Την εμμονή του στην ίδια πολιτική διακήρυξε από τη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης. Επιχειρηματολόγησε μάλιστα υπέρ της εφαρμογής ακόμη πιο σκληρής και πάντα μονόπλευρης λιτότητας. Είναι, λοιπόν, προφανές ότι οδηγούμαστε σε μια έκρηξητων ανισοτήτων, πριν απ’ όλα των κοινωνικών, αλλά και των περιφερειακών και των περιβαλλοντικών ανισοτήτων.

Δηλωτικές των τάσεων αυτών είναι οι αναφορές του πρωθυπουργού στους μισθούς και τα κέρδη. Συγκεκριμένα αναφερόμενος στους μισθούς υπογράμμισε ως να πρόκειται για ένα “παρά φύσιν” γεγονός την αύξησή τους κατά 2,7%, όσο και η αύξηση του ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια. Είναι προφανές πως η ραγδαία μείωση των μισθών την περίοδο ’90-93 αλλά και πιο πριν, είναι το φυσιολογικό. Η όποια αύξησή τους, που πάντως δεν εξισορροπεί τις προηγούμενες μειώσεις, προβάλλεται ως εξαιρετικό γεγονός.

Και πάλι όμως, ο κ. πρωθυπουργός δεν βρήκε το θάρρος να πει όλη την αλήθεια. Δεν είπε, δηλαδή, ότι αυτή η αύξηση δεν αντιστοιχεί στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα καθόσον μεγάλο μέρος της την απορροφά η φορολογία λόγω της μη τιμαριθμοποίησης των φορολογικών κλιμακίων. Η αφαίμαξη εξαιτίας αυτού του τελευταίου γεγονότος αποτελεί μια καθαρή κλοπή του εισοδήματος από την εργασία.

Βεβαίως, το γεγονός αυτό απλά μας θυμίζει τις τεράστιες φορολογικές ανισότητες που αποτελούν ένα ιδιαίτερο αυτοτελές κεφάλαιο. Σημασία πάντως έχει ότι και από τα στοιχεία του πρωθυπουργού προκύπτει ότι η συμμετοχή των μισθωτών στην κατανομή του Εθνικού Εισοδήματος συνεχίζει να μειώνεται, η κατανομή αυτή γίνεται πιο άνιση.

Την ίδια στιγμή στο χώρο των κερδών συντελούνται ενδιαφέρουσες εξελίξεις. Αυξήσεις κερδών της τάξης του 30% το χρόνο έχουν γίνει συνηθισμένο φαινόμενο, ενώ όχι λίγες φορές διαβάζουμε στον Τύπο για αύξηση κερδών της τάξης του 70% ή και περισσότερο. Τι σημαίνει όμως ότι οι περισσότερες τράπεζες π.χ. πραγματοποιούν και προβάλλουν περιχαρείς ποσοστά ετήσιας αύξησης των κερδών της τάξης του 50% ή του 80%;

Τι σημαίνει ότι ιδιωτικές κλινικές και ιατρικά κέντρα εμφανίζουν ετήσια αύξηση κερδών 40-50%;

Τι σημαίνει ότι μεγάλες εμπορικές επιχειρήσεις εμφανίζουν αποδόσεις ιδίων κεφαλαίων πάνω από 100%;

Με άλλα λόγια, ποια η πηγή προέλευσης αυτών των προκλητικών κερδών; Είναι μήπως ο εκσυγχρονισμός, ή η αύξηση της παραγωγικότητας;

Όχι βέβαια. Τουλάχιστον στις περισσότερες τωνπεριπτώσεων, είναι η λιτότητα στους μισθούς, η εκμετάλλευση των καταναλωτών, η ανακατανομή των κερδών, η συγκέντρωσή τους σε βάρος όχι μόνο των εργαζομένων, αλλά και ολόκληρων τομέων της οικονομίας.

Ο κ. Σημίτης αφού αναγνώρισε ότι τα κέρδη είναι “όσο ποτέ ικανοποιητικά”, αρκέστηκε να κάνει έκκληση για επενδύσεις. Με το που θα γίνουν επενδύσεις δεν καθορίζεται με διατάγματα. Τα κέρδη επενδύονται εκεί που κρίνουν οι κάτοχοί τους.

Το Χρηματιστήριο, για παράδειγμα, είναι στα ύψη. Δεν είναι αυτό, εκτός των άλλων, και επιλογή της κυβέρνησης;

Στο μεταξύ η ανεργία αυξάνει. Και το πιο επικίνδυνο αυξάνει η ανεργία τωννέων και η ανεργία μακράς διάρκειας. Το ποσοστό του πληθυσμού που ζει κάτω από το επίσημα αναγνωρισμένο όριο φτώχειας έχει ξεπεράσει το 20% και μαζί με αυτό, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού ζουν σε περιβαλλοντικά υποβαθμισμένες περιοχές, ή περιοχές με χρόνιο οικονομικό μαρασμό. Αυτό αφορά όλη την Ελλάδα, αλλά καθρέπτης αυτής της εικόνας είναι η ίδια η Αττική. Υπάρχει το Ανατολικό τμήμα της και το υποβαθμισμένο Δυτικό. Αλήθεια, πόσα από τα έργα της Ολυμπιάδας προβλέπεται να γίνουν Δυτικά του Κηφισού ποταμού; Πόση δαπάνη προβλέπεται να διοχετευθεί στο Δυτικό τμήμα της Αττικής; Η απάντηση είναι μηδέν.

Οι τάσεις για διεύρυνση όλων αυτών τωνανισοτήτων είναι πανίσχυρες. Η ασκούμενη πολιτική βασίζεται σε μια αρχή. Αυτοί που πληρώνουν και αυτοί που κερδίζουν δεν συναντώνται πουθενά. Άλλα κοινωνικά στρώματα υποβάλλονται σε θυσίες και άλλα αποκομίζουν τα οφέλη. Αυτή είναι η βάση της νέας πόλωσης. Ένας καθηγητής διατύπωσε πρόσφατα μια λογική πρόταση. Από το κοινό νόμισμα είπε, άλλοι θα κερδίσουν και άλλοι θα χάσουν. Ας πληρώσουν λοιπόν για τη “σύγκλιση” αυτοί που θα κερδίσουν, προκαταβάλλοντας ένα μέρος από τα μελλοντικά τους κέρδη. Αυτή η λογική πρόταση απορρίπτεται ως ο μέγιστος παραλογισμός στο εκσυγχρονιστικό κλίμα της εποχής μας.

Κάποτε ο μακαρίτης ο Κένεντυ συνήθιζε να λέει: “αν μια κοινωνία δεν μπορεί να βοηθήσει τους πολλούς που είναι φτωχοί δεν μπορεί να σώσει τους λίγους που είναι πλούσιοι”. Φαίνεται ο κ. πρωθυπουργός νομίζει πως μπορεί να τα καταφέρει διαφορετικά. Γι’ αυτό δεν ένιωσε την ανάγκη να αναλάβει καμία δέσμευση για τους ανέργους και όσους έχουν ανάγκη κοινωνικής στήριξης, κατά την ομιλία του στη ΔΕΘ.