1. Ο Προϋπολογισμός για το 1998 ακολουθεί την πεπατημένη των προηγούμενων προϋπολογισμών, ως προς τον τρόπο κατάρτισης, έγκρισης και εκτέλεσής του. Αν και κατά τη συζήτηση πέρυσι, του προηγούμενου προϋπολογισμού, η ίδια η κυβέρνηση αναγνώρισε το πρόβλημα αυτό, στο χρόνο που πέρασε δεν έκανε τίποτε που να καθιστά τη διαδικασία του προϋπολογισμού περισσότερο διάφανη και αξιόπιστη.

Έτσι και ο φετινός προϋπολογισμός είναι μειωμένης αξιοπιστίας, ακριβώς γιατί ο ίδιος ο τρόπος κατάρτισής του έχει καταστεί αφερέγγυος, ο τρόπος συζήτησης και έγκρισής του από τη Βουλή είναι τυπικός, και η εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι αδιαφανής. Ο φετινός προϋπολογισμός χαρακτηρίζεται από ακόμη μεγαλύτερη αναξιοπιστία, λόγω της αποσπασματικότητας, ιδιαίτερα στον τομέα των φορολογικών μέτρων, και λόγω της προσφυγής στη λεγόμενη “δημιουργική λογιστική”, δηλαδή, στη διαμόρφωση πολλών μεγεθών με τη βοήθεια λογιστικών μεθόδων. Έτσι, ο έλεγχος της ορθότητας βασικών παραδοχών του προϋπολογισμού καθίσταται δυσχερής ή και αδύνατος.

2. Ο προϋπολογισμός για το 1998 εμμένει στην ίδια κατεύθυνση της πολιτικής που είναι μονόπλευρα προσανατολισμένη στην επίτευξη της ονομαστικής σύγκλισης. Η κυβέρνηση δεν αντλεί διδάγματα από τη μέχρι τώρα πορεία. Αντίθετα, με μία αυθαίρετη επιλογή των “καλών δεικτών” και με την αποσιώπηση όσων δεικτών εκπέμπουν αρνητικά μηνύματα φιλοτεχνεί μια εξωραϊσμένη εικόνα της οικονομίας. Ακόμη και τα κριτήρια της “ονομαστικής σύγκλισης” έχουν γίνει “κινούμενος” στόχος και η επίτευξή τους μετατίθεται από χρόνο σε χρόνο. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι η μονόπλευρη προσπάθεια επίτευξής τους όχι μόνο δεν συνοδεύεται από πρόοδο στον τομέα της πραγματικής σύγκλισης, αλλά αντίθετα, η επιδίωξη της ονομαστικής σύγκλισης υπονομεύει την πραγματική σύγκλιση και οδηγεί σε επικίνδυνες περιοχές, τόσο την ανεργία όσο και τις ανισορροπίες στον τομέα των εξωτερικών συναλλαγών.

Τέλος, η πρόσφατη διεθνής συναλλαγματική και χρηματιστηριακή κρίση έπληξε τη χώρα μας όσο καμιά άλλη της Ευρώπης, δείχνοντας έτσι ότι η ασκούμενη πολιτική δεν θωρακίζει την οικονομία και οι όποιες βελτιώσεις δεν είναι βιώσιμες. Το δείχνουν αυτό η αδυναμία των συναλλαγματικών αποθεμάτων να στηρίξουν τη δραχμή, η γενικευμένη άνοδος των επιτοκίων, η αβεβαιότητα και η κρίση εμπιστοσύνης που εκδηλώθηκε “ξαφνικά” τόσο στις εσωτερικές όσο και στις διεθνείς αγορές, ως προς το δυναμισμό της ελληνικής οικονομίας.

Η κυβέρνηση εμμένει στην ίδια πολιτική και απαντά μ’ έναν πιο σκληρό κοινωνικό προϋπολογισμό που πλήττει την κοινωνία χωρίς να θωρακίζει την οικονομία.

3. Και στο πλαίσιο, όμως, αυτής της πολιτικής, ο προϋπολογισμός για το 1998 χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα αρνητικά στοιχεία, σε ό,τι αφορά στην αναδιανεμητική και την αναπτυξιακή του λειτουργία.

Είναι ένας προϋπολογισμός χωρίς κοινωνικό ή αναπτυξιακό όραμα. Κοινωνικά σκληρός, χωρίς αναπτυξιακή πνοή, στηρίζεται στη λιτότητα στους μισθούς και τις συντάξεις, στους φόρους και στις ιδιωτικοποιήσεις. Αντί της σταθεροποίησης και της βαθμιαίας βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου, ο προϋπολογισμός αυτός έρχεται να υπενθυμίσει πως τίποτε το σταθερό δεν υπάρχει για τους εργαζόμενους, θυμίζοντας έτσι τον τραγικό μύθο του Σίσυφου.Στον τομέα της εισοδηματικής πολιτικής, η κυβέρνηση επιστρέφει στην πολιτική της Ν.Δ. της περιόδου 1990-1993, καθόσον η προτεινόμενη αύξηση 2,5% χωρίς διορθωτικό ποσό και με επίσημη πρόβλεψη του πληθωρισμού 3,7% οδηγεί σε σημαντική μείωση της αγοραστικής δύναμης των μισθών και των συντάξεων. Η μεγάλη αύξηση των αντικειμενικών αξιών και των αντικειμενικών κριτηρίων μαζί με την εκ νέου αύξηση του κόστους του χρήματος θα πλήξουν τους επαγγελματίες, τους βιοτέχνες και τις μικρές επιχειρήσεις. Η περυσινή έκρηξη των αγροτικών προβλημάτων δεν μεταφράστηκε σε προτάσεις πολιτικής για την αντιμετώπισή τους. Τέλος, τα τόσο διαφημιζόμενα φορολογικά μέτρα ενάντια στους “έχοντες και κατέχοντες”, ούτε ποσοτικά ούτε ποιοτικά αλλοιώνουν τον κοινωνικά άδικο χαρακτήρα της κατανομής των φορολογικών βαρών. Το κόστος της προσαρμογής κατανέμεται άδικα και μονόπλευρα εις βάρος των αδύναμων στρωμάτων της κοινωνίας.

Συνεπώς, μέσω της εισοδηματικής πολιτικής και του φορολογικού συστήματος ο προϋπολογισμός του 1998 θα επιφέρει μια κοινωνικά βάναυση ανακατανομή εισοδημάτων και μία διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.

4. Έτσι μπορεί το “κοινωνικό πρόσωπο” να πρωταγωνιστεί στην επικοινωνιακή πολιτική της κυβέρνησης, στον προϋπολογισμό, όμως, έχει τη θέση του άχρωμου κομπάρσου, όταν δεν απουσιάζει εντελώς. Πέραν της διεύρυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων και της συνολικής κοινωνικής υποβάθμισης, ο προϋπολογισμός είναι εντυπωσιακά άτολμος,ακόμη και στην υιοθέτηση κάποιων ειδικών πολιτικών για τη στήριξη των πιο ευπαθών ομάδων. Οι εξαγγελίες μέτρων για τους νέους ανέργους και για τους ανέργους μακράς διάρκειας παραμένουν ασαφείς και δεν στηρίζονται από τις αναγκαίες πιστώσεις του προϋπολογισμού, ενώ η ηλικιακή διεύρυνση των δικαιούχων του ΕΚΑΣ είναι τραγικά ανεπαρκής, αν συγκριθεί με τη διευρυνόμενη στρατιά των μακροχρόνια ανέργων, των ανασφάλιστων και όσων ζουν πολύ κάτω από το επίσημα αναγνωρισμένο όριο φτώχειας.

5. Η εισοδηματική πολιτική μείωσης της αγοραστικής δύναμης των μισθών και των συντάξεων, σε συνδυασμό με την ασκούμενη πολιτική της σκληρής δραχμής, την αύξηση των επιτοκίων και την αύξηση ορισμένων φορολογιών, θα δράσουν αντιπαραγωγικά και αντιαναπτυξιακά. Έτσι, η πρόβλεψη για αύξηση του εθνικού εισοδήματος κατά 3,7%, αν και θα μπορούσε να είναι εφικτή, τώρα καθίσταται μετέωρη.

Η εξαγγελθείσα διάλυση ή συγχώνευση φορέων του δημοσίου θα δράσει αποδιαρθρωτικά, καθόσον σημαντικοί φορείς όπως το ΕΛΚΕΠΑ, ο ΕΟΜΜΕΧ, το ΙΓΜΕ, ο ΟΑΔΥΚ κ.ά. οδηγούνται χωρίς μελέτη και συγκεκριμένο σχέδιο σε διάλυση, συρρίκνωση ή απενεργοποίηση τη στιγμή που μέσα από θεσμικές ή οργανωτικές αλλαγές θα μπορούσε να αυξηθεί το παραγόμενο από αυτούς έργο.

Τέλος, οι εξαγγελλόμενες μετοχοποιήσεις και ιδιωτικοποιήσεις γίνονται, κυρίως, για ταμειακούς λόγους. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να μειωθεί το έλλειμμα. Αυτό, όμως, θα γίνει για μία φορά, αφού μια επιχείρηση μόνο μία φορά μπορεί να πουληθεί. Έτσι, όμως, δεν δημιουργούνται συνθήκες μη ελλειμματικής ανάπτυξης με διάρκεια και εσωτερικό δυναμισμό. Η εξάντληση της “διαρθρωτικής πολιτικής” της κυβέρνησης σ’ αυτές τις δύο παρεμβάσεις καταδεικνύει την αδυναμία της πολιτικής της να αντιμετωπίσει τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας και να εξασφαλίσει την κινητοποίηση των παραγωγικών δυνάμεων της κοινωνίας.

6. Ο ΣΥΝ δεν αμφισβητεί μόνο το φετινό προϋπολογισμό, αλλά και τη γενικότερη κατεύθυνση της πολιτικής που αυτός υλοποιεί. Και τούτο γιατί, με την πολιτική αυτή, η οικονομία, αντί να σταθεροποιείται, οδηγείται στην αστάθεια και την αβεβαιότητα. Αντί να συγκλίνει με πραγματικούς και βιώσιμους όρους, αποκλίνει και περιθωριοποιείται.

Αντί να προωθείται η ανάπτυξη και η κοινωνική συνοχή, διευρύνονται οι κοινωνικές, οι περιφερειακές και οι περιβαλλοντικές ανισότητες. Αντί να θωρακίζεται και να ενισχύεται ο δυναμισμός της, αποδείχνεται ευάλωτη και ανοχύρωτη σε κάθε διεθνή κρίση ή διαταραχή.

Ο ΣΥΝ υποστηρίζει την ανάγκη μιας κοινωνικής και αναπτυξιακής στροφής της πολιτικής, τη δέσμευσή της στην επίτευξη συγκεκριμένων κοινωνικών και αναπτυξιακών στόχων, τον προσανατολισμό της στις προτεραιότητες που θέτουν οι ανάγκες της ίδιας της κοινωνίας και της οικονομίας, κεντρική θέση ανάμεσα στις οποίες έχει πάρει το πρόβλημα της απασχόλησης.

Ο ΣΥΝ καταψηφίζει τον προϋπολογισμό στο σύνολό του. Τόσο λόγω του περιεχομένου του όσο και λόγω των αδιαφανών συνθηκών κατάρτισης και εκτέλεσής του.