Ομιλία στην Ολομέλεια της Βουλής στη συζήτηση για παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση.

Κυρίες κύριοι συνάδελφοι,

Έπειτα από όσα ακούσαμε, η ομιλία μου ίσως να είναι και περιττή. Εμείς σας καλούμε να δώσετε ψήφο εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση για να μην έχουμε αυτήν την παλινόρθωση που περιέγραψε ο κ. Βορίδης, για να μην επιστρέψουμε στον «σκοταδισμό» που καταδικάζει όχι έργα, αλλά απόψεις και ιδέες. Νομίζω ότι όλα τα αλλά είναι περιττά.

Ψήφος εμπιστοσύνης με όρους προοπτικής

Το αίτημα, λοιπόν, για τη συζήτηση για ψήφο εμπιστοσύνης έχει υπερβεί ήδη τους λόγους και τις αιτίες που την προκάλεσαν. Υπερβαίνει τις ανάγκες μιας κοινοβουλευτικής αριθμητικής, όπως προσπάθησε να αναλύσει ξανά εδώ ο κ. Βορίδης, δεδομένου ότι σε όλη την Ευρώπη γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κυβερνήσεις ανοχής,  υπάρχουν κυβερνήσεις με λιγότερες από «εκατόν πενήντα μία ψήφους» και με βάση τα αντίστοιχα Συντάγματα και Κανονισμούς, μπορούν να υπάρξουν.

Το γεγονός ότι εδώ ζητούμε την ψήφο εμπιστοσύνης με τον τρόπο που τη ζήτησε ο Πρωθυπουργός, έχει ακριβώς ένα πολιτικό βάθος, ένα πολιτικό μήνυμα,  που αφορά όχι μόνο το παρόν αυτής της Κυβέρνησης, αλλά την προοπτική της. Η ψήφος εμπιστοσύνης, θέλω να πω, δεν αφορά μια ευκαιριακή πλειοψηφία με στόχο απλά και μόνο την παράταση της «ζωής» της Κυβέρνησης για κάποιους μήνες, αλλά είναι η απαρχή μιας γενικότερης αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού με στόχο μια νέα προοδευτική πλειοψηφία,  μια ευρεία συμπαράταξη που θα οργανώσει το σχέδιο για την Ελλάδα της επόμενης ημέρας.

Η συντηρητική αντιπολίτευση το καταλαβαίνει αυτό, το αντιλαμβάνεται, φοβάται και για αυτό αντιπαλεύει αυτήν την προοπτική με χυδαιολογίες για «συναλλαγές», για «παζάρια», μιλά για πολιτικά «ρετάλια», μιλά για «γυρολόγους» της πολιτικής, για «κυβερνήσεις κουρελού» και άλλα συναφή, με τα οποία ανταγωνίζεται τη Χρυσή Αυγή. Απευθύνεται στα πιο απολίτικα στρώματα της κοινωνίας, προσπαθεί να καλλιεργήσει μίσος και φανατισμό, διότι δεν έχει άλλο τρόπο να αντιμετωπίσει αυτή την κοινωνική και πολιτική δυναμική η οποία διαμορφώνεται στη χώρα.

Η αλήθεια είναι, για να απαντήσω σε αυτά, ότι τα τελευταία χρόνια δεκαέξι Βουλευτές, εάν δεν κάνω λάθος, άλλαξαν Κοινοβουλευτική Ομάδα.  Κυρίως, έφυγαν από το ΠΟΤΑΜΙ, την Ένωση Κεντρώων και τους ΑΝΕΛ. Πού πήγαν; Όσοι δεν έμειναν ανεξάρτητοι, πήγαν στη Νέα Δημοκρατία και στο ΚΙΝΑΛ.  Άρα, όλος αυτός ο εκχυδαϊσμός της πολιτικής, που ακούσαμε εχθές από τον κύριο Μητσοτάκη, στρέφεται και ενάντια στο δικό του κόμμα, διότι είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς ότι ο ελληνικός λαός θα πιστέψει πως η πολιτική είναι ένα βρώμικο παιχνίδι μόνο από τη μια πλευρά. Γι’ αυτό και αυτά τα οποία ελέχθησαν και λέγονται είναι επικίνδυνα όχι για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κυρίως για τη Δημοκρατία και τις προοπτικές της χώρας.

Προσωπικά, δεν έχω καμία αμφιβολία ότι εάν δεν αλλάξει τακτική η Νέα Δημοκρατία, και δεν το βλέπω πιθανό να αλλάξει,  όποτε κάποιος φεύγει από κάποιο κόμμα για να προσχωρήσει στη Νέα Δημοκρατία, θα λέγεται «συνεργασία», θα λέγεται «διεύρυνση». Όποτε κάποιος προσχωρεί ή συνεργάζεται με τον ΣΥΡΙΖΑ, θα ονομάζεται «συναλλαγή». Με αυτό θα ζήσουμε τους επόμενους μήνες και το επόμενο διάστημα.  Πρόκειται για μια τεράστια υποκρισία.  Και θα ζήσουμε με αυτό, διότι, όπως είπα από την αρχή, αυτό που ζούμε είναι μία δεύτερη φάση ανασύνθεσης του πολιτικού σκηνικού της χώρας, με την πρώτη φάση να έχει συντελεστεί την περίοδο 2011-2012. Τότε, οι διεργασίες μέσα στην κοινωνία αποτυπώθηκαν στις διπλές εκλογές του 2012 με την εμφάνιση πάρα πολλών κομμάτων.

Νέες διαχωριστικές γραμμές

Σήμερα, η νέα αναδιάταξη των πολιτικών δυνάμεων γίνεται πια σε νέο πλαίσιο, όχι στον άξονα μνημόνιο-αντιμνημόνιο, αλλά στη βάση νέων αντιθέσεων, νέων διλημμάτων και νέων διαχωριστικών γραμμών. Για αυτό και η έκβαση αυτή τη φορά των διεργασιών μπορεί να είναι -και θα είναι- διαφορετική.

Το ερώτημα τώρα είναι ποια πολιτική δύναμη και με ποιο πολιτικό σχέδιο θέλει και μπορεί να υπερασπιστεί την εργασία, το κοινωνικό κράτος, την προοπτική της νέας γενιάς, τα ευρύτερα συμφέροντα της χώρας μας με όρους όχι μόνο ενός περίκλειστου κράτους που φοβάται τους πάντες, ακόμα και τον εαυτό της, αλλά με όρους ενός νέου ρόλου στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη ευρύτερα, ενός ρόλου ενεργητικού, θετικού στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, ειρηνικού και συνεργατικού.

Στη διαδικασία, λοιπόν, αυτήν που περιγράφω -και που συντελείται ήδη-  δοκιμάζεται η ιδεολογική συνοχή των κομμάτων, η ταυτότητά τους, η γείωση τους με την κοινωνία. Και επειδή κι εμείς υπήρξαμε για πολλά χρόνια μικρό κόμμα, ίσως κάποια κόμματα, τα οποία δεν έχουν ισχυρούς δεσμούς με την κοινωνία, δεν έχουν σαφή ταυτότητα, δεν έχουν συνοχή, ίσως να αποσυντεθούν ή και να διαλυθούν και κάποια άλλα μπορεί να εμφανιστούν.

Πολιτική αναδιάταξη στη βάση των κοινωνικών αναγκών

Από την άλλη πλευρά, όμως, στο κέντρο αυτής της συνεργασίας είναι το πραγματικό γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύεται στο βασικό πόλο της κεντροαριστεράς με τη γεωγραφική έννοια του όρου, της ευρύτερης προοδευτικής παράταξης.

Είναι, λοιπόν, φυσικό ο ΣΥΡΙΖΑ να καθίσταται το επίκεντρο πολιτικών συνεργασιών, πολιτικών συμμαχιών με άλλες δυνάμεις. Και ενδεχομένως τέτοιες εξελίξεις, εμείς τουλάχιστον, επιδιώκουμε και με αφορμή τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές και τις ευρωεκλογές, αλλά δεν αποκλείεται κάποιες τέτοιες συμμαχίες να υπάρξουν και μετά τις εκλογές, εάν μέχρι τότε δεν έχουν ωριμάσει.  Άρα, μιλάμε για μια δυναμική η οποία έχει ξεκλειδωθεί, να το πω έτσι, και αυτό προκαλεί αναστάτωση, αν όχι και πανικό, και σε πολιτικές δυνάμεις και σε οικονομικά κέντρα.

Εκείνο το οποίο εγώ θα ήθελα να πω είναι ότι δεν πρόκειται για τέχνασμα,  δεν πρόκειται για κάποια μαγικά κόλπα που κάποιοι κάνουν είτε στη Βουλή είτε έξω απ’ αυτήν, αλλά πρόκειται για μια δυναμική με κοινωνικά αίτια που αντιστοιχεί στις ανάγκες της κοινωνίας και γι’ αυτό δεν θα μπορέσει να ανακοπεί.

Πράξη δημοκρατικής ευθύνης η ψήφος εμπιστοσύνης

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Το αίτημα για ψήφο εμπιστοσύνης δεν προέκυψε από κάποιο τέχνασμα, όπως ελέχθη, δεν οφείλεται σε κάποιο «σικέ διαζύγιο», όπως επίσης εξηγήθηκε αναλυτικά πριν από τον κ. Βορίδη.

Η ανάγκη για να επιβεβαιωθεί η εμπιστοσύνη της Βουλής προς την Κυβέρνηση προέκυψε από ένα πάρα πολύ απλό γεγονός: ότι η Κυβέρνηση που είχαμε ήταν μια Κυβέρνηση ειδικού σκοπού, σχηματίστηκε μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου με βασικό στόχο να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια. Ο στόχος αυτός ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Αυτή είναι η βασική αιτία η οποία προκάλεσε αυτήν την ανάγκη. Βεβαίως, θα μπορούσε ίσως να συνεχιστεί η προηγούμενη πλειοψηφία εάν ο εταίρος, ο κ. Καμμένος, είτε άλλαζε στάση ή εάν εμείς αποφεύγαμε την «καυτή πατάτα», να αντιμετωπίσουμε το εκκρεμές πρόβλημα. Όμως, είμαστε εδώ με τις αποφάσεις που έχει πάρει η κάθε πλευρά.

Το αίτημα συνεπώς για ψήφο εμπιστοσύνης και η συναφής κοινοβουλευτική διαδικασία δεν υπηρετούν κάποια ιδιοτελή ή μικροκομματική σκοπιμότητα, ούτε συνιστούν κάποια πολιτική κρίση, αλλά συνιστούν μία διαδικασία κανονική, φυσιολογική, προβλέψιμη από το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής, μία πράξη δημοκρατικής και εθνικής ευθύνης.

Και μου κάνει εντύπωση, για όσους παρακολουθούν τις αγορές, ότι όλες αυτές τις μέρες το επιτόκιο του ελληνικού ομολόγου όχι μόνο δεν αυξήθηκε, όπως θα περίμενε κάποιος λόγω της προσωρινής αβεβαιότητας, αλλά είναι σταθερό και ίσως να μειώθηκε κάπως.

Δεν θα ήθελα να κάνω εγώ προβλέψεις για το αποτέλεσμα των ψηφοφοριών. Άκουσα τον κ. Αμυρά να κάνει προβλέψεις. Με έκπληξη τον άκουσα να λέει αυτό που είπε. Και θέλω να κάνω ένα σχόλιο εδώ. Όσοι συμφωνούν με τη Συνθήκη των Πρεσπών και την ψηφίζουν δεν κάνουν χάρη στην Κυβέρνηση, αλλά υπηρετούν μία δική τους επιλογή. Εμείς τουλάχιστον, οι πολλοί από όσους είμαστε εδώ από την πλευρά της Αριστεράς, αυτή την επιλογή την είχαμε κάνει από το 1992. Το Μάιο του 1993 δηλώθηκε επίσημα η θέση για τους δυόμισι όρους, δηλαδή, για σύνθετη ονομασία. Και είμαστε περήφανοι που σήμερα μπορούμε αυτή την επιλογή να την υλοποιήσουμε.

Και όσοι δεν έχουν αυτήν την επιλογή και θέλουν να δώσουν άλλη ψήφο, είναι σεβαστή η επιλογή τους. Εάν κάποιος, όμως, συμφωνεί ότι το πρόβλημα πρέπει να λυθεί, εάν κάποιος συμφωνεί ότι η Συμφωνία των Πρεσπών είναι ένας αποδεκτός συμβιβασμός αλλά δεν ψηφίζει από πείσμα, φοβάμαι ότι αυτό είναι αυτοκτονικό για τον ίδιο. Δεν είναι τιμωρία της Κυβέρνησης. Είναι αυτή η κρίση ταυτοτήτων που έλεγα πριν. Και πολλά κόμματα διαλύονται, όταν ακριβώς δεν έχουν ταυτότητα. Είναι δικαίωμά του καθενός να κάνει ό,τι θέλει.

Ψήφος εμπιστοσύνης στη σταθερότητα

Θα ήθελα, όμως, να κάνω ορισμένες διαπιστώσεις και να κλείσω με αυτές:

• Πρώτον, η βασική διαπίστωση που θέλω να κάνω είναι ότι η Κυβέρνηση θα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης και όχι μόνο αυτό, αλλά θα βγει πολιτικά πιο ενισχυμένη και πιο ομοιογενής, θα έλεγα, από τη διαδικασία αυτή.
• Δεύτερον, πιστεύω ότι η Συμφωνία των Πρεσπών θα επικυρωθεί, διότι υπάρχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία που είναι υπέρ της Συμφωνίας και πιστεύω ότι τελικά αυτή η πλειοψηφία θα εκφραστεί.
• Τρίτον, θα επιβεβαιωθεί έτσι η πολιτική σταθερότητα της χώρας και θα γίνει ακόμα πιο σαφής η προοπτική της χώρας και το κυβερνητικό έργο θα γίνει ακόμη πιο εντατικό. Θα ακολουθήσει μία φάση μετά τις ψηφοφορίες αυτές έντονου κοινοβουλευτικού και θεσμικού έργου.

Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης

Θα δρομολογηθεί, όπως είπε ο Πρωθυπουργός εχθές, η Συνταγματική Αναθεώρηση. Θα επανακαθοριστούν οι σχέσεις Κράτους- Εκκλησίας, θα ψηφιστούν μία σειρά από σημαντικά νομοσχέδια που αποκαθιστούν κοινωνικά δικαιώματα, επουλώνουν πληγές που άφησε η κρίση, όπως είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού, το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, η επιδότηση ενοικίου κ.ά.

Παράλληλα, εάν δεν υπάρξουν αρνητικοί εξωτερικοί παράγοντες, η χώρα θα μπορέσει να βγει την κατάλληλη στιγμή στις αγορές, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του Υπουργείου Οικονομικών, όπως έχει εξηγήσει ο κ. Τσακαλώτος.

Με τον τρόπο αυτό, αφενός με τα κοινωνικά μέτρα αφετέρου με την έξοδο στις αγορές, θα ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τη δυνατότητα της Δημοκρατίας και της πολιτικής να απαντούν σε κοινωνικές ανάγκες και να επιλύουν προβλήματα και δεύτερον θα ενισχυθεί και η εμπιστοσύνη των επενδυτών προς τις δυνατότητες και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

Η οικονομία ανακάμπτει, οι πολίτες το αντιλαμβάνονται

Θα ήθελα στο σημείο αυτό και με την ιδιότητα του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης να πω ότι η εικόνα που παρουσιάζει ο κ. Μητσοτάκης  για την ελληνική οικονομία εδώ στο Κοινοβούλιο, αλλά δυστυχώς σε ορισμένες περιπτώσεις και στο εξωτερικό, δεν είναι ακριβής. Είναι παραπλανητική. Είναι μία εικόνα η οποία αδικεί τις θυσίες του ελληνικού λαού και τις προοπτικές της οικονομίας.

Και δεν είναι ακριβής αυτή η εικόνα, διότι έχουμε μπει σε μία φάση ανάκαμψης. Και δεν το λέμε εμείς, το λένε όλοι οι διεθνείς Οργανισμοί. Το βλέπει ο κόσμος. Δημιουργούνται θέσεις εργασίας, άλλες μόνιμες άλλες όχι. Είναι 360.000 τα τελευταία τρία χρόνια. Ανοίγουν νέες επιχειρήσεις. Έχουν ανοίξει 14.700 περισσότερες νέες επιχειρήσεις φέτος σε σχέση με πέρυσι. Αυξάνουν οι εξαγωγές με ισχυρό ρυθμό. Αρχίζει και ανακάμπτει και το λιανικό εμπόριο και η οικοδομή. Βεβαίως είναι στην αρχή ακόμα. Άρα, έχουμε μία ανάκαμψη, η οποία γενικεύεται.

Χθες με ενημέρωσαν, διότι δεν δημοσιεύθηκαν ακόμα επίσημα, ότι οι καταθέσεις ιδιωτών τον Δεκέμβριο αυξήθηκαν. Εισέρρευσαν στις τράπεζες πάνω από 4 δισεκατομμύρια ευρώ. Και το 2018 θα κλείσει με αύξηση των καταθέσεων κοντά στα 10 δισεκατομμύρια. Δεν είναι ευκαταφρόνητα αυτά τα μεγέθη.

Ενημερώθηκα, επίσης, ότι στις εκδόσεις εντόκων γραμματίων που κάνουμε, οι ξένοι επενδυτές έχουν μία σταθερά αυξανόμενη παρουσία. Και μάλιστα σε μία πρόσφατη έκδοση κάλυψαν το 85% της έκδοσης. Δεν λένε τίποτα αυτοί οι αριθμοί σε εσάς της Νέας Δημοκρατίας;

Δεν πιστοποιούν μία ισχυρή ανάκαμψη της εμπιστοσύνης και μία ωρίμανση των συνθηκών για να βγούμε ξανά στις αγορές;

Κι εν πάση περιπτώσει, να το θέσω αλλιώς. Εάν τους επόμενους μήνες, εάν τις επόμενες εβδομάδες η χώρα βγει στις αγορές, θα αναγνωρίσετε ότι αυτή η καταστροφολογία που κάνετε δεν ευσταθεί και αντίθετα κάνει ζημιά στη χώρα; Διότι, βεβαίως, η κληρονομιά της κρίσης είναι νωπή. Οι πληγές είναι βαθιές. Αβεβαιότητες και κίνδυνοι υπάρχουν και για μας και για όλες τις χώρες. Αλλά για να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα προβλήματα, δεν θα το κάνουμε καταστροφολογώντας από το πρωί ως το βράδυ. Θα το κάνουμε αναγνωρίζοντας ό,τι πετυχαίνουμε και αξιοποιώντας το προς όφελος του λαού, πρωτίστως προς όφελος των αδυνάτων.

Πολιτικές για την ενίσχυση των προοπτικών της χώρας

Επανέρχομαι, λοιπόν, στις προοπτικές. Μετά απ’ όσα είπα ήδη θα ακολουθήσει τις αμέσως επόμενες εβδομάδες και μήνες η ψήφιση σημαντικών νομοσχεδίων και η πραγματοποίηση σημαντικών αναπτυξιακών αυτή τη φορά μεταρρυθμίσεων -και όχι μεταρρυθμίσεων λιτότητας- με θετικό κοινωνικό αποτύπωμα. Και όπως ενημέρωσα την Βουλή κατά τη συζήτηση για τον Προϋπολογισμό, τα νομοσχέδια αυτά θέτουν τις βάσεις, δημιουργούν το θεσμικό πλαίσιο για το νέο πρότυπο ανάπτυξης, για το οποίο πάρα πολλοί σε αυτή την αίθουσα μιλούμε. Μία ανάκαμψη βιώσιμη, δίκαιη, βασισμένη στη γνώση.  Αναφέρω ενδεικτικά το σχέδιο νόμου για τις μικροπιστώσεις, το οποίο είναι ήδη σε διαβούλευση, το νομοσχέδιο για τις στρατηγικές επενδύσεις το οποίο θα έρθει σύντομα, για την Αναπτυξιακή Τράπεζα, για τον πολυετή σχεδιασμό των δημοσίων επενδύσεων κ.ά.

Στη συνέχεια αυτών, προχωρούμε στον σχεδιασμό της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027, του νέου ΕΣΠΑ δηλαδή και όχι μόνο, αλλά και των μεγάλων μετασχηματισμών που θα διαμορφώσουν τη νέα μεταμνημονιακή Ελλάδα. Στην ουσία πρόκειται για τις μεγάλες, τις αδρές γραμμές πάνω στις οποίες θα κινηθεί η ελληνική οικονομία και η κοινωνία την επόμενη δεκαετία και πέραν αυτής.

Η προοδευτική Ελλάδα απέναντι στην Ελλάδα της συντηρητικής παλινόρθωσης

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Όλα όσα ανέφερα ήδη, καθώς και πολλά άλλα, από τη Συνταγματική Αναθεώρηση ως τη διαμόρφωση του κατώτατου μισθού, την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, την αποσαφήνιση των σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας έως το σχεδιασμό της επόμενης προγραμματικής περιόδου κοκ μπορούν να λειτουργήσουν ως πεδίο διαλόγου και κοινής δράσης με ευρύτερες δυνάμεις. Μπορούν να λειτουργήσουν ως η συγκολλητική ύλη προοδευτικών συμμαχιών και συνεργασιών.

Ζητούμε, λοιπόν, την ψήφο εμπιστοσύνης προς την Κυβέρνηση τόσο για το έργο που έχει επιτελεστεί έως τώρα υπό δύσκολες συνθήκες όσο και για το έργο που απομένει να υλοποιήσουμε, αλλά κυρίως, θα έλεγα, για την προοπτική που εκπροσωπεί το πρόγραμμά μας, την προοπτική μιας προοδευτικής Ελλάδας σε αντιπαράθεση με μία λογική παλινόρθωσης, που ακούσαμε πριν εδώ, στην αίθουσα αυτή. Ευχαριστώ.