Ομιλία στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο ΣΥΡΙΖΑ Κορινθίας στην Κόρινθο.

Θέλω να ευχαριστήσω την οργάνωση μελών ΣΥΡΙΖΑ Κορίνθου για την πρωτοβουλία αυτής της εκδήλωσης. Μας έδωσε την ευκαιρία να συναντηθούμε και να μιλήσουμε με τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου και στη συνέχεια με φορείς της Πόλης και του Νομού για τα προβλήματα της περιοχής και της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας. Μια συζήτηση βεβαίως που θα έχουμε την ευκαιρία να συνεχίσουμε τώρα εδώ μαζί σας. Μαζί μας είναι ο Μπάμπης Κασίμης, πρώην Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς και ο Τάκης Κορκολής, πρώην Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, υπεύθυνος για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το ΕΣΠΑ. Και οι δυο είναι βαθείς γνώστες του αντικειμένου τους, είχαν μια -κατά κοινή ομολογία- επιτυχημένη θητεία και το έργο τους έτυχε μιας ευρύτερης αναγνώρισης. Και βέβαια είναι εδώ μαζί μας, για να συμβάλουν στη συζήτηση, όπου χρειαστεί. Χαίρομαι που είναι επίσης  μαζί μας ο Γιώργος Ψυχογιός, ο τοπικός Βουλευτής, που έχει διακριθεί για την έντονη παρουσία του στη Βουλή.

Οι προκλήσεις της εποχής προνομιακό πεδίο για την επικαιροποίηση του οράματος και της στρατηγικής της Aριστεράς

Αγαπητές φίλες και φίλοι, ο τίτλος της σημερινής εκδήλωσης μας καλεί να σκεφτούμε και να μιλήσουμε για το μέλλον, για τις προοπτικές. Και όντως αυτό πρέπει να κάνουμε. Βεβαίως, δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τις πληγές που άφησε η κρίση στο σώμα της κοινωνίας, αλλά αυτές πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε κοιτώντας μπροστά, εντάσσοντάς τις σε ένα σχέδιο με προοπτική.

Διότι αν η μια όψη της πραγματικότητας που ζούμε είναι η πικρή κληρονομιά του παρελθόντος και οι πληγές που άφησε η κρίση, η άλλη όψη της είναι οι νέες προκλήσεις που καθορίζουν το παρόν και το μέλλον.

Και από τις προκλήσεις αυτές θα ήθελα να ξεχωρίσω τρεις, την κλιματική αλλαγή, το νέο τεχνολογικό κύμα που πολλοί ονομάζουν 4η Βιομηχανική Επανάσταση και τις μεγάλες και διευρυνόμενες ανισότητες, ανισότητες περιφερειακές, γεωγραφικές, ταξικές-κοινωνικές.

Η κλιματική αλλαγή δεν αφορά το απώτερο μέλλον. Αφορά το παρόν. Η κλιματική αλλαγή γίνεται καθημερινά κλιματική κρίση και κάνει την παρουσία της αισθητή με  ακραία φαινόμενα που προκαλούν τεράστιες καταστροφές, με πλημμύρες και ερημοποιήσεις τεράστιων περιοχών και κατά συνέπεια, με νέα κύματα προσφύγων ακριβώς λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Αν δεν οργανώσουμε σήμερα τη δίκαιη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο κλιματικά ουδέτερης, βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης, δεν θα υπάρξει «αύριο» με τη μορφή που το ξέρουμε. Αν δεν διαμορφώσουμε σήμερα δημόσιες πολιτικές με βάση τα νέα κλιματικά δεδομένα, αν δεν δημιουργήσουμε τις κατάλληλες ανθεκτικές υποδομές, θα απειλούνται κάθε τόσο ανθρώπινες ζωές και περιουσίες από πλημμύρες. Αν δεν ερευνήσουμε από τώρα ποιες ποικιλίες δένδρων, ποια κλήματα, ποιες  ελιές, ποιες καλλιέργειες θα είναι ανθεκτικές σε συνθήκες ξηρασίας, δεν θα έχουμε βιώσιμη γεωργία αύριο. Αν δεν είμαστε σε θέση ως κοινωνία να διαχειριστούμε μεταναστευτικά ρεύματα που αναπόφευκτα θα προκύπτουν, θα ζούμε διαρκώς σε κατάσταση κρίσης και πανικού.

Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο, καθολικό, αφορά τους όρους ζωής στον πλανήτη συνολικά, αλλά είναι και εθνικό διότι στην κάθε χώρα παίρνει ειδικές μορφές. Είναι και  βαθύτατα ταξικό. Πρώτον, διότι τις συνέπειες τις πληρώνουν πρώτοι οι πιο αδύναμοι. Αλλά και διότι η μετάβαση, για να είναι δίκαιη, πρέπει να στηριχθεί σε βαθιές συστημικές αλλαγές σε ό,τι αφορά την κατανομή των πόρων αλλά και των εξουσιών, που μόνο οι αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις, στηριγμένες σε πλατιές κοινωνικές συμμαχίες μπορούν να αναλάβουν. Γι’ αυτό και έχουν δίκιο οι νέες και οι νέοι που διαδηλώνουν, απαιτώντας να αλλάξει το σύστημα για να σωθεί ο πλανήτης.

Ποιος θα ελέγξει, λοιπόν, τις αναγκαίες αλλαγές; Οι λαοί ή τα μεγάλα συμφέροντα; Οι κοινωνικές πλειοψηφίες ή οι ελίτ και οι ολιγαρχίες; Από αυτό θα εξαρτηθεί εάν η κλιματική αλλαγή θα αντιμετωπιστεί ή όχι, αλλά και από αυτό θα εξαρτηθεί αν θα μειωθούν ή θα διευρυνθούν οι ανισότητες, αν όλα αυτά, τέλος, θα γίνουν ειρηνικά ή αν θα οδηγήσουν σε νέους πολέμους.

Το ίδιο ισχύει και με τις νέες τεχνολογίες, την ψηφιακή, τη ρομποτική, την τεχνητή νοημοσύνη κ.ά. Από την ταχύτητα της προσαρμογής, αλλά και από τον τρόπο αξιοποίησης των νέων δυνατοτήτων θα εξαρτηθεί εάν αυτές θα οδηγήσουν στην απελευθέρωση των ανθρώπων από την ανέχεια, τους καταναγκασμούς και την εκμετάλλευση  ή θα οδηγήσουν σε νέες δουλειές, νέους καταναγκασμούς και πιο βαθείς ταξικούς, γεωγραφικούς και φυλετικούς διαχωρισμούς, αν θα οδηγήσουν σε περισσότερο ελεύθερο χρόνο η σε μεγαλύτερη ανεργία.

Όλα αυτά συμβαίνουν σε συνθήκες διεύρυνσης των ανισοτήτων εξαιτίας των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που εφαρμόστηκαν σχεδόν παντού τις τελευταίες δεκαετίες. Η υπερσυγκέντρωση πλούτου και ισχύος στα χέρια των λίγων αποτελεί συνειδητή επιλογή και συνιστά κίνδυνο όχι μόνο για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή, αλλά και για την ίδια τη δημοκρατία.  Και αυτό γιατί στο έδαφος αυτών των ανισοτήτων αναπτύσσεται ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, η ακροδεξιά και ο φασισμός που ήδη αποτελούν υπαρκτή δύναμη σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Οι προκλήσεις που ζούμε είναι, συνεπώς, τελικά προκλήσεις για την πολιτική και τη δημοκρατία.

Η μεγάλη πρόκληση της εποχής μας δεν είναι λοιπόν η «ανάπτυξη», απλώς με την έννοια της ποσοτικής μεγέθυνσης, όπως συνέβαινε στο παρελθόν και όπως, ως  δέσμιος του παρελθόντος, υποστηρίζει ακόμη ο κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του. Πρόκληση της εποχής μας είναι η βιωσιμότητα, η ανθεκτικότητα, η δικαιοσύνη, η δημοκρατία. Βιωσιμότητα οικονομική, κοινωνική, οικολογική. Αλλά και δικαιοσύνη επίσης κοινωνική, ενεργειακή, κλιματική. Και εφαρμογή της δημοκρατικής αρχής σε όλες τις εκφάνσεις της πολιτικής  αλλά και στην κοινωνία, την οικογένεια, το σχολείο, στο νέο ενεργειακό και οικονομικό  σχεδιασμό, στις αποφάσεις για την αξιοποίηση των φυσικών πόρων, δημοκρατία παντού και για όλα. Καμία από τις επιμέρους προκλήσεις δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ερήμην των άλλων και κυρίως δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ερήμην του κοινωνικού προβλήματος.

Και αν υπάρχει σήμερα μια κινούσα ιδέα, διεθνώς, αυτή δεν διαμορφώνεται με άξονα τους δήθεν αυτοματισμούς των αγορών, αλλά μια νέα κοινωνική συμφωνία και ένα συνολικό πολιτικό σχέδιο που θα αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση και τις αυξανόμενες ανισότητες από κοινού. Πρέπει, λοιπόν, να δράσουμε τώρα οργανωμένα, συλλογικά και αλληλέγγυα, για να προστατεύσουμε την κοινωνία και να οργανώσουμε τη δίκαιη μετάβαση σε ένα νέο κοινωνικό και οικονομικό σύστημα που είτε «νέο σοσιαλισμό του 21ου αιώνα» το ονομάσουμε είτε μετα-καπιταλιστική δημοκρατία, όπως και αν ονομαστεί, πρέπει να προωθεί τη βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη, να  προστατεύει τα δικαιώματα των εργαζομένων,  και όλων των πολιτών, το περιβάλλον, τη δημοκρατία και την ειρήνη.

Φίλες και φίλοι, αναφέρθηκα κάπως εκτενώς, σε ορισμένες από τις προκλήσεις της εποχής μας, αν και τα θέματα αυτά είναι τεράστια, διότι ήθελα να δείξω ότι τόσο η κλιματική αλλαγή όσο και η 4ΒΕ αποτελούν προνομιακά πεδία και προκλήσεις και για την Αριστερά της εποχής μας. Διότι μόνο η Αριστερά μπορεί να κάνει αυτήν την τόσο αναγκαία σύνδεση ανάμεσα στον αγώνα για την κλιματική αλλαγή και την καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων. Αλλά και διότι στο έδαφος αυτών των νέων δεδομένων που δημιουργούν η κλιματική αλλαγή και το νέο τεχνολογικό κύμα, η Αριστερά μπορεί και πρέπει  να επικαιροποιήσει τόσο το όραμα όσο και τη στρατηγική της.

Η εποχή μας είναι, λοιπόν, μια εποχή, όχι μόνο προκλήσεων αλλά και κρίσιμων επιλογών, με κορυφαία την επιλογή ανάμεσα στο αριστερό προοδευτικό σχέδιο και το συντηρητικό. Με το πρώτο να εκπροσωπεί δυνάμεις από τη ριζοσπαστική Αριστερά, την πολιτική οικολογία και την αντι-νεοφιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία μέχρι εκείνες του προοδευτικού κέντρου. Και το δεύτερο να κυριαρχείται από την υβριδική σύμφυση νεοφιλελεύθερων και ακροδεξιών δυνάμεων με κύριο χαρακτηριστικό το φόβο για το μέλλον και την αναζήτησή «λύσεων» από το παρελθόν.

Οι παρακαταθήκες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ

Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων προϋποθέτει τη δυνατότητα στρατηγικού σχεδιασμού σε βάθος χρόνου, πράγμα που ήταν ασύμβατο με τα μνημόνια και την επιτροπεία. Η δεκαετία της κρίσης ήταν μια χαμένη δεκαετία, καθώς εγκαταλείφθηκε κάθε προσπάθεια σχεδιασμού και στρατηγικής για την ανάπτυξη. Το κυρίαρχο μέλημα ήταν η εξάλειψη των ελλειμμάτων με διαρκή λιτότητα. Ακριβώς γι’ αυτό η παρακαταθήκη που άφησε η κυβέρνησή μας είναι σημαντική για τη χώρα. Διότι ακριβώς δημιούργησε τις προϋποθέσεις για να επανασυνδεθούμε με το μέλλον και τη προοπτική. Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, μπορεί να ηττήθηκε στις τελευταίες εκλογές άφησε όμως μία παρακαταθήκη που καθημερινά αναδεικνύεται η σημασία της, ιδίως όσο αποκαλύπτεται η ανικανότητα της σημερινής κυβέρνησης. Σε τι συνίσταται η παρακαταθήκη αυτή;

Πρώτον, παραλάβαμε μια Ελλάδα στο κενό, σε αδιέξοδο. Και παραδώσαμε μια Ελλάδα εκτός μνημονίων και  επιτροπείας, με την κοινωνία όρθια στο μέτρο που οι συνθήκες το επέτρεψαν. Με την ανεργία, τη φτώχεια και τις ανισότητες σε υποχώρηση στα χρόνια της δικής μας διακυβέρνησης. Και με την οικονομία σε τροχιά ανάκαμψης.  Ορισμένοι νόμισαν ότι η έξοδος από τα μνημόνια ήταν μια αυτόματη διαδικασία που θα γινόταν έτσι κι αλλιώς, ανεξάρτητα από το ποιος θα ήταν κυβέρνηση. Η ιστορική αλήθεια όμως είναι διαφορετική. Η ιστορική αλήθεια είναι ότι  καμία κυβέρνηση δεν μπόρεσε να μας βγάλει από τα μνημόνια της χρεοκοπίας. Η ιστορική αλήθεια είναι ότι  από τα μνημόνια βγήκαμε τον Αύγουστο του 2018 από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ  και με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα. Η ιστορική αλήθεια είναι ότι ακόμη και την ώρα που εμείς βγάζαμε τη χώρα από την επιτροπεία, ορισμένοι μιλούσαν για τέταρτο μνημόνιο και άλλοι για πιστοληπτική γραμμή, δηλαδή για μόνιμη εξάρτηση από τους δανειστές και τα μνημόνια.

Δεύτερον, παραλάβαμε μια χώρα εντελώς αθωράκιστη, δημόσια ταμεία με ελλείμματα που δύσκολα επέτρεπαν τη καταβολή μισθών και συντάξεων. Και παραδώσαμε μια χώρα με ισχυρά αποθέματα στα δημόσια ταμεία ύψους 37 δισ. ευρώ, ικανά να μας θωρακίσουν από δυσάρεστους εξωγενείς αιφνιδιασμούς. Και θα ήθελα στο σημείο αυτό να τονίσω ότι η δημιουργία αυτού του αποθέματος δεν ήταν λάθος, δεν ήταν υπερβολή, αλλά μια από τις πιο διορατικές πολιτικές της κυβέρνησής μας. Διότι αν κάτι συμβεί και δεν μπορούμε να δανειστούμε από τις διεθνείς αγορές, δεν θα χρεοκοπήσουμε ξανά, δεν θα υποχρεωθούμε να παραδώσουμε τα κλειδιά της χώρας στους δανειστές, όπως έκαναν οι κυβερνήσεις του παρελθόντος, θα έχουμε αυτό το απόθεμα για «μαξιλάρι». Γι’ αυτό και δεν πρέπει να ξοδευτεί, αλλά να διαφυλαχτεί ως κόρη οφθαλμού.

Τρίτον, αναλάβαμε  τη χώρα διεθνώς ανυπόληπτη, χωρίς κύρος, μέρος του βαλκανικού προβλήματος και όχι παράγοντα επίλυσής του. Και καταστήσαμε τη χώρα διεθνώς αξιόπιστη, πόλο σταθερότητας στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή. Γεγονός στο οποίο συνέβαλλε η πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, η βαλκανική συνεργασία που προωθήσαμε με όλες τις χώρες, η συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και η διαχείριση της τεράστιας προσφυγικής κρίσης που αντιμετωπίσαμε με την άφιξη 850.000 ανθρώπων μόνο σε ένα χρόνο∙ και παρόλα αυτά την αντιμετωπίσαμε όχι με βία, ΜΑΤ και καταστολή, αλλά με ανθρωπισμό και αλληλεγγύη, κερδίζοντας τη παγκόσμια αναγνώριση.

Τέταρτον, παρακαταθήκη για το μέλλον είναι και το γεγονός ότι η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ ήταν μία νίκη του ελληνικού λαού και της δημοκρατίας και όχι μόνο όσων ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ. Και τούτο γιατί, στις τότε συνθήκες, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν η δημοκρατική επιλογή του λαού σε μια φάση οριακή, μεγάλων κινδύνων και σκοτεινών αδιεξόδων. Η ήττα της φασιστικής Χρυσής Αυγής εγγράφεται και αυτή σε αυτό το πλαίσιο. Η κοινωνική πολιτική που ασκήσαμε αποκάλυψε το ρόλο της και βοήθησε το λαό να καταλάβει ότι η διέξοδος βρίσκεται στην ενίσχυση της δημοκρατίας και του κοινωνικού κράτους και όχι στα τάγματα εφόδου και τις εγκληματικές  συμμορίες  της χρυσής Αυγής.

Τέλος, παρακαταθήκη για το μέλλον αποτελεί και το γεγονός ότι μέσα από αυτή τη δύσκολη  εμπειρία, διαμορφώσαμε μια Αριστερά με ρόλο πρωταγωνιστικό στην κοινωνία, σημείο αναφοράς στην Ευρώπη, με κινηματική και κυβερνητική πλέον εμπειρία, ικανή να ανασυγκροτήσει και να εκφράσει την ευρύτερη προοδευτική παράταξη στις σύγχρονες συνθήκες.

 Η πολιτική της νέας κυβέρνησης

(α) Εφαρμόζει πολιτικές που όπου εφαρμόστηκαν δεν έφεραν λύσεις, αλλά αδιέξοδα:

• Επενδύσεις μέσω φοροαπαλλαγών; Αναδιανομή χωρίς επενδύσεις.
• Ανάπτυξη χωρίς εργασιακά δικαιώματα και χαμηλούς μισθούς;
• Μνημονιακές πολιτικές χωρίς μνημόνια

(β) Δεν αντιμετωπίζει, αλλά διευρύνει τις ανισότητες:

• Κατανομή δημοσιονομικού χώρου: 90% φοροαπαλλαγές 10% υγεία, παιδεία, πρόνοια
• Φορολογικές ελαφρύνσεις: πολλά σε λίγους, λίγα ή τίποτα στους πολλούς
• Κόκκινα δάνεια, πρώτη κατοικία
• Ανισότητες σε βάρος των μισθωτών αλλά και των επαγγελματιών και ΜμΕ

(γ) Πυροδοτεί την κοινωνική ένταση και την πολιτική πόλωση -προσχηματικά- στο όνομα της ασφάλειας:

• Προσφυγικό
• Καταλήψεις
• Εξάρχεια

(δ) Δεξιά παλινόρθωση 

Το δικό μας σχέδιο

•  Η κυβέρνηση δεν είναι βέβαιο ότι θα έχει τον έλεγχο των εξελίξεων. Μπορεί να υποχρεωθεί να καταφύγει σε πρόωρες εκλογές
• Έμφαση στο δικό μας σχέδιο, έτοιμοι για όλα τα ενδεχόμενα.

Ο στόχος μας είναι να προετοιμαστούμε έγκαιρα ώστε να είμαστε σε θέση να διεκδικήσουμε και να κερδίσουμε την ψήφο και την εμπιστοσύνη του λαού, όχι απλά για να κυβερνήσουμε, αλλά και για να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε ένα πρόγραμμα ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων και μεγάλων τομών, που θα αλλάξουν προς το καλύτερο τη ζωή της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας.

Γιατί είναι αναγκαίος αυτός ο διπλός στόχος, να κερδίσουμε αλλά και να μπορέσουμε να εφαρμόσουμε πολιτική υπέρ της κοινωνικής πλειοψηφίας; Είναι αναγκαίος γιατί η Αριστερά δεν θέλει την εξουσία για την εξουσία. Αλλά για να αλλάξει τις συνθήκες της ζωής των πολλών. Για να προχωρήσει αναγκαίους μετασχηματισμούς στην κατεύθυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Ο στόχος αυτός δεν είναι μόνο αναγκαίος, αλλά είναι και εφικτός. Η φθορά της κυβέρνησης είναι ήδη ορατή. Οι προσδοκίες που καλλιέργησε προεκλογικά αποδεικνύονται ψεύτικες για τη μεγάλη πλειοψηφία. Σβήνουν η μια μετά την άλλη σαν πυροτεχνήματα. Πού είναι η ανάπτυξη 4%; Μακάρι να πιάσουν το μισό. Πού είναι η έκρηξη των επενδύσεων; Ακόμα περιμένουν τις μπουλντόζες στο Ελληνικό. Πού είναι οι φοροελαφρύνσεις για όλους;  Πού είναι η αποσυμφόρηση των νησιών και η αντιμετώπιση του προσφυγικού; Από παγκόσμιο θετικό παράδειγμα κάνουν τη χώρα ντροπή του πολιτισμένου κόσμου. Ακόμη, λοιπόν, και μεταξύ εκείνων που ψήφισαν τη ΝΔ, οι αρχικές προσδοκίες δίνουν τη θέση τους σε σκεπτικισμό και ανησυχία, σε γκρίνιες και εσωκομματικές τριβές. Κάθε μέρα που περνά οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι γυναίκες και οι νέοι, πίσω από το νέο προσωπείο που προσπάθησε να φιλοτεχνήσει ο κ. Μητσοτάκης βλέπουν να ξεπροβάλλει η παλιά δεξιά με το αληθινό της πρόσωπο, αδιαφάνεια, αναξιοκρατία, κομματικό και πελατειακό κράτος, αυταρχισμός καταστολή, ΜΑΤ. Δεν υπάρχει λοιπόν αμφιβολία ότι η φθορά της κυβέρνησης θα μεγαλώνει.

Όμως εμείς δεν  πρέπει να στηριχτούμε στη φθορά των αντιπάλων μας ούτε πρέπει να διεκδικήσουμε μια ψήφο ανάθεσης. Πρέπει να διεκδικήσουμε όχι μόνο την ψήφο αλλά την εμπιστοσύνη και τη συμμετοχή των πολιτών από σήμερα. Και αυτό το νόημα έχει η ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ και της προοδευτικής παράταξης.  Θέλουμε να κάνουμε τον ΣΥΡΙΖΑ ένα σύγχρονο μαζικό αριστερό κόμμα, ένα κόμμα του λαού και της κοινωνίας, ανοιχτό, ισχυρό, ικανό να εκφράσει την ευρύτερη προοδευτική  παράταξή και να λειτουργήσει ως ο κορμός της. Ένα κόμμα ριζωμένο στην κοινωνία με παρουσία παντού, εξοπλισμένο με ένα σχέδιο καθημερινής δράσης αλλά και ένα νέα κυβερνητικό πρόγραμμα συγκεκριμένο και δεσμευτικό.

Ο στόχος, λοιπόν, είναι πράγματι εφικτός, όμως είναι και απαιτητικός. Βεβαίως, δεν θα έχουμε μνημόνια και επιτροπεία και αυτό είναι στα συν. Όμως, από την άλλη πλευρά, στο ρευστό κόσμο που ζούμε και με τη διαλυτική πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ δεν ξέρουμε σε ποια κατάσταση θα αναλάβουμε και πάλι τη χώρα και την οικονομία. Αλλά όποιες κι αν είναι οι αντικειμενικές συνθήκες, οι απαιτήσεις του κόσμου θα είναι υψηλές και τα κριτήριά του θα είναι πιο αυστηρά. Και αυτό γιατί, όπως είπε πρόσφατα ο πρόεδρος του κόμματος Αλέξης Τσίπρας μιλώντας στη Κεντρική Επιτροπή, «τη δεύτερη φορά δε θα υπάρχει δικαιολογία, καμία. Ούτε δεν ήξερα, ούτε δεν υπολόγισα. Τώρα τα ξέρουμε όλα. Και οφείλουμε να τα υπολογίσουμε όλα».

Για την επιτυχία των στόχων μας, λοιπόν, στηριζόμαστε πρωτίστως στην υλοποίηση του δικού μας σχεδίου. Και άρα, οι στόχοι μας θα γίνονται ολοένα και πιο εφικτοί όσο θα προχωρεί το δικό μας σχέδιο.

Πώς προχωρά η Διεύρυνση;

Ένα σημαντικό κεφάλαιο του σχεδίου μας είναι η διεύρυνση, η ανασυγκρότηση και ο μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει να έχουμε επίγνωση ότι πρόκειται για εγχείρημα τεράστιο, ότι είναι μια πρόκληση. Όχι διότι από μόνο του έχει απαιτήσεις, που έχει, αλλά διότι, ιδιαίτερα, γίνεται σε συνθήκες κρίσης του κομματικού φαινομένου, μείωσης της θελκτικότητας των κομμάτων. Άρα το δικό μας εγχείρημα είναι πρωτοπόρο και καλούμαστε κι εδώ να ανοίξουμε νέους δρόμους. Για αυτό πρέπει να προχωρήσουμε με τόλμη αλλά και με ενότητα, όλοι μαζί, με επίγνωση ότι η διεύρυνση είναι μόνο η αρχή και το πιο δύσκολο είναι η αναβάθμιση της λειτουργίας και της οργάνωσης, ώστε παλιά και νέα μέλη να έχουν λόγο και ρόλο ουσιαστικό.

Στο πλαίσιο αυτό τα βήματα που γίνονται ήδη είναι σημαντικά. Και πρέπει να σας πω ότι ήδη έχει υπερδιπλασιαστεί ο αριθμός των μελών. Και μάλιστα, αν κρίνω από εκδηλώσεις στις οποίες έχω και προσωπικά παραβρεθεί, τα νέα μέλη αναζητούν την  Αριστερά, μια σύγχρονη, μαχητική και ριζοσπαστική Αριστερά, και όχι ένα «νέο ΠΑΣΟΚ»∙ επιζητούν ένα κόμμα που θα λειτουργεί δημοκρατικά και αποτελεσματικά και θα υπολογίζει τη γνώμη τους. Δεν γνωρίζω πολλά κόμματα που να έχουν επιτύχει κάτι τέτοιο έπειτα από μια εκλογική ήττα και απώλεια της κυβερνητικής εξουσίας. Και βέβαια οι δυνατότητες είναι πολύ μεγαλύτερες και είμαι βέβαιος ότι η πορεία προς το Συνέδριο, αλλά και έπειτα από αυτό, θα γίνει ακόμη πιο δυναμική.

Στη δημόσια συζήτηση λέγονται πολλά που δεν αντιστοιχούν στη πραγματικότητα. Ορισμένοι μιλούν για «πασοκοποίηση» του ΣΥΡΙΖΑ, άλλοι λένε θα γίνει ένα δεξιό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα ή μια άμορφη κεντροαριστερή «παράταξη». Άλλοι πάλι εκφράζουν φόβους ότι θα γίνουμε η γίναμε ήδη ένα τυπικό αρχηγικό κόμμα. Θα περιοριστώ σε δυο σύντομα σχόλια για όλα αυτά. Το πρώτο σχόλιο είναι ότι, όπως ήδη είπα, αυτό που κάνουμε είναι ένα τολμηρό αλλά αναγκαίο, όχι βήμα, αλλά  άλμα μπροστά, καθώς έχουμε να αντιμετωπίσουμε όχι μόνο κάποιες παθογένειες ή ελλείμματα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μια κρίση του κομματικού φαινομένου.

Άρα, ασφαλώς υπάρχουν θέματα και ερωτήματα στα οποία δεν διαθέτουμε έτοιμες απαντήσεις, πρέπει να τις βρούμε και θα τις βρούμε μέσα από το διάλογο. Πορευόμενοι θα ανοίγουμε το δρόμο, προσπαθώντας θα βρίσκουμε τις λύσεις. Το δεύτερο σχόλιο που θα ήθελα να κάνω είναι ότι αυτά ή άλλα παρόμοια τα συναντούμε από τότε που δημιουργούσαμε τον ενιαίο Συνασπισμό, πριν από 30 χρόνια. Τα ίδια λέγονταν μετά, όταν δημιουργούσαμε τον ΣΥΡΙΖΑ και ιδίως όταν σημαντικά στελέχη από το ΠΑΣΟΚ και άλλους χώρους εντάσσονταν σ’ αυτόν.

Στη δική μου αντίληψη, η δημιουργία του ενιαίου Συνασπισμού, η δημιουργία και οι συνεχείς διευρύνσεις του ΣΥΡΙΖΑ, το εγχείρημα που βρίσκεται σε εξέλιξη σήμερα, όλα αυτά είναι «συνέχειες και τομές» μιας διαδικασίας ενιαίας, που στόχο έχει τη διαμόρφωση της Αριστεράς του 21ου αιώνα, της Αριστεράς της εποχής μας, της Αριστεράς των κοινωνικών αγώνων και της προοδευτικής διακυβέρνησης.

Ο Απολογισμός

Ένα άλλο σημαντικό κεφάλαιο είναι ο Απολογισμός, όχι για να γυρίσουμε στο παρελθόν αλλά για να βγάλουμε μαθήματα για το μέλλον. Ο Απολογισμός για μας είναι η γέφυρα από το χθες στο αύριο. Το κεντρικό ερώτημα του Απολογισμού δεν είναι το γιατί χάσαμε, αλλά το πως θα ξανακερδίσουμε. Από αυτή τη σκοπιά γίνεται η αποτίμηση και για τις νίκες και για τις ήττες και για τα σωστά μια για τα λάθη∙ όλα είναι χρήσιμα αν θέλουμε να διδαχτούμε για το μέλλον.

Επίλογος

Τα επόμενα βήματα αφορούν το πρόγραμμα που ετοιμάζεται και φυσικά το ίδιο το Συνέδριο. Ένα συνέδριο προωθητικών συνθέσεων ένα συνέδριο ενότητας και ελπίδας.