Το 2015 σηματοδοτεί μια μεγάλη πολιτική ανατροπή που ήταν αποτέλεσμα συνάντησης της κοινωνικής και της πολιτικής Aριστεράς. Η εν λόγω συνάντηση δεν προέκυψε τυχαία. Άρχισε να κτίζεται συνειδητά, μαζί με τη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ, από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, με την αποφασιστική συμβολή του τότε προέδρου του Συνασπισμού Νίκου Κωσταντόπουλου και στη συνέχεια του Αλέκου Αλαβάνου. Η ιστορία επεφύλασσε το πιο καθοριστικό ρόλο στον Αλέξη Τσίπρα ο οποίος παραμονές των εκλογών του 2012 έθεσε το αίτημα για κυβέρνηση της Αριστεράς.

Δέκα χρόνια μετά, η «πρώτη φορά Αριστερά», όπως ονομάστηκε, αφήνει πίσω της μια ιστορική τομή. Απέδειξε ότι η Αριστερά στηριζόμενη στην κοινωνία μπορεί να κυβερνά και να αφήνει θετικό αποτύπωμα ακόμη και υπό τις πιο δύσκολες συνθήκες. Θεωρώ ότι αυτή η τομή για την πολιτική ιστορία της χώρας μας έχει αυτόνομη αξία καθώς έσπασε ένα ιστορικό ταμπού που ήθελε την Αριστερά «να φωνάζει» αλλά να μη διεκδικεί την εξουσία, αφήνοντας στις κυρίαρχες ελίτ το μονοπώλιο της άσκησης της. Ακόμη και σήμερα «συμπαθητική» για το σύστημα αριστερά είναι αυτή που δεν μπλέκεται στα πόδια της εξουσίας. Λέγοντας αυτό δεν υποτιμώ τη πολιτική αλλαγή του 1981. Δεν έχει νόημα όμως η σύγκριση ανόμοιων συνθηκών. Όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου κάθισε στη θέση του Πρωθυπουργού ουδείς τον αμφισβήτησε. Στον Τσίπρα αρνήθηκαν και την τυπική «παράδοση» της κυβέρνησης. Επομένως πρόκειται για διαφορετικές περιπτώσεις.

Βεβαίως η κυβερνητική εξουσία δεν είναι αυτοσκοπός για την Αριστερά, αλλά είναι μια δυνατότητα που η Αριστερά και οι λαϊκές τάξεις μπορούν να χρησιμοποιούν με τους δικούς τους όρους. Αν λοιπόν αυτό συνιστά μια δημοκρατική και λαϊκή κατάκτηση, η συμβολή της Αριστεράς που τόλμησε, είναι καθοριστική. Μάλιστα παίρνοντας στη συγκεκριμένη συγκυρία αυτή τη πρωτοβουλία, ο ΣΥΡΙΖΑ, κάλυψε ένα πολιτικό κενό που είχε δημιουργηθεί από την απονομιμοποίηση του παλιού κομματικού συστήματος. Αν δεν υπήρχε ο ΣΥΡΙΖΑ, ή αν κρατούσε και αυτός παθητική στάση όπως άλλα αριστερά κόμματα, οι εξελίξεις θα μπορούσαν να εκτραπούν σε άλλες, επικίνδυνες αντιδημοκρατικές κατευθύνσεις. Άλλωστε κάποιοι εργάζονταν γι αυτό.

Οι μνημονιακοί καταναγκασμοί στρέβλωσαν και τραυμάτισαν το εγχείρημα αλλά δεν το έπνιξαν. Παρέμεινε ζωντανό και παρήγαγε έργο σημαντικό, σε μεγάλο βαθμό άγνωστο και υποτιμημένο. Αντιμετωπίζεται ως έργο μιας κανονικής διακυβέρνησης ενώ επρόκειτο για μια διακυβέρνηση «ειδικών συνθηκών», μια πορεία μέσα από ναρκοπέδια που είχαν στήσει επί τούτου εγχώριες και ξένες δυνάμεις, με το χαρακτηριστικό τίτλο που οι ίδιες έδωσαν στο εγχείρημα τους, «Αριστερή Παρένθεση». Ήταν στην πραγματικότητα μια συνωμοσία ενάντια στη Δημοκρατία. Μόνο υπό το πρίσμα των εν λόγω «ειδικών συνθηκών» έχει, πιστεύω, νόημα η συζήτηση για το έργο της κυβέρνησης 2015-2019. Έργο που πρέπει να καταγραφεί, να αποτιμηθεί, να αναδειχθούν θετικές εμπειρίες, να επισημανθούν αδυναμίες και λάθη, ώστε, αυτή η πλούσια εμπειρία να αποτελέσει παρακαταθήκη για το μέλλον.

Σήμερα τα όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ δείχνουν ότι η υποχώρηση της Αριστεράς προς όφελος της Ακροδεξιάς αποτελεί στόχο των ελίτ των υπερπλουσιων που θέλουν να αναμορφώσουν τον παγκόσμιο πολιτικό χάρτη σύμφωνα με τα συμφέροντα τους. Στις συνθήκες αυτές πρωταρχικό καθήκον της πολιτικής και της κοινωνικής Αριστεράς, των οργανωμένων και κομματικά ανένταχτων δυνάμεων της, είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων για μια νέα μεγάλη συνάντηση των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων, για μια καινούργια άνοιξη της Αριστεράς και της Δημοκρατίας πριν να είναι αργά.

* Άρθρο στην Εφημερίδα των Συντακτών Σαββατοκύριακο