τεστ που έγινε προ καιρού, το Μάιο, και αποδείχθηκαν οι τράπεζες αρκετά ισχυρές ακόμα και σε δυσμενή σενάρια. Οι καταθέσεις επιστρέφουν, ο ELA έχει μηδενιστεί ήδη για δύο τράπεζες και προβλέπεται να μηδενιστεί και για τις άλλες, στα κόκκινα δάνεια οι στόχοι που υπήρχαν έχουν πιαστεί σε ότι αφορά τη μείωσή τους, επομένως δεν δικαιολογούνται κάποιες τέτοιας έκτασης αντιδράσεις στο Χρηματιστήριο.

Τώρα, υπάρχουν και αρνητικά που προβληματίζουν. Τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου προβλημάτισαν, ήταν τα αναμενόμενα. Δεύτερον, μπήκαν τώρα πιο αυστηροί στόχοι για τη μείωση των κόκκινων δανείων, απαιτείται πιο γρήγορη μείωσή τους και αυτό λοιπόν προβληματίζει: θα μπορέσουν… δεν θα μπορέσουν.

Τρίτον, νομίζω ότι η υπόθεση Folli Follie έχει κάνει ζημιά. Δυστυχώς, αυτά τα γεγονότα, ξέρετε, όταν έχουμε και ένα παρελθόν βεβαρημένο ως χώρα, κάνουν περισσότερη ζημιά απ’ ότι νομίζουμε, δημιουργούν ένα κλίμα «τι γίνεται εκεί στην Ελλάδα κλπ».

Άρα υπάρχουν βασικά τα θετικά θεμελιώδη γεγονότα, υπάρχουν και κάποια θέματα που προβληματίζουν. Αξιοποιήθηκε, λοιπόν, αυτή η συγκυρία και αξιοποιείται από αυτούς οι οποίοι ψάχνουν τέτοιες συγκυρίες για να κερδίσουν. Εκείνο που θέλω να πω είναι πρώτον, ότι κι αν κάτι είναι πρόβλημα, υπάρχουν λύσεις. Δηλαδή αν υποτεθεί ότι υπάρχει μια δυσκολία για τη μείωση των κόκκινων δανείων στους ρυθμούς που απαιτούνται και εργαλεία έχουμε που διαρκώς τα βελτιώνουμε -παράδειγμα ο εξωδικαστικός στην ουσία τώρα αρχίζει- αλλά έχουμε και άλλες δυνατότητες τις οποίες μπορούμε να συζητήσουμε και με τις τράπεζες και με τους θεσμούς και συζητούνται τέτοια σχέδια. Δεν είμαστε σε κάποιο αδιέξοδο, για να το πω έτσι.

Ας πάμε τώρα στα κεφάλαια. Χρειάζονται οι τράπεζες κεφάλαια; Το στρες τεστ έδειξε ότι δεν χρειάζονται κεφάλαια αλλά ακόμα και αν υποθέσουμε ότι κάποια τράπεζα μπορεί να χρειαστεί κεφάλαια και εκεί υπάρχουν λύσεις, δεν είναι ότι δεν υπάρχουν λύσεις. Ίσως εδώ υφίστανται και άλλοι παράγοντες, οι παλιοί μέτοχοι, οι νέοι μέτοχοι, ανταγωνισμοί αναπτύσσονται, αντιθέσεις αναπτύσσονται κλπ.

Άρα το πρώτο είναι ότι όποιο κι αν είναι το πρόβλημα, υπάρχουν λύσεις που μπορούμε να συζητήσουμε νηφάλια, ψύχραιμα, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς. Και η κυβέρνηση ακριβώς θα βοηθήσει. Το άλλο που θέλω να πω είναι, όχι πολιτικά παιχνίδια με τις τράπεζες, δηλαδή θα είναι εγκληματικό να επιχειρηθούν πολιτικά παιχνίδια και κερδοσκοπικά βεβαίως. Είναι ευαίσθητος χώρος οι τράπεζες, το ξέρουμε πολύ καλά και ακριβώς γι’ αυτό ως κυβέρνηση τηρούμε μια στάση προσεκτική, διότι χρειάζεται, σε αυτή τη συγκυρία, ψυχραιμία. Αυτά είναι τα δεδομένα λοιπόν που έχουμε.

Όταν μιλάτε για την πολιτική διάσταση του ζητήματος θεωρούμε ότι αναφέρεστε στις ανακοινώσεις  ΝΔ…

Εγώ τη θεωρώ εντελώς ανεύθυνη ειδικά αυτή την ανακοίνωση. Δηλαδή, επειδή το Χρηματιστήριο δεν πάει καλά, καταρρέει η οικονομία. Είναι σαν το αντίστροφο που έλεγαν κάποιοι, όταν πήγαινε καλά το Χρηματιστήριο, ότι ήταν απόλυτος δείκτης ευημερίας. Και τα δύο αυτά είναι λανθασμένα, το ξέρουμε πολύ καλά. Τα χρηματιστήρια διέπονται παγκοσμίως από πολλούς παράγοντες και δεν αναφέρω βέβαια και τους εξωγενείς παράγοντες, όπως είναι οι εξελίξεις στην Ιταλία κλπ που προβληματίζουν. Στάθηκα μόνο στα εσωτερικά. Άρα, όποιο κι αν είναι το πρόβλημα, υπάρχουν λύσεις, ν´ αποφύγουμε πολιτικά παιχνίδια, να ελεγχθούν και τα κερδοσκοπικά παιχνίδια και όσοι θεσμοί έχουν κάποιο ρόλο να τον παίξουν με υπευθυνότητα.

Για την επίσκεψη της Επιτρόπου Κρέτσου στην Ελλάδα και τα χρηματοδοτικά εργαλεία για την ανάπτυξη

Πρώτον, η κυρία Κρέτσου μας έφερε καλά νέα. Μας έχει βοηθήσει η Επίτροπος αρκετά. Εμείς συζητήσαμε ορισμένα επιμέρους θέματα, όπως είναι αυτό που είπατε, το ΑΚΤΙΟ να συνδεθεί με την Ιόνια Οδό, κάτι το οποίο εκκρεμούσε. Εγκρίθηκε και αυτό είναι θετικό, ενώ συζητήσαμε και άλλα παρόμοια θέματα. Κυρίως όμως εμένα μ’ ενδιέφερε, και αυτό συζητήσαμε, τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-27, τη νέα δεκαετία. Το Πρόγραμμα που έχουμε τρέχει, το ΕΣΠΑ τρέχει, γενικά είμαστε πολύ καλά στην Ευρώπη στην απορροφητικότητα, υπάρχουν κάποιοι επιμέρους τομείς με καθυστερήσεις που θα τους επιταχύνουμε κι αυτούς.

Άρα, το θέμα τώρα είναι ότι θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ως χώρα, να σχεδιάζουμε την επόμενη δεκαετία. Μπορεί αυτό ν’ ακούγεται κάπως απόμακρο για ορισμένους, αλλά πρέπει να εξηγήσω πως αν τώρα δεν σχεδιάσουμε τι υποδομές θέλουμε την επόμενη δεκαετία, εάν δεν αρχίσει από τώρα η ωρίμανση των έργων ίσως θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα το 2020-25 κλπ. Εμείς εδώ, ως Υπουργείο, πρέπει να σας πω, ότι πρώτο στόχο έχουμε την υλοποίηση της Αναπτυξιακής Στρατηγικής, από την οποία επιδιώκουμε τη μείωση της ανεργίας και τη βελτίωση των εισοδημάτων του κόσμου. Ο δεύτερος όμως, παράλληλος και θα έλεγα και ισοδύναμος στόχος, είναι να σχεδιάσουμε την επόμενη περίοδο. Εκεί λοιπόν συζητήσαμε κι έχουμε ορισμένα καλά νέα, ότι θα είναι αυξημένοι οι πόροι για τη χώρα γύρω στο 10%, παλεύουμε όμως και για καλύτερα, διότι υπάρχουν και στην Ευρώπη δυνάμεις που θέλουν να μειώσουν τους πόρους για την αγροτική οικονομία, τη συνοχή κλπ και εκεί ακριβώς συνάπτονται συμμαχίες και αντίπαλα στρατόπεδα. Άρα αυτό το κομμάτι με την κυρία Κρέτσου νομίζω πήγε πολύ καλά και θα το συνεχίσουμε.

Το δεύτερο που μου λέτε τώρα είναι κάτι που αφορά και τις τράπεζες. Εάν υπάρχει ένα πρόβλημα και μια αδυναμία, νομίζω εγώ, και πρέπει να το δουν και οι διοικήσεις, είναι το εξής: Το πρώτο πρόβλημα σήμερα για τις τράπεζες είναι τα κόκκινα δάνεια, να ασχολούνται όμως οι τράπεζες μόνο με τη μείωση των κόκκινων δανείων και να μην δίνουν νέα δάνεια, νέες χρηματοδοτήσεις, τότε το πρόβλημα θα ανακυκλώνεται, άρα οι τράπεζες πρέπει να πατάνε σε δύο πόδια: μείωση των κόκκινων δανείων και χορήγηση νέων.

Λένε οι τράπεζες: «Μα δεν έρχονται να μας ζητήσουν δάνεια». Να πάνε, τότε, οι τράπεζες να βρουν αυτούς που διαθέτουν σχέδια, που έχουν ανάγκες, να κάνουν ειδικά προγράμματα. Εκεί τώρα, σε αυτό το κεφάλαιο εμείς εδώ ως Υπουργείο Ανάπτυξης και ως κυβέρνηση βεβαίως, έχουμε κάνει μια δέσμη χρηματοδοτικών εργαλείων, ακριβώς για ν’ αντιμετωπίσουμε ανάγκες που αυτή τη στιγμή το τραπεζικό σύστημα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει, αλλά και για να βοηθήσουμε τις τράπεζες μειώνοντας το επιτόκιο. Παραδείγματος χάριν, βγαίνει σε λίγες εβδομάδες ένα πρόγραμμα, Ταμείο Υποδομών το λέμε, που θα χρηματοδοτεί μικρά έργα υποδομών, ενεργειακά, αναπλάσεις κ.ά. σε διάφορους τομείς. Το επιτόκιο θα είναι 0% ούτως ώστε το δάνειο που θα παίρνει κάποιος από την τράπεζα τελικά να είναι, ει δυνατόν, κάτω από το 3% που είναι ανεκτό. Άλλα εργαλεία που απευθύνονται σε επιχειρήσεις, άλλα εργαλεία με τα οποία δημιουργούμε δυνατότητες σε διάφορες κατηγορίες εξωστρεφών, καινοτόμων επιχειρήσεων κλπ… όλη αυτή λοιπόν η δέσμη των δικών μας εργαλείων, θα πρέπει να αποτελέσει ένα εφαλτήριο, ένα μοχλό ούτως ώστε να αναδειχθεί και ο αναπτυξιακός ρόλος των τραπεζών. Έχουμε συζητήσει με τις διοικήσεις των τραπεζών, με τον κ. Καραμούζη, με την Ένωση των Τραπεζών και ίσως την επόμενη εβδομάδα θα κάνουμε μια μεγάλη σύσκεψη εδώ στο Υπουργείο, όπου θα παρουσιάσουμε εμείς τα δικά μας εργαλεία αλλά ζητάμε και από τις τράπεζες να μας πουν και αυτές τι σχεδιάζουν, γιατί οι τράπεζες έχουν ρευστότητα αυτή τη στιγμή. Μπορούν να διαθέσουν γύρω στα 10 δισ., που κατευθύνονται αυτά; Τι ανάγκες χρηματοδοτούνται; Επομένως αυτό είναι ένα κεφάλαιο πολύ σοβαρό. Ασχολούμαστε, λοιπόν, μόνο με την αρνητική πλευρά των πραγμάτων, ενώ πρέπει ν’ αρχίσουμε να βλέπουμε και τη δυναμική.

Για την αφωνία ή υπέρ-δραστηριοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδος

Να σας διευκολύνω, δεν πρόκειται να κάνω κανένα σχόλιο για την Τράπεζα της Ελλάδας. Είπα κάτι. Οι θεσμοί να παίξουν το ρόλο τους. Δεν πρέπει να μιλάμε μόνο γι’ ανεξαρτησία, η ανεξαρτησία δημιουργεί και ευθύνες. Άρα όλοι οι θεσμοί που εμπλέκονται στα θέματα που συζητάμε, έχουν ρόλους και πρέπει να τους παίξουν αυτούς τους ρόλους, τίποτα άλλο δεν θέλω να πω γι’ αυτό το θέμα.

Για το θέμα των συντάξεων

Ήμουν και είμαι αισιόδοξος, απλώς και εδώ πρέπει να κρατήσουμε χαμηλούς τόνους, διότι αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να μην μειωθούν οι συντάξεις. Μας ενδιαφέρει το αποτέλεσμα και όχι οι πρόσκαιρες εντυπώσεις. Είμαστε σε καλό δρόμο. Πιστεύω ότι θ’ αποφευχθεί η μείωση των συντάξεων, πρώτον γιατί θα είναι ένα μέτρο που δεν θα βοηθήσει την πορεία που βρισκόμαστε σήμερα. Μετά τις αλλαγές που έχουν γίνει, το ασφαλιστικό σύστημα θα βοηθιέται από δω και πέρα με την ανάπτυξη της οικονομίας, με τη μείωση της ανεργίας, την αύξηση της απασχόλησης και το χτύπημα της φοροδιαφυγής. Αυτά είναι τα τρία όπλα από εδώ και πέρα. Η μείωση των συντάξεων θα κάνει ζημιά και όχι καλό. Χαίρομαι που φαίνεται να πείθονται οι ευρωπαϊκές δυνάμεις, να πούμε όμως και την αλήθεια, δεν ήταν μέτρο που μας το είχαν επιβάλλει, ούτε οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, ούτε η ΕΚΤ, ούτε η καγκελάριος Μέρκελ. Ήταν ένα μέτρο που το είχε ζητήσει αποκλειστικά το ΔΝΤ, διότι θεωρούσε ότι δεν θα πιάσουμε τους στόχους, άρα είμαστε σε καλό δρόμο. Πρέπει να κάνω και την εξής διευκρίνιση, αν το συζητάμε το θέμα των συντάξεων είναι διότι ακριβώς λόγω αυτών των απαιτήσεων το είχαμε προνομοθετήσει. Από δω και πέρα όμως δεν θα γίνεται αυτό. Δηλαδή από εδώ και πέρα θα συμφωνούμε στους στόχους, αλλά ο τρόπος υλοποίησης των στόχων θα είναι κυρίως ευθύνη των ελληνικών κυβερνήσεων. Αν το συζητάμε τώρα τόσο πολύ και θέλουμε κι εμείς να ξέρουμε τι θα πουν και οι υπόλοιποι, είναι ακριβώς γιατί λόγω των πιέσεων είχαν προνομοθετηθεί αυτά τα μέτρα. Τώρα λοιπόν, από εδώ και πέρα μπαίνουμε σε μια φάση, όπου βέβαια θα πρέπει να διαφυλάξουμε ότι πετύχαμε στον τομέα της δημοσιονομικής σταθερότητας-βιωσιμότητας, αλλά εντός των δεδομένων στόχων πρέπει να μετράμε με ποια μέσα καλύτερα και με ποιους τρόπους θα υπηρετήσουμε την πολιτική μας.

Για τα δημοσιεύματα για την εποπτεία των τραπεζών

Μακάρι να μπορούσα να μην ασχολούμαι καθόλου με τις τράπεζες, διότι δεν είναι κι εύκολο θέμα. Μερικές φορές τα πράγματα είναι πολύ απλά. Η κυβέρνησή μας αποφάσισε ν’ αναθέσει την υψηλή εποπτεία των τραπεζών στον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, δεδομένου ότι  την πραγματική εποπτεία την έχουν το Υπουργείο Οικονομικών, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος δηλαδή σήμερα και το Υπουργείο Οικονομίας, στο οποίο βρίσκομαι εγώ. Αυτά τα υπουργεία έχουν δηλαδή τη νομοθετική πρωτοβουλία, την ευθύνη για τα διάφορα θέματα. Αλλά, επειδή τα πράγματα ήταν δύσκολα, υπήρχε ο κίνδυνος ακόμη και για χρεοκοπία των τραπεζών το 2015, να το πούμε τώρα, υπήρξε αυτή η ρύθμιση. Τώρα, όταν ο Πρωθυπουργός μου ζήτησε το Μάρτιο να έρθω ν’ αναλάβω το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, του ζήτησα κι εγώ ν’ απαλλαγώ από κάποιες από τις γενικότερες συντονιστικές αρμοδιότητες και το αποδέχθηκε ο Πρωθυπουργός κι αυτό υλοποιούμε. Άρα είναι μια εσωτερική αναδιάταξη των αρμοδιοτήτων, δεν έχει τη διάσταση που ορισμένοι δίνουν, με κάποια φαντασία θα έλεγα μεγάλη. Άλλωστε εδώ είμαστε και θα συζητούμε και για τις τράπεζες και για την ανάπτυξη και γι’ άλλα θέματα. Και εννοείται, ο Πρωθυπουργός, όποτε κρίνει σκόπιμο, θα είμαι στη διάθεσή του όπως πάντα σε όποιο θέμα προκύψει.

Σε αυτά τα θέματα χρειάζεται συλλογικότητα εντός της Κυβέρνησης, χρειάζεται συνέργεια και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων θεσμών, διότι οι τράπεζες είναι οι καταθέσεις μας, είναι το μέλλον της χρηματοδότησης της οικονομίας, έχουν όλες αυτές τις λεπτές διαστάσεις που αφορούν το δημόσιο συμφέρον.

Ακούστε το ηχητικό της συνέντευξης