1. Προ ολίγου καιρού ο επικεφαλής του Γραφείου Τύπου του Κόμματος σας, είχε δηλώσει ότι «ο ΣΥΝ έχει δώσει το στίμα μίας ενοχλητικής αριστεράς του ρίσκου». Ασπάζεστε εσείς αυτό το συμπέρασμα;

Ασφαλώς. Η Αριστερά υπάρχει για να ρισκάρει και για να ενοχλεί. Όμως, σημασία έχει ποιοι ενοχλούνται και γιατί. Παραφράζοντας μια γνωστή ρήση, θα έλεγα “πες μου ποιον ενοχλείς, να σου πω ποιος είσαι”.

 Πράγματι, ο ΣΥΝ είναι σε διαρκή πόλεμο ιδίως με εκείνες τις πολιτικές που περιορίζουν δικαιώματα και με εκείνα τα συμφέροντα που κερδοσκοπούν και επεκτείνονται σε βάρος του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας και γενικά σε βάρος των δημόσιων αγαθών. Είναι συνεπής στον αγώνα ενάντια στο ρατσισμό, την ξενοφοβία, τις πολιτικές διακρίσεων σε βάρος των γυναικών, μεταναστών, παιδιών, και γενικά των αδυνάτων. Είναι αντίθετος στο θρησκευτικό και τον εθνικιστικό φανατισμό. Ο ΣΥΝ πρωτοστατεί επίσης σε κινήματα που στρέφονται ενάντια στην αμερικάνικη ηγεμονία και τάσσεται ενάντια στη συμμετοχή Ελλήνων στρατιωτών και πολιτών σε πολεμικές επιχειρήσεις ιμπεριαλιστικής έμπνευσης και λογικής.

Προσπαθούμε επίσης στην πολιτική μας αντιπαράθεση να είμαστε συγκεκριμένοι και, όπου μπορούμε, να συνοδεύουμε την κριτική μας με προτάσεις εναλλακτικές. Νομίζω ότι κυρίως αυτό ενοχλεί, το συγκεκριμένο και το εναλλακτικό. Με τις γενικόλογες καταγγελίες δεν ιδρώνει πλέον το αυτί κανενός. 

2. Εδώ και αρκετό καιρό – πριν το σκάνδαλο των ομολόγων – «σερνόταν» αυτή η αχλή της παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου; Φρονείτε ότι αυτό κάνει καλό, όχι μόνο στο κυβερνών, αλλά σε όλα τα κόμματα;

  Η εκλογολογία αυτή βολεύει την κυβέρνηση, αλλά και την αξιωματική αντιπολίτευση. Ιδιαίτερα ενισχύει τις ηγεσίες των κομμάτων αυτών, αφού αναστέλλει ή υποστέλλει την εσωκομματική κριτική. Επίσης υποχρεώνει τους βουλευτές να είναι σε εγρήγορση. Τέλος, η εκλογολογία μας κάνει όλους και όλες να ασχολούμαστε με το χρόνο διεξαγωγής των εκλογών, παρά με το διακύβευμά τους. Έτσι, παρόλο που δεν είναι εύκολο πια να διακρίνει κανείς ως πού φτάνει το συνειδητό και που αρχίζει το αυθόρμητο, το βέβαιο είναι ότι η εκλογολογία συνιστά μέρος ενός, έτσι κι αλλιώς, ρηχού, εν πολλοίς εικονικού και σίγουρα παρακμιακού δικομματικού πολιτικού ανταγωνισμού.

3. Στο προηγούμενο διάστημα, παρατηρήθηκαν δύο τακτικές του Συνασπισμού απέναντι στα άλλα κόμματα. Αφενός το άνοιγμα προς τον Περισσό – που τελικώς δεν προχώρησε – και εν συνεχεία η άρνηση του κ. Αλαβάνου να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να ανακόψει ελπιδοφόρες προοπτικές για λογαριασμό της Νέας Δημοκρατίας. Παρατηρήσατε λάθος χειρισμούς στις δύο αυτές περιπτώσεις;

Δεν πρόκειται για χειρισμούς, αλλά για σταθερούς άξονες της πολιτικής

μας.

  Σε ό,τι αφορά το ΚΚΕ, έχουμε μεγάλες διαφορές ως προς το πώς καταλαβαίνει ο καθένας μας σήμερα το σοσιαλισμό και πώς αγωνίζεται γι’ αυτόν. Ωστόσο, είναι πεποίθησή μας ότι παρά αυτές και άλλες διαφορές, υπάρχει χώρος για κοινή δράση. Και το ότι ο χώρος αυτός δεν αξιοποιείται, δε βοηθά τους εργαζόμενους. Το κατεστημένο βοηθά.

 Σε ό,τι αφορά το ΠΑΣΟΚ και γενικότερα την ευρωπαϊκή  σοσιαλδημοκρατία: κυβερνήσεις κεντροαριστερές υπήρξαν πολλές. Πουθενά όμως δεν ανέκοψαν την επέλαση του νεοφιλελευθερισμού. Ούτε οδήγησαν σε άμβλυνση, έστω, των ανισοτήτων, Άρα, αν  ο στόχος τους ήταν αυτός, η αποτυχία τους, δυστυχώς, είναι σαφής.

 Το ΠΑΣΟΚ, ειδικότερα, πέρα από το ότι έστρωσε το χαλί για τη ΝΔ, ακόμη και σήμερα στη βουλή ψηφίζει ή συμφωνεί επί της ουσίας στα πιο βασικά νομοσχέδια, συνδιαμορφώνει με τη ΝΔ το νέο θεσμικό οικονομικό πλαίσιο. Δεν υπάρχει, επομένως, καμία προγραμματική βάση για σύγκλιση ή για συνεργασία. Αυτό δε σημαίνει ότι και στην περίπτωση αυτή, δεν πρέπει να αξιοποιούνται και να αναζητούνται δυνατότητες για κοινή δράση με τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ, με τμήματα του ΠΑΣΟΚ, με όποιον, εν πάση περιπτώσει, θέλει να αντιταχθεί σε αρνητικές για τον κόσμο της εργασίας και το περιβάλλον πολιτικές.

4. Οικογενειοκρατία, μιντιοκρατία: να δυο κουσούρια από τα οποία δε φαίνεται να πάσχει ο Συνασπισμός. Κάτι, ωστόσο, τον κρατάει καθηλωμένο. Ποια είναι τα μειονεκτήματα του κόμματος κατά τη δική σας άποψη;

Το βασικό μειονέκτημα του Συνασπισμού είναι ταυτόχρονα και το βασικό πλεονέκτημά του. Αυτό είναι η ριζοσπαστική αμφισβήτηση από αριστερή και οικολογική σκοπιά. Αμφισβητούμε τα πάντα, αρχίζοντας από τους εαυτούς μας. Χωρίς να αρνούμαστε την ιστορία του αριστερού κινήματος, έχουμε την πεποίθηση ότι η Αριστερά του 21ου αιώνα θα είναι πολύ διαφορετική από εκείνη του 20ου ή του 19ου αιώνα. Η δράση των εργαζομένων και της νεολαίας θα διαμορφώσει νέα υποδείγματα. Κι αυτό ήδη συμβαίνει. Η αμφισβήτησή μας, όμως, αυτή δεν είναι μηδενιστική, μεταμοντέρνα ή αναρχική. Είναι συνειδητή, συγκεκριμένη και προσανατολισμένη στην ανάκαμψη της Αριστεράς, στην ακόμη πιο στενή σύνδεσή της με την οικολογία, στην επικαιροποίηση, με νέους ενδεχομένως όρους, του αιτήματος για το σοσιαλισμό, ένα σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία.

Αυτός ο προσανατολισμός είναι το πλεονέκτημά μας. Μας επέτρεψε να διαγνώσουμε έγκαιρα νέες τάσεις, νέες δυναμικές, νέα κινήματα και να συνδεθούμε μαζί τους. Είναι όμως και το μειονέκτημά μας. Αποσταθεροποιεί στερεότυπα, κινδυνεύει από τον ελιτισμό, αν χάσει τη λαϊκότητά του, είναι μια δύσκολη και παγκόσμια διαδικασία που δεν εξαρτάται μόνο από μας. Η προοπτική όμως είναι ελπιδοφόρα.

5. Παρόλο που ο Συνασπισμός είναι καθηλωμένος στο 3%;

Ναι. Διότι παρά αυτό το χαμηλό ποσοστό, ο ΣΥΝ και γενικότερα οι δυνάμεις της ριζοσπαστικής αριστεράς και της οικολογίας είχαν μια τόσο αποφασιστική συμβολή στο κίνημα για την παιδεία, για τα δικαιώματα, για το περιβάλλον.

Εκείνο που χαρακτηρίζει το Συνασπισμό καταρχήν, είναι η ανθεκτικότητα, η ζωντάνια του. Για πρώτη φορά στην πολιτική ιστορία της χώρας μας, έχουμε μια Αριστερά ανανεωτική και ριζοσπαστική. Προηγούμενες προσπάθειες δεν επέζησαν, όπως π.χ. το ΚΚΕ εσ., αν και πολλές ιδέες του δικαιώθηκαν. Επίσης, ο ΣΥΝ είναι το μόνο κόμμα που δημιουργήθηκε σε συνθήκες δικομματισμού και άντεξε. Όλα τα άλλα έσβησαν ή έχασαν την κοινοβουλευτική τους εκπροσώπηση.

Το γεγονός αυτό δείχνει ότι ο ΣΥΝ καλύπτει έναν υπαρκτό χώρο, ανταποκρίνεται σε μια ανάγκη της κοινωνίας και της εποχής μας.

Γι’ αυτό και όσοι προέβλεψαν ότι ο ΣΥΝ δε θα άντεχε, ότι θα εκτοπιζόταν από το ΚΚΕ ή θα αφομοιωνόταν από το ΠΑΣΟΚ – θυμίζω ότι αυτή την πρόβλεψη κάνει η ηγεσία του ΚΚΕ συνεχώς από τότε που υπάρχει ο ΣΥΝ – απλά διαψεύστηκαν.

6.  Είχατε γράψει πριν από λίγο καιρό σε ένα άρθρο σας: «…Η τηλεόραση, στο μεταξύ, διαμόρφωσε νέα πρότυπα που έχουν να κάνουν κυρίως με τη δημόσια εικόνα, παρά με το περιεχόμενο. Διαμορφώθηκαν νέοι τύποι πολιτικών, οι πολιτικοί των τηλεοπτικών παραθύρων». Σωστό αυτό που λέτε, αλλά μήπως θα πρέπει να βάλετε λίγο νερό στο κρασί σας, από την άποψη ότι τα τηλεοπτικά παράθυρα – όσο αποκρουστικά κι αν εμφανίζονται – είναι ένα πολύ καλό όπλο;

Δεν έχω αντίθεση με την τηλεόραση και τα παράθυρά της, αρκεί να μπορεί κανείς να διατυπώνει σκέψεις, επιχειρήματα, συλλογισμούς και όχι γρυλισμούς. Το ερώτημα είναι τι κάνει κανείς όταν κυριαρχεί το τελευταίο. Προσωπικά, έχω δώσει στον εαυτό μου το δικαίωμα να μη συμμετέχει.

  7.  Μετά τα καρτέλ, τα ομόλογα και μετά τα ομόλογα οι πυρκαγιές. Θα τα θυμάται αυτά ο ψηφοφόρος μέχρι την κάλπη ή θα τα έχει σκεπάσει η ελπίδα της υποσχεσιολογίας;

Θα τα θυμάται, πιστεύω. Τα αποσπασματικά γεγονότα, όμως, από μόνα τους δε δημιουργούν αυτομάτως την αντίστοιχη πολιτική συνείδηση. Χρειάζεται χρόνος, δράση, βιώματα, αλλά και βοήθεια., ώστε να συνειδητοποιήσουμε ότι ζούμε ήδη σ’ ένα νέο καπιταλισμό, που αμφισβητεί πλέον όχι μόνο το εισόδημα, αλλά και το περιβάλλον, τα δικαιώματα, τα δημόσια αγαθά, τις βάσεις της ζωής και της συγκροτημένης κοινωνίας. Χρειάζεται, συνεπώς, κι ένας νέος αντικαπιταλισμός που δε θα εξαντλείται σε γενικόλογες καταγγελίες, αλλά θα γίνει στοιχείο της καθημερινής ζωής, της καθημερινής δράσης, εκεί που υπάρχει η απειλή, ει δυνατόν πριν επέλθει η καταστροφή, στους ελεύθερους χώρους, στο πράσινο, στις παραλίες, στα νοσοκομεία, στα σχολεία, εκεί που ζούμε, εκεί που δουλεύουμε, παντού. Και χρειάζεται μια Αριστερά παρεμβατική που δε θα κρύβεται πίσω από άλλοθι ή δικαιολογίες. Διότι, παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν στη δράση της αριστεράς, υπάρχουν και πολλές δυνατότητες στις οποίες νομίζω ότι δεν ανταποκρινόμαστε επαρκώς είτε λόγω ιδεοληψιών του παρελθόντος είτε λόγω έλλειψης κοινής δράσης και συντονισμού.

8. Τι προσδοκάτε από το Συνασπισμό σε μία επικείμενη εκλογική αναμέτρηση; Γιατί αν λάβουμε υπ’ όψιν τα λεγόμενα στελεχών του ΣΥΝ, θα βρεθείτε πάνω από το 3,3% των προηγούμενων εκλογών…  

Όπως ήδη σας είπα, κατά τη γνώμη μου, ο ΣΥΝ έκανε πολλά και με αυτό το οριακό 3%. Όμως, η ίδια η δράση του ΣΥΝ, ο ρόλος που, εκ των πραγμάτων, παίζει, οι προσδοκίες που γέννησε και οι ανάγκες που υπάρχουν, μας επιβάλλουν σήμερα ένα άλμα και ποσοτικό και ποιοτικό. Δεν αρκεί η είσοδος στη βουλή. Πρέπει να αποκτήσουμε την αναγκαία “κρίσιμη μάζα”, ώστε να μπορεί να απειληθεί ο δικομματισμός ή έστω να σπάσει η αλαζονεία του. Αυτό σημαίνει να απομακρυνθούμε από το 3% το οποίο συχνά μας παγιδεύει στο σήμερα και δεν επιτρέπει το μακροχρόνιο σχεδιασμό. Σημαίνει επίσης έναν πολύ μεγαλύτερο αριθμό βουλευτών, ώστε να μπορούμε να είμαστε εκεί που μας ζητάνε. Η συσπείρωση ευρύτερων δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστεράς και της οικολογίας, η σημαντική παρουσία του ΣΥΝ στους αγώνες, αλλά και “σε ό,τι κινήθηκε” στα χρόνια αυτά, η ανάκαμψη των κοινωνικών κινημάτων και η συμμετοχή μας σ’ αυτά, η δράση μας στην Ευρώπη με το κόμμα της ευρωπαϊκής αριστεράς, το ευρωπαϊκό κοινωνικό φόρουμ και τα κινήματα, αυτοί και άλλοι παράγοντες, μας κάνουν ρεαλιστικά αισιόδοξους ότι θα πετύχουμε τους στόχους μας.