Εκείνο το οποίο θα ήθελα να παρατηρήσω ξεκινώντας, αφού καλωσορίσω την παρουσία του Αντιπροέδρου της Ρώσικης Κυβέρνησης και των άλλων αντιπροσωπειών, είναι ότι η φετινή Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης γίνεται σε μια σημαντική στιγμή για τη χώρα μας, με την έννοια ότι έπειτα από μακρά και βαθιά κρίση, με εκδηλώσεις πρωτοφανείς, θα έλεγε κάποιος, σε περιόδους ειρήνης, βρισκόμαστε ως οικονομία σε φάση σταθεροποίησης και ταυτόχρονα διαπιστώνουμε ότι συντρέχουν βασικές προϋποθέσεις για να περάσουμε σε πραγματική και βιώσιμη ανάκαμψη.

Βεβαίως, η ανάκαμψη δεν θα έρθει από μόνη της, θα εξαρτηθεί από τη δράση και τη συνέργεια πολλών παραγόντων και κυρίως, βέβαια, του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα∙ ακριβώς γι’ αυτό η Έκθεση αλλά και οι ποικίλες δραστηριότητες που γίνονται τις μέρες αυτές έχουν άμεση σχέση με αυτό το στόχο. Επίσης, εισαγωγικά να πω ότι ακριβώς επειδή είμαστε στη φάση αυτή της μετάβασης από την ύφεση στην ανάκαμψη, αλλά και επειδή ως οικονομία βιώσαμε μια πρωτόγνωρη αποεπένδυση -μέσα σε επτά χρόνια έχουν κλείσει περίπου 400.000 μικρές, μεσαίες αλλά και μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ έχουμε χάσει περίπου 800.000 θέσεις εργασίας-, για την κυβέρνηση, αλλά πιστεύω και για τη χώρα συνολικά, άμεση προτεραιότητα της περιόδου είναι οι επενδύσεις. Επενδύσεις εγχώριες, επενδύσεις ξένες, επενδύσεις δημόσιες, επενδύσεις ιδιωτικές. Με όλα τα μέσα πρέπει να επικεντρωθούμε, στην επίτευξη αυτού του στόχου, συνδεδεμένου, μάλιστα, με τον άλλο στόχο που είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας.

Προφανώς, η στρατηγική η δική μας στηρίζεται, πριν απ’ όλα, στην ενεργοποίηση των εγχώριων δυνάμεων, υλικών και άυλων, των δυνάμεων της κοινωνίας, διότι είμαστε μια χώρα με δυνατότητες και μια κοινωνία με αντοχές. Είμαστε μια κοινωνία που, έπειτα από όλη αυτή την κρίση, δείχνουμε κουράγιο για να αντιμετωπίσουμε και προβλήματα όπως το προσφυγικό, με ανθρωπισμό και αλληλεγγύη, όταν διαπιστώνουμε ότι η Ευρώπη δυσκολεύεται τόσο πολύ να διαμορφώσει μια στρατηγική πάνω στις αντίστοιχες αξίες.

Ταυτόχρονα, όμως, δίνουμε μεγάλη σημασία -και θέλω να το υπογραμμίσω αυτό- στη δυνατότητα που περικλείει η διεθνής συνεργασία. Είμαστε σε μια εποχή που διαμορφώνονται  παγκόσμιοι δρόμοι του εμπορίου, διαμορφώνονται παγκόσμιες παραγωγικές αλυσίδες, διεθνή δίκτυα ερευνών και ανταλλαγής επιστημονικών δεδομένων. Θέλουμε, λοιπόν, η μικρή μας χώρα να είναι παρούσα σε όλους αυτούς τους διεθνείς δρόμους, σε όλα αυτά τα διεθνή σταυροδρόμια. Δημιουργεί άλλωστε γι’ αυτό συγκριτικό πλεονέκτημα η γεωγραφική θέση. Δεν υπάρχει χώρα σημαντική οικονομικά που να μην ενδιαφέρεται να έχει πρόσβαση στην Ελλάδα, σε κάποιο λιμάνι, στα δίκτυα τα σιδηροδρομικά -τα οποία  πρέπει να ανανεώσουμε- διότι ιστορικά η Ελλάδα λειτουργούσε και λειτουργεί και ως μια πύλη, ως μια γέφυρα που συνδέει διαφορετικές παγκόσμιες περιφέρειες.

Για το σκοπό αυτό, λοιπόν, ως Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουμε πει ότι εμείς θέλουμε να ακολουθούμε -και ακολουθούμε- πολυδιάστατη πολιτική διεθνών οικονομικών σχέσεων. Και στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, ξεχωριστή θέση αποδίδουμε στη σχέση μας με τη Ρωσική Ομοσπονδία. Βέβαια, οι ελληνορωσικές σχέσεις δεν είναι καινούρια κατάληξη, να το πω έτσι∙ είναι σχέσεις που στηρίζονται σε ισχυρούς πολιτισμικούς δεσμούς, οι οποίες έχουν ιστορικό βάθος και μεγάλη διάρκεια, επομένως,  αποτελούν πολύ ισχυρό υπόβαθρο.

Αυτοί οι δεσμοί που διαχρονικά έχουμε είναι ένα ισχυρό θεμέλιο για να προχωρήσουμε παραπέρα. Ισχυρό μεν, αλλά όχι επαρκές. Πρέπει σήμερα, λοιπόν, να κάνουμε αυτό το οποίο νομίζω όλοι διαισθανόμαστε ως ανάγκη, για διαφορετικούς ίσως λόγους∙ πρέπει  να επιτύχουμε την αναβάθμιση των ελληνορωσικών σχέσεων.

Πρώτον, διότι ιστορικά αυτές οι άριστες πολιτικές και πολιτιστικές σχέσεις δεν έχουν ακόμα βρει την έκφρασή τους, στο βαθμό που θα έπρεπε και θα μπορούσε, στο επίπεδο των οικονομικών σχέσεων.

Δεύτερον, διότι η εποχή μας προσφέρει νέες δυνατότητες για να το πετύχουμε αυτό.

Όπως τόνισε και ο Έλληνας Πρωθυπουργός στον Πρόεδρο Πούτιν, όταν προ καιρού είχε έρθει στην Αθήνα, η αναβάθμιση των σχέσεών μας με τη Ρωσία αποτελεί για μας στρατηγική επιλογή. Και αυτό έχει φανεί από την πυκνότητα των επαφών τόσο σε υψηλό επίπεδο όσο και σε υπηρεσιακό, αλλά και από την πρόοδο των εργασιών που έχουν γίνει και συνεχίζονται εντός των μεικτών διυπουργικών επιτροπών. Έχει φανεί ακόμα στην πυκνότητα που έχουν αποκτήσει οι σχέσεις μεταξύ επιχειρηματικών ομίλων, επιχειρήσεων και φορέων της οικονομίας και της κοινωνίας, καθώς και από πρωτόκολλα και συμφωνίες που έχουν υπογραφεί.

Θα ήθελα στο σημείο αυτό να τονίσω πως στο πλαίσιο των διεθνών δεσμεύσεων που έχουμε ως χώρα, η ελληνική κυβέρνηση ακολουθεί πολιτική αρχών απέναντι στη Ρωσία. Ποτέ δεν κρύψαμε, για παράδειγμα, την αντίθεσή μας σε κυρώσεις που επιβλήθηκαν ή σε κάθε  απόπειρα διάκρισης, από όπου κι αν προέκυπτε, ενάντια στη Ρωσία ή σε ρωσικές επιχειρήσεις, γιατί θεωρούμε ότι τέτοιου είδους πρακτικές επιβαρύνουν το κλίμα των διεθνών συνεργασιών που πρέπει να αναπτύσσουμε, μα και ζημιώνουν, σε τελευταία ανάλυση, τόσο τη χώρα μας όσο και ολόκληρη την Ευρώπη. Και ως κυβέρνηση κάνουμε και θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται γα να εμπεδωθεί αυτό το κλίμα εμπιστοσύνης ακόμη περισσότερο, για να μην υπάρχει καμία διάσταση διακρίσεων.

Επιτρέψτε μου, όμως, δυο-τρία λόγια σε μερικά πιο συγκεκριμένα θέματα που αφορούν τις διμερείς οικονομικές μας σχέσεις. Σε ό,τι αφορά εν γένει το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών αλλά και ειδικότερα τις ελληνικές εξαγωγές πρέπει να αναγνωρίσουμε, όπως άλλωστε είπε και ο Αντιπρόεδρος πριν, ότι με τις κυρώσεις, τα αντίποινα, τα εμπάργκο κ.ά. υπάρχει μία υποχώρηση, από τις γεωπολιτικές εντάσεις και το κλίμα που έχει δημιουργηθεί. Αποτελεί, συνεπώς, χρέος μας, θα έλεγα, αλλά και άμεση πρακτική προτεραιότητα να εργαστούμε από κοινού και εντατικά για να ξεπεραστούν τα όποια προσκόμματα ή να παρακαμφθούν, αν για ευρύτερους λόγους παραμένουν.

Είναι αυτό όμως εφικτό; Ναι, είναι.

Πρώτον, διότι έχουμε μεγάλα περιθώρια  να αναπτύξουμε το διμερές μας εμπόριο και σε τομείς που ούτε κυρώσεις υπάρχουν ούτε εμπάργκο.

Δεύτερον, διότι και σε τομείς που υπάρχουν περιορισμοί είναι δυνατόν να υπάρξουν μεικτές ελληνορωσικές προσπάθειες και επιχειρήσεις, οι οποίες μπορούν να υπερβούν τέτοιου τύπου περιορισμούς. Και θα έλεγα ότι στο βαθμό που θα το πετύχουμε, στο βαθμό δηλαδή που θα μπορέσουν να υπάρξουν μεικτά επιχειρηματικά σχήματα, αυτά εκτός των άλλων θα δώσουν μεγαλύτερο βάθος και σταθερότητα στις οικονομικές μας σχέσεις και γι’ αυτό ως κυβέρνηση ενθαρρύνουμε τέτοιες προσπάθειες, όπου γίνονται.

Τέλος, διότι πρέπει να επενδύσουμε για το μέλλον. Θέλουμε να πιστεύουμε, από την πλευρά μας κάνουμε ό,τι μπορούμε γι’ αυτό και μέσα στα ευρωπαϊκά όργανα, οι γεωπολιτικές εντάσεις που υπάρχουν να μην είναι διαρκείς. Θέλουμε, λοιπόν, και πρέπει να επενδύσουμε με αισιοδοξία σε ένα μέλλον καλύτερο. Πρέπει, λοιπόν, να είμαστε έτοιμοι να αξιοποιήσουμε τις καλύτερες συνθήκες, που εκτιμώ δεν θα αργήσουν να έρθουν.

Πριν από λίγο ενημερώθηκα από τον Γραμματέα του Υπουργείου Γεωργίας, τον κ. Κασίμη, ότι χθες διεξήχθησαν εποικοδομητικές συζητήσεις ανάμεσα σε φορείς των δύο χωρών στον τομέα των αγροτικών προϊόντων και του αγροτοδιατροφικού συμπλέγματος. Μάλιστα, διαμορφώθηκε ένας οδικός  χάρτης, είναι εδώ και ο αρμόδιος Υπουργός από τη Ρωσία, πάνω στον οποίο μπορούμε να δουλέψουμε πρακτικά στις κατευθύνσεις που μόλις είπαμε. Πληροφορηθήκαμε, επίσης, ότι ήδη έχουν υπογραφεί συγκεκριμένες συμφωνίες σε σχέση με το φάρμακο, τη γούνα, καθώς και άλλους τομείς, γεγονός το οποίο το σημειώνω για να δείξω ότι πράγματι μπορούμε, αν δουλέψουμε πρακτικά, να πετύχουμε σημαντικά αποτελέσματα.

Στον τομέα της ενέργειας, έχουμε επίσης μια συνεργασία με περιεχόμενο και βάθος, που μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω.

Θέλω να πω, με την ευκαιρία, δυο λόγια για τις επενδύσεις, για να δείξω ότι το φάσμα των πιθανών τομέων, στους οποίους μπορούν επιχειρήσεις και φορείς της Ρωσίας να ανιχνεύσουν δυνατότητες με ενδιαφέρον, είναι πολλοί. Ο τουρισμός, στον οποίο ήδη δεχόμαστε έναν ισχυρό αριθμό Ρώσων τουριστών, είναι και ένας χώρος επενδύσεων. Ο χώρος του φαρμάκου επίσης ή ο χώρος του αγροτοδιατροφικού συμπλέγματος, που δίνει μεγάλες ευκαιρίες και δυνατότητες. Επιπρόσθετα, θέλω να τονίσω το χώρο των νέων τεχνολογιών και της επιστημονικής έρευνας, καθώς εμείς ως χώρα ενδιαφερόμαστε να αποκτήσουμε μια νέα παραγωγική ταυτότητα συνδεδεμένη ακριβώς με την ανάπτυξη αυτών των νέων τομέων.

Θα επιθυμούσα να ολοκληρώσω λέγοντας ότι φέτος χαιρόμαστε που η Ρωσία είναι τιμώμενη χώρα στην 81η Έκθεση Θεσσαλονίκης. Δεν πρόκειται μόνο για έναν ισχυρό συμβολισμό αλλά και για μια ένδειξη, για μια πιστοποίηση, της προόδου που έχει συντελεστεί αλλά και των δυνατοτήτων που διαθέτουμε. Θέλω, λοιπόν, να συγχαρώ όσους εργάστηκαν για να συγκληθεί αυτό το Ελληνορωσικό επιχειρηματικό Φόρουμ και να ευχηθώ καλή συνέχεια των εργασιών.

Σας ευχαριστώ όλους και όλες.

* Ομιλία στο Ελληνορωσικό Επιχειρηματικό Φόρουμ, στο πλαίσιο της 81ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.