Τα χρόνια της κρίσης, το τραπεζικό σύστημα της χώρας υπέστη βαρύτατα πλήγματα.

Δεκάδες πιστωτικά ιδρύματα χρεοκόπησαν ή απορροφήθηκαν με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί ένα από τα πιο «συγκεντροποιημένα» τραπεζικά συστήματα στην Ευρώπη, με 4 μεγάλες τράπεζες να καλύπτουν το σύνολο σχεδόν της αγοράς.

Το ΤΠ&Δ συμβολίζει αλλά και αποτελεί ταυτόχρονα μια εξαίρεση. Είναι το μόνο ειδικό πιστωτικό ίδρυμα που επέζησε της κρίσης. Άλλα ειδικά πιστωτικά ιδρύματα, όπως το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, εξαφανίστηκαν υπό συνθήκες που άφησαν αναπάντητα ερωτηματικά.

Παρόλο που ο ρόλος του περιορίστηκε βίαια, αναίτια και ανορθολογικά, το ΤΠ&Δ βρήκε τον τρόπο τα τελευταία χρόνια όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά και αλλά και να αναπτύξει θετική δράση σε πολλούς τομείς.

Το ΤΠ&Δ αποδείχτηκε πρωτοπόρο στη ρύθμιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και είναι το μόνο πιστωτικό ίδρυμα που εφάρμοσε μέτρα επιβράβευσης των συνεπών δανειοληπτών έπειτα από εισήγηση και σχετική απόφαση του ΚΥΣΟΙΠ ήδη από το 2016.

Το ΤΠ&Δ αποδείχτηκε πολύτιμος αρωγός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της τοπικής ανάπτυξης και έχει κερδίσει την εκτίμηση των αυτοδιοικητικών Αρχών. Και όχι μόνο αυτό, αλλά πρωτοπόρησε σε νέα πεδία όπως η χρηματοδότηση έργων ενεργειακής αναβάθμισης κ.ά. Τέλος, κέρδισε την εμπιστοσύνη διεθνών Οργανισμών και ανέπτυξε προγράμματα συνεργασίας. Και όλα αυτά υπό δύσκολες συνθήκες.

Ασφαλώς υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν για τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό του, αλλά η πορεία του Ταμείου είναι σε θετική κατεύθυνση. Και έχουμε πλήρη επίγνωση ότι αυτό είναι έργο των εργαζομένων και της Διοίκησής του. Είναι αποτέλεσμα της πίστης των εργαζομένων και της Διοίκησής του στον αναπτυξιακό και κοινωνικό ρόλο του Ταμείου.

Η παρουσία και δράση του ΤΠ&Δ μας επιτρέπει να κάνουμε ορισμένες γενικότερες διαπιστώσεις και να βγάλουμε ορισμένα μαθήματα για το μέλλον. Θα περιοριστώ σε δύο.

Το πρώτο μάθημα, όπως δείχνει και το παράδειγμα του ΤΠ&Δ, είναι ότι το «δημόσιο» δεν σημαίνει ούτε πάντα ούτε υποχρεωτικά κακοδιαχείριση ή αποτυχία. Όπως και ότι το ιδιωτικό δεν είναι εξορισμού ταυτισμένο με τη διαφάνεια, τη συνετή διοίκηση και την επιτυχία. Κοιτώντας προς τα πίσω, μπορούμε να πούμε ότι η τόσο παθιασμένη δαιμονοποίηση του δημόσιου και η αντίστοιχη αγιοποίηση  του ιδιωτικού  δεν ήταν ούτε  αθώα ούτε ανιδιοτελής.

Το μέλλον λοιπόν δεν βρίσκεται στα απατηλά νεοφιλελεύθερα διλήμματα του παρελθόντος, αλλά στην αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων για την ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών. Το πραγματικό δίλημμα είναι αν θα ακολουθήσουμε μια πολιτική που υπηρετεί τους λίγους, διευρύνει τις ανισότητες και δημιουργεί αποκλεισμούς, μια πολιτική δηλαδή που οδηγεί σε κρίσεις ή αν θα εφαρμόσουμε μια στρατηγική συμβατή με τους στόχους της βιώσιμης,  διατηρήσιμης  ανάπτυξης, μιας ανάπτυξης δίκαιης και  χωρίς αποκλεισμούς.

Αυτό απαιτεί την κινητοποίηση όλων των δυνάμεων και τις ευρύτερες δυνατές συνέργειες. Την ανάπτυξη σύγχρονων μορφών δημοσίου μάνατζμεντ με διαφάνεια, δημόσια λογοδοσία και κοινωνική αποτελεσματικότητα. Την ενθάρρυνση και τη στήριξη  της  επιχειρηματικότητας  που έχει συνείδηση της  κοινωνικής ευθύνης της. Την αξιοποίηση όλων των δυνατών μορφών συνεργασίας ανάμεσα στο δημόσιο, τον ιδιωτικό και τον κοινωνικό τομέα της οικονομίας.

Το δεύτερο μάθημα, που επίσης το δείχνει η δράση του ΤΠ&Δ, είναι ότι τα χρηματοδοτικά και τα πιστωτικά ιδρύματα ειδικού σκοπού έχουν να επιτελέσουν ένα σημαντικό  ρόλο τόσο για την κάλυψη χρηματοδοτικών κενών όσο και στην αντιμετώπιση του τραπεζικού αποκλεισμού, που αρχίζει και παίρνει τη μορφή σημαντικού κοινωνικού και αναπτυξιακού κινδύνου.

Ακριβώς γι’ αυτό, η δίκη μας πολιτική αποσκοπεί στη διαμόρφωση ενός οικοσυστήματος ειδικών χρηματοδοτικών εργαλείων και ιδρυμάτων το οποίο θα λειτουργεί  συμπληρωματικά προς το κλασικό τραπεζικό σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό προχωρούμε στη δημιουργία της Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, στηρίζουμε και ενθαρρύνουμε τις συνεταιριστικές τράπεζες,  δημιουργούμε στοχευμένα εργαλεία και Ταμεία χορήγησης δανείων, εγγυήσεων ή κεφαλαίου συμμετοχών, στηρίζουμε τη δράση του ΤΠ&Δ. Το ΤΠ&Δ έχει σημαντικές δυνατότητες να διευρύνει το ρόλο του ως βασικός εταίρος της Αναπτυξιακής Τράπεζας σε θέματα χρηματοδότησης της τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης, αλλά και ως ενδιάμεσος φορέας για τη χρηματοδότηση έργων ενεργειακής αναβάθμισης, έργων περιβάλλοντος  και άλλων δραστηριοτήτων.

Συγχαρητήρια λοιπόν για τις  ως τώρα προσπάθειες σας. Και σας διαβεβαιώνω ότι θα έχετε την αμέριστη στήριξη της κυβέρνησης  για ακόμη πιο δυναμική πορεία προς όφελος της κοινωνίας και της περιφερειακής ανάπτυξης.

* Χαιρετισμός στην εκδήλωση για τη συμολήρωση 100 ετών από την ίδρυση του Ταμείου Παρακαταθηκών & Δανείων