Σημεία ραδιοφωνικής συνέντευξης στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ (91,6 & 105,8 FM), στον δημοσιογράφο Φώτη Παπούλια.

Το ηχητικό της συνέντευξης

Σημεία από τη συνέντευξη

• Η υγειονομική κρίση έχει μετεξελιχθεί σε μία σοβαρή οικονομική και κοινωνική κρίση. Στην Ελλάδα, η επιβράδυνση της οικονομίας είχε αρχίσει ήδη από το Σεπτέμβριο του 2019, άρα πριν από τον κορονοϊό είχαμε προβλήματα. Εμείς από την αρχή είχαμε πει ότι όσο περισσότερο μπορούσαμε να δημιουργήσουμε «αναχώματα» απέναντι στο κλείσιμο επιχειρήσεων, στην αύξηση των ανέργων και στη μείωση των μισθών τόσο θα μπορούσαμε μετά να δούμε την ανάκαμψη με καλύτερους όρους. Όμως τώρα, όπως φαίνεται, φοβάμαι ότι θα έχουμε μεγάλη διεύρυνση των ανισοτήτων.
• Σε μια τέτοια κρίση, η συζήτηση για το ζήτημα των ελλειμμάτων εκ των πραγμάτων μετατίθεται για αργότερα, διότι αν υπάρξει περιστολή των δημοσίων δαπανών η ύφεση και η ανεργία θα γιγαντωθούν. Αυτή τη στιγμή το ερώτημα δεν είναι αν πρέπει να ξοδεύουμε, αλλά το πώς θα ξοδεύουμε, ώστε το χρήμα να πηγαίνει εκεί που πρέπει και να έχουμε αποτέλεσμα. Στην Ελλάδα, έπειτα από μια δεκαετή κρίση, πάρα πολλές επιχειρήσεις δεν πληρούν τα κριτήρια που απαιτούν οι τράπεζες για να λάβουν δανεισμό. Η Ευρώπη χρηματοδοτεί προγράμματα για την προστασία της εργασίας, όμως αυτά που κατάρτισε η ελληνική κυβέρνηση είναι ανεπαρκή και όχι προσαρμοσμένα στην ελληνική πραγματικότητα. Έτσι, ούτε επαρκείς πόροι απορροφούνται- πχ σε σύγκριση με την Πορτογαλία- ούτε η στήριξη της εργασίας και των επιχειρήσεων επιτυγχάνεται. Υπάρχει το πρόβλημα, όμως η πολιτική της κυβέρνησης όχι μόνο δεν το αμβλύνει, αλλά το επιδεινώνει.
• Στη σημερινή συγκυρία μιλάμε για μια δομική κρίση. Ακόμη κι αν υπάρξει σύντομα το εμβόλιο, θα σημειωθεί ενδεχομένως μία ανάκαμψη της οικονομίας, όμως, οι πληγές που ανοίγουν τώρα θα διαρκέσουν, δυστυχώς, πάρα πολύ. Και η πολιτική της κυβέρνησης αντί να περιορίζει διευρύνει τα προβλήματα και την επισφάλεια. Διότι μην ξεχνάμε ότι είχαμε μία οικονομία με ένα παραγωγικό μοντέλο που δεν ήταν βιώσιμο, άρα τώρα πρέπει να συνδυάσουμε την ανάκαμψη της οικονομίας με την αλλαγή της, τόσο προς την πράσινη ανάπτυξη όσο και προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού στο πλαίσιο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Αυτή τη στιγμή το θέμα είναι το πώς θα βοηθήσουμε να μην κλείσουν πολλές επιχειρήσεις, να μείνουν όσες περισσότερες ενεργές και να διατηρήσει ο κόσμος τη δουλειά του, ούτως ώστε η ανάκαμψη να μπορέσει να εξελιχθεί σε πιο ευνοϊκό έδαφος.
• Η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει πολιτικές που καταδίκαζε επί χρόνια, όπως την παρέμβαση του κράτους, ενώ δεν έβλεπε με καλό μάτι το δημόσιο σύστημα υγείας. Όσα κάνει, τα κάνει με δυσκολία, όμως το χειρότερο είναι ότι δεν έχει ολοκληρωμένο σχέδιο, έχει τη λογική του «βλέποντας και κάνοντας», έτσι, το αποτέλεσμα είναι πενιχρό και ο απολογισμός αρνητικός.
• Η δημιουργία του «μαξιλαριού», του αποθέματος ασφαλείας, ήταν μία συλλογική απόφαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και θεωρώ ότι ήταν μία από τις πιο διορατικές πολιτικές. Τότε που το δημιουργήσαμε, δεν υπήρχε στον ορίζοντα άμεση απειλή κρίσης, αλλά εκτιμήσαμε ότι αν υπάρξει μία κρίση ή μία διαταραχή δεν πρέπει να ξαναβρεθούμε ποτέ ως χώρα σε αδιέξοδο (να έχουμε την ανάγκη και να μην μπορούμε να δανειστούμε). Το απόθεμα υπήρχε, το έχει αναγνωρίσει ο κ. Σταϊκούρας, ξοδεύθηκαν χρήματα, αναπληρώθηκαν ως ένα βαθμό με δανεισμό. Επομένως υπάρχει, αλλά είναι για ώρα ανάγκης, η οικονομία πρέπει να κινηθεί να παραχθεί νέος πλούτος και να μοιραστεί δίκαια, αυτό είναι το τελικό ζητούμενο.
• Η χώρα είχε Αναπτυξιακή Στρατηγική την οποία είχαμε συγκροτήσει υπό το συντονισμό του Υπουργείου Οικονομίας & Ανάπτυξης, ως αποτέλεσμα ενός κοινωνικού διαλόγου και με την αποδοχή των Ευρωπαίων εταίρων. Η κυβέρνηση μπορούσε να τη βελτιώσει ή να την τροποποιήσει, όμως την ακύρωσε. Τώρα έχουμε μία «έκθεση ιδεών» από την επιτροπή του κ. Πισσαρίδη, δεν είναι σχέδιο αυτό το οποίο παρουσίασε και δεν μπορεί να αποτελέσει καν βάση για συναίνεση, αφού είναι ένα μονόπλευρο κείμενο. Δημιούργησαν μία επιτροπή, κυρίως για επικοινωνιακούς λόγους, ίσως και για να πει ο κ. Μητσοτάκης στους Ευρωπαίους «αν θέλετε νέο μνημόνιο, εμείς θα το κάνουμε μόνοι μας», δηλαδή θα εφαρμοστεί η ίδια πολιτική. Αν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο στην έκθεση του κ. Πισσαρίδη, αυτό είναι η συνέχιση της πολιτικής των ελαστικοποιήσεων στις εργασιακές σχέσεις, η προσπάθεια τη στην πράξη κατάργησης της επικουρικής σύνταξης την οποία εγγυάται το κράτος, με μετατροπή της σε μία «επένδυση» η απόδοσή της οποίας θα εξαρτάται από τις αγορές κ.ά. Η έκθεση Πισσαρίδη, λοιπόν, δεν μπορεί να αποτελέσει τη βάση πολιτικής συνεννόησης και κοινωνικής συναίνεσης. Διότι, αντί να δημιουργεί αναχώματα λειτουργεί ως επιταχυντής της διεύρυνσης των ανισοτήτων και της επισφάλειας. Για παράδειγμα, θεωρεί τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις υπεύθυνες για τη χαμηλή παραγωγικότητα, άρα πιστεύει ότι αν κλείσουν θα βελτιωθεί η παραγωγικότητα.
• Η Ελλάδα είναι μία χώρα με πολλά μέτωπα στην εξωτερική πολιτική, όμως είναι άλλης φύσης αυτό με τους βορείους γείτονες και άλλο αυτό με την Τουρκία. Η γραμμή μας ως κυβέρνηση ήταν να κλείσουμε τα περιφερειακά μέτωπα, με τη Βόρεια Μακεδονία, με την Αλβανία, να ενισχύσουμε τις ήδη καλές σχέσεις με τη Βουλγαρία κοκ, ούτως ώστε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις να αντιμετωπίσουμε από καλύτερες θέσεις την κύρια απειλή, αυτή της Τουρκίας. Αυτή η γραμμή, λοιπόν, δικαιώνεται σήμερα.
• Κάναμε το βήμα με τη Βόρεια Μακεδονία και ως προϋπόθεση για έναν δεύτερο, ευρύτερο στόχο, τη Βαλκανική Συνανάπτυξη. Δεν μπορούμε να σχεδιάζουμε το αναπτυξιακό μας μέλλον χωρίς ανάπτυξη και των άλλων, γειτονικών, χωρών. Δυστυχώς δεν ακούγεται καν ως έννοια, όμως η ανάπτυξη της Βόρειας Ελλάδας είναι μέρος μιας ευρύτερης διαδικασίας που πρέπει να περιλάβει και τις γειτονικές χώρας που θα ήταν και πηγή σημαντικών χρηματοδοτήσεων από την Ευρώπη. Η κίνηση που κάναμε τότε είχε ένα στρατηγικό βάθος τόσο στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής όσο και στον τρόπο που βλέπουμε την ανάπτυξη σήμερα.
• Ο Πρόεδρος και τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ έχουν αποφανθεί ότι θέλουν ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι ένα μεγάλο, ανοικτό, δημοκρατικό κόμμα της Αριστεράς που ταυτόχρονα θα έχει την ικανότητα να εκφράζει μία ευρύτερη προοδευτική συμπαράταξη. Είμαστε στο στάδιο του μετασχηματισμού, όμως και η πανδημία δυσκολεύει μια σειρά από πρακτικές λειτουργίες και εσωτερικής φύσης (συσκέψεις κ.ά.), αλλά και κυρίως εξωστρεφούς δράσης και επαφής με την κοινωνία.
• Το κρίσιμο για τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία είναι να ενισχύσει τους δεσμούς του με την κοινωνία, να διευρύνει και να οργανώσει τις δυνάμεις και την επιρροή του με ποικίλους τρόπους, να ενισχύσει την προγραμματική και πολιτική του προετοιμασία για να διεκδικήσει ξανά τη διακυβέρνηση της χώρας. Στα πεδία αυτά θα πρέπει, πιστεύω, να στραφεί ο διάλογος, να ακουστούν ιδέες και να αναληφθούν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.
• Υπάρχει μία γενική κρίση του κομματικού φαινομένου και της συλλογικότητας στην εποχή μας. Ο ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε ένα εκλογικό άλμα τα τελευταία χρόνια, όμως οι δομές και η κουλτούρα του χώρου δεν έχουν φτάσει στο αντίστοιχο επίπεδο. Με ψυχραιμία, πρόγραμμα και σύστημα πρέπει να αξιοποιήσουμε ό,τι έχουμε κατακτήσει και να προχωρήσουμε παρακάτω. Πρέπει να καλύψουμε και οργανωτικά και προγραμματικά κενά διότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι έτοιμος να διεκδικήσει τη διακυβέρνηση της χώρας. Τώρα έχουμε μεγαλύτερες εμπειρίες και γνώσεις σε σχέση με το 2012 και το 2014.
• Η «πασοκοποίηση» είναι ένας γενικός όρος. Πρέπει να είμαστε ένα κόμμα της σύγχρονης Αριστεράς, ως τέτοιο να διεκδικούμε και να μπορούμε να κυβερνούμε τη χώρα μέσα από ευρύτερες συμμαχίες και συμπαρατάξεις, αποφεύγοντας την «κρατικοποίηση», δηλαδή την ενσωμάτωση μέσα στο σύστημα αντί της προσπάθειας αλλαγής του.