Κάθε συζήτηση για αλλαγές προϋποθέτει κοινωνικές ρήτρες

Η τριήμερη συζήτηση στη Βουλή για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης έδωσε την ευκαιρία να αξιολογήσουμε την παρούσα κυβέρνηση και τις πολιτικές της. Το κάνουμε αυτό με βάση συγκεκριμένα κριτήρια: Αντιμετωπίζει η κυβέρνηση τα προβλήματα; Με ποιο τρόπο; Πώς κατανέμει τα εισοδήματα; Πώς επιμερίζει τα φορολογικά βάρη; Ποια η στάση της απέναντι στα δικαιώματα των πολιτών; Από ποιους ζητά και σε ποιους δίνει; Έμμεσα, ο πρωθυπουργός αναγνώρισε την ορθότητα αυτών των κριτηρίων. Ισχυρίστηκε μάλιστα πως ό,τι κάνει η κυβέρνησή του υπηρετεί τους πολλούς, το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Ενώ, υποστήριξε, όσοι αντιδρούν, υπηρετούν στενά συντεχνιακά και μειοψηφικά συμφέροντα. Έχουμε διαφορετική άποψη. Θεωρούμε ότι το εντελώς αντίστροφο συμβαίνει.

Όσοι μιλούν για μειοψηφίες και συντεχνίες, δεν θα πρέπει να αγνοούν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Γαλλία. Και εκεί για μειοψηφίες μιλούσαν. Και όμως αποδείχθηκαν πλειοψηφία. Έγιναν πλειοψηφία. Το 55% των Γάλλων ψήφισε “όχι”. Όχι ψήφισε το 80% των εργατών, το 70% των ανέργων, το 65% των δημοσίων υπαλλήλων, το 60% των ιδιωτικών υπαλλήλων, η συντριπτική πλειοψηφία των φτωχών. Το “όχι” αυτό δεν ήταν μόνο για τη νεοφιλελεύθερη Ευρωπαϊκή Συνθήκη. Ήταν για τις απολύσεις, για τις ιδιωτικοποιήσεις, για την απελευθέρωση των υπηρεσιών, για τα ωράρια, για τις εργασιακές σχέσεις. Για ό,τι κάνει ή θέλει να κάνει η κυβέρνηση. Και μάλιστα τα εμφανίζει ως σύγχρονα, νέα, προοδευτικά. Γι’ αυτό και η γαλλική εμπειρία μας αφορά. Δείχνει το μέλλον. Γι’ αυτό φοβήθηκαν το δημοψήφισμα. Υπερηφανεύεται η κυβέρνηση ότι το 95% της Βουλής ψήφισε το Ευρωσύνταγμα. Αλλά ποια είναι πράγματι η βούληση του ελληνικού λαού;

Μια ολιγαρχική ανάπτυξη

Η πολιτική της κυβέρνησης ωφελεί τους ολίγους σε βάρος των πολλών. Υποκλίνεται η κυβέρνηση στην καπιταλιστική απληστία τραπεζιτών, εφοπλιστών, βιομηχάνων, διεθνών επενδυτών. Ποτέ άλλοτε παλιές και νέες ολιγαρχίες δεν είχαν τόσο πλούτο, τόση δύναμη, τόση εξουσία. Και θέλουν και άλλα. Και τους τα δίνουν.

• Με τους φορολογικούς νόμους: Η μείωση του φόρου στα μερίσματα πόσους ευνοεί; Λίγους. Ελάχιστους. 10.000; 50.000; 100.000; Πόσους πλήττει όμως η αύξηση του ΦΠΑ; Όλους. Κυρίως τους πιο αδύνατους.

• Με τις ρυθμίσεις που επιχειρούν στον ΟΤΕ και στις τράπεζες. Ποιους ευνοούν; Τους σημερινούς και μελλοντικούς μεγαλομετόχους. Ποιοι πληρώνουν; Οι νέοι εργαζόμενοι, το ΙΚΑ, το κοινωνικό σύνολο.

• Με τους δήθεν αναπτυξιακούς νόμους, με την επιχειρούμενη ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, με την ανοχή στην ανεργία, την ακρίβεια, τη φοροδιαφυγή, τη συνεχιζόμενη σπατάλη και διαφθορά.

• Με τη νέα διαπλοκή, με το, χωρίς όρους και όρια, καθεστώς των λεγόμενων συγχρηματοδοτούμενων έργων που προετοιμάζουν.

Για όλα αυτά, ως φύλλο συκής, ως δήθεν επιχείρημα, επικαλούνται την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη. Ποια ανάπτυξη; Η ασφυξία της αγοράς, η απειλή της στασιμότητας, της υπερχρέωσης και της μεγαλύτερης ανεργίας είναι το πιο ορατό ενδεχόμενο. Ακόμα και αν υπάρξει, όμως, θα είναι μια ανάπτυξη ολιγαρχική. Ολοένα και πιο λίγοι αποφασίζουν για αυτήν. Ολοένα και πιο λίγοι ωφελούνται απ’ αυτήν. Το ΠΑΣΟΚ ούτε θέλει ούτε μπορεί

Σ’ αυτή την πορεία, το ΠΑΣΟΚ, δεν μπορεί να προβάλει μια αξιόπιστη αριστερή αντιπολίτευση. Το ζήσαμε και στη Βουλή. Δεν είναι μόνο το παρελθόν. Είναι κυρίως η προσαρμογή του στη νεοφιλελεύθερη ειδωλολατρεία της εποχής μας. Σε πολλά θέματα, η αντιπολίτευση που ασκεί ο κ. Παπανδρέου στη δεξιά διακυβέρνηση είναι από τα δεξιά, ερήμην των πραγματικών συμφερόντων και της βούλησης της πλειοψηφίας των μελών και των ψηφοφόρων, ακόμα και του ίδιου του ΠΑΣΟΚ. Αναδεικνύεται έτσι η ανάγκη αφύπνισης και ενίσχυσης της κοινωνικής και της πολιτικής αριστεράς ως δύναμης αντίστασης και ελπίδας. Μεγαλώνουν και οι δικές μας ευθύνες και έχουμε συνείδηση γι’ αυτό. Και έχουμε δεσμευθεί και εργαζόμαστε για μια νέα ενότητα μέσα στους εργαζόμενους, πέρα από κομματικές ή άλλες διαφορές, για μια νέα κουλτούρα συσπείρωσης και κοινής δράσης της ίδιας της Αριστεράς.

Αλλαγές με κοινωνικές δεσμεύσεις

Ρωτάει η κυβέρνηση αν είμαστε υπέρ ή κατά των μεταρρυθμίσεων και των διαρθρωτικών αλλαγών. Σε ό,τι μας αφορά, θεωρούμε το ερώτημα υποκριτικό. Διότι η αριστερά υπάρχει ως δύναμη ριζοσπαστικής αλλαγής της κοινωνίας, οικολογικού μετασχηματισμού της οικονομίας, ποιοτικής αναβάθμισης της παιδείας και του πολιτισμού. Το θέμα είναι ποιες μεταρρυθμίσεις, για όφελος ποιων και σε ποιο κοινωνικό πλαίσιο; Η κυβέρνηση δεν κάνει μεταρρυθμίσεις. Αντιμεταρρύθμιση είναι ό,τι έκανε στο φορολογικό ή επιχειρεί στον ασφαλιστικό, τον εργασιακό και άλλους τομείς. Ό,τι ονομάζουν “μεταρρύθμιση” ή “διαρθρωτική αλλαγή” είναι σε βάρος των εργαζομένων και, ιδίως, σε βάρος των νέων και των μελλοντικών γενεών. Κάθε συζήτηση για αλλαγές προϋποθέτει κοινωνικά όρια, ορατούς στόχους, σαφείς δεσμεύσεις, κοινωνικές ρήτρες.

Ζητούμε να τεθεί σαφής δεσμευτικός στόχος για μείωση της ανεργίας στο 5% και στη βάση αυτή να συζητήσουμε χρονοδιάγραμμα και πολιτικές. Να παγώσει κάθε σκέψη, να καταργηθεί κάθε νόμος, να αποσυρθεί κάθε ρύθμιση που αυξάνει την εργοδοτική και τη διευθυντική αυθαιρεσία σε βάρος της αξιοπρέπειας και των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Ζητούμε να τεθεί συγκεκριμένος στόχος για μείωση του δείκτη της φτώχειας στο 15%, από το 21% που είναι σήμερα, και ένα μέσο γι’ αυτό μπορεί να είναι η θέσπιση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Ζητούμε σαφές χρονοδιάγραμμα για σύγκλιση των κατώτερων μισθών και συντάξεων με τα αντίστοιχα της Ευρώπης, αφού το κόστος ζωής και οι τιμές, έτσι κι αλλιώς, συγκλίνουν, γίνονται ευρωπαϊκές, ενώ οι συντάξεις και οι μισθοί μένουν ελληνικοί.

Ζητούμε να προσδιοριστεί ένα φάσμα αγαθών που θα λειτουργούν ως δημόσια αγαθά και θα διαφυλαχθούν από τους νόμους της αγοράς και του κέρδους. Μέσα σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο κοινωνικών δεσμεύσεων και εγγυήσεων, πολλά μπορούν να συμφωνηθούν και ακόμη περισσότερα μπορούν να συζητηθούν, ακόμη και ανάμεσα σε δυνάμεις με διαφορετικές ή και αντίθετες ιδεολογίες και προγράμματα. Μέσα σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο, η κοινωνία μπορεί να κάνει τολμηρές επιλογές, να αναλαμβάνει κινδύνους, να κινητοποιείται για την επίτευξη θετικών στόχων.

Χωρίς ένα τέτοιο πλαίσιο κοινωνικών δεσμεύσεων, όχι μόνο δεν πρόκειται να υπάρξει καμιά συναίνεση από τον κόσμο της εργασίας, αλλά και θα βρεθεί αντιμέτωπη η κυβέρνηση με την ενιαία αντίστασή του, όσο και αν προσπαθήσει να τον διχάσει. Χωρίς ένα τέτοιο πλαίσιο, ανασφάλεια και φοβικά σύνδρομα, μοιρολατρεία και θεοφοβία, πολιτικός και κοινωνικός συντηρητισμός αλληλοτροφοδοτούνται, σ’ ένα φαύλο κύκλο, το σπάσιμο του οποίου μπορεί και πρέπει να γίνει ο άμεσος στρατηγικός στόχος της κοινής δράσης των ευρύτερων αριστερών, οικολογικών και προοδευτικών δυνάμεων.