Συνάντηση εργασίας & εισήγηση με τη Διοίκηση και στελέχη του Βιομηχανικού Πάρκου Σχιστού, εκπροσώπους & εργαζόμενους επιχειρήσεων.

Βγαίνοντας από μια κατάσταση χρεοκοπίας, η χώρα μας πρέπει να ακολουθήσει μια πορεία σχεδιασμένης αντιμετώπισης των προβλημάτων. Από πέρυσι τον Αύγουστο που βγήκαμε από τα Μνημόνια, αρχικά από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και τώρα με τα τελευταία μέτρα που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός, η κυβέρνηση έχει λάβει μια ισχυρή δέσμη συγκεκριμένων και στοχευμένων μέτρων που ενισχύουν την ανάπτυξη και στηρίζουν την κοινωνία προς την κατεύθυνση δηλαδή στην οποία θέλουμε να προχωρήσουμε. Κι αυτό το κάνουμε -χωρίς να αμφισβητούμε τη δημοσιονομική σταθερότητα που πετύχαμε- διορθώνοντας σιγά-σιγά αδικίες, επιλύοντας προβλήματα του παρελθόντος και σχεδιάζοντας με δική μας ευθύνη και με τις δικές μας δυνάμεις το μέλλον μας. Διότι, ενώ μας πνίγουν παλιά προβλήματα, η εποχή μας είναι αυτή της 4^η Βιομηχανικής Επανάστασης και της κλιματικής αλλαγής, κάτι που σημαίνει ότι χρειάζεται να δούμε το μέλλον της χώρας μας πάνω στη βάση των νέων δεδομένων και αυτό αφορά και την Ευρώπη. Τόσο στην Ευρώπη όσο και στη χώρα μας, επί πολλές δεκαετίες, επικράτησε η άποψη, ότι δεν χρειαζόμαστε βιομηχανική πολιτική, δεν χρειαζόμαστε τομεακές πολιτικές, δεν χρειαζόμαστε κλαδικές πολιτικές, ότι όλα αυτά θα τα λύσουν οι αγορές, σύμφωνα με το νεοφιλελεύθερο δόγμα. Αυτά, όμως, χρεοκόπησαν όλα. Οδηγηθήκαμε σε μια τεράστια κρίση, αλλού εντονότερη, αλλού ηπιότερη.

Γι’ αυτό και στην Ευρώπη έχουν αναβιώσει αυτές οι συζητήσεις. Διότι και η Ευρώπη πιέζεται από τον παγκόσμιο ανταγωνισμό και τις εσωτερικές αντιθέσεις. Έχουμε σημαντικές χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο που θέλουν να φύγουν από την Ευρώπη, έχουμε χώρες με τεράστια προβλήματα. Επομένως, ζούμε σε μια εποχή που πρέπει να πετύχουμε αυτό το συνδυασμό: Πώς να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα του παρελθόντος, με τρόπο όμως που δεν θα μας αποκόψει από τις νεότερες εξελίξεις.

Η ανάγκη κλαδικών πολιτικών

Στο Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης δεν υπήρχε ούτε δομή ούτε διαδικασία παραγωγής κλαδικών πολιτικών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα ναυπηγεία. Χρειάζεται κάποια δομή που να παρακολουθεί τις εξελίξεις, να βλέπει πού πάνε τα πράγματα, να κοιτάζει πού είμαστε ανταγωνιστικοί και πού δεν είμαστε. Μιλούσα προηγουμένως με κάποιους που γνωρίζουν τον κλάδο και μου είπαν: «Βεβαίως η Τουρκία είναι πιο ανταγωνιστική σε φθηνά μεροκάματα, αλλά εμείς είμαστε πιο ανταγωνιστικοί στην ποιότητα, τη συνέπεια κοκ».

Σε αυτό το πνεύμα, θέλω να σας πω ότι εμείς θεωρούμε πως μπορούμε να αναβιώσουμε το ναυπηγικό κλάδο. Έχει αρχίσει μια διαδικασία αναζωογόνησης του ναυπηγείου της Σύρου, που ελπίζουμε ότι μπορεί να ολοκληρωθεί σύντομα. Έχουν προσληφθεί εργαζόμενοι, δουλεύει το ναυπηγείο, παράγει εργασία και πλούτο ξανά.  Δεύτερον, είμαστε σε διαγωνιστική διαδικασία για το ναυπηγείο Ελευσίνας. Υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον και αντίστοιχη διαδικασία θα υπάρξει για τον Σκαραμαγκά.

Τα ναυπηγεία αποτελούν μια υποδομή που πρέπει να βρούμε τρόπο να αξιοποιήσουμε με σύγχρονους όρους.

Ποιο είναι το πρόβλημα εδώ; Το πρόβλημα είναι ότι τα ναυπηγεία αυτά είναι καταχρεωμένα. Δηλαδή, πιο εύκολα θα ξεκινούσαμε, για να το πω σχηματικά, αν δεν υπήρχε τίποτα. Είμαι βέβαιος ότι θα είχαν δημιουργηθεί ήδη ένα-δύο ναυπηγεία, παρά αυτό το «κουβάρι» χρεών, δικαστικών εκκρεμοτήτων, αμφισβητήσεων, διεκδικήσεων που επιβραδύνουν τα πράγματα. Αλλά όπως σας είπα, είμαι αισιόδοξος ότι ο κλάδος θα αναπτυχθεί. Αλλά και εδώ υπάρχουν απ’ ότι καταλαβαίνω εκκρεμότητες, ερωτήματα, διαφορετικές απόψεις, τις οποίες με ένα οργανωμένο τρόπο πρέπει να τις συζητήσουμε.

Σχέδιο για την «εγκατάσταση» των βιομηχανικών δραστηριοτήτων σε οργανωμένες περιοχές

Σε ότι αφορά τα πιο συγκεκριμένα θέματα, εδώ, για το Βιομηχανικό Πάρκο. Αρχικά θέλω να σας δώσω τη μεγάλη εικόνα, που βεβαίως την ξέρετε. Ο τρόπος που αναπτύχθηκε η οικονομία μας και η βιομηχανία στο παρελθόν ήταν άναρχος. Δεν αναπτύχθηκε μέσα σε οργανωμένους υποδοχείς, ΒΙΠΕ, τεχνολογικά πάρκα, επιχειρηματικά πάρκα κ.ά.

Το αποτέλεσμα είναι, αυτή τη στιγμή, το 5% των επιχειρήσεων να είναι μέσα σε οργανωμένες δομές όπως η δική σας εδώ, και δεν αμφιβάλλω για αυτό που ελέχθη, ότι το δικό σας είναι, αν όχι το πιο οργανωμένο, αλλά τα πιο «νοικοκυρεμένα» από τα πάρκα που έχω δει σε όλη την Ελλάδα.

Ακριβώς γι’ αυτό εμείς κάναμε ένα συνολικό Εθνικό Σχέδιο, γιατί δεν μπορούμε να προχωρήσουμε χωρίς σύγχρονες υποδομές, υποδοχής και στήριξης της βιομηχανίας και των άλλων τομέων της οικονομίας. Κάναμε λοιπόν ένα σχέδιο, περάσαμε και ένα νομοσχέδιο στη Βουλή, με το οποίο δίνουμε συγκεκριμένα κίνητρα ενθάρρυνσης των επιχειρήσεων να εγκατασταθούν μέσα σε βιομηχανικές περιοχές.

Ακόμη, δημιουργήσαμε ειδικά σχέδια εξυγίανσης περιοχών που έχουν επιχειρήσεις χωρίς να είναι οργανωμένες πολεοδομικά ή χωρίς να έχουν τις απαραίτητες υποδομές, όπως είναι τα Οινόφυτα και όλη η περιοχή του Ασωπού, όπως είναι στη Θεσσαλονίκη το Καλοχώρι κ.ά. Άρα το θέμα που σας απασχολεί εδώ είναι στον πυρήνα της πολιτικής μας. Αν με ρωτήσετε, μία από τις προτεραιότητες της επόμενης τετραετίας πρέπει να είναι η χωροθέτηση, η οργάνωση και η ένταξη ει δυνατόν όλων των επιχειρήσεων μέσα σε οργανωμένους υποδοχείς και οργανωμένες δομές.

ΕΤΒΑ – ΒΙΠΕ

Εδώ, οι αιτίες στις οποίες οφείλεται αυτή η διασπορά των εγκαταστάσεων και των επιχειρήσεων είναι πολλές. Μία όμως από αυτές είναι ότι η ιδιωτικοποίηση της ΕΤΒΑ, που είχε τις βιομηχανικές περιοχές, δεν δικαιώθηκε και -κατά την άποψή μου- ήταν λάθος.  Η ΕΤΒΑ τότε είχε προβλήματα, αλλά αντί να εξυγιανθεί και εν ανάγκη να δοθεί στην Αυτοδιοίκηση εάν δεν ήθελε το κράτος να την κρατήσει, πέρασε στον έλεγχο της Τράπεζας Πειραιώς και τόσα χρόνια μετά διαπιστώνουμε ότι, αντί να λυθεί το πρόβλημα, σε πολλές περιπτώσεις επιδεινώθηκε.

Σε όλη την Ελλάδα οι επιχειρήσεις μου κάνουν παράπονα για τον τρόπο που λειτουργούν οι δομές, οι εργαζόμενοι κάνουν επίσης παράπονα και οι τοπικές κοινωνίες δεν είναι ικανοποιημένες. Άρα εδώ υπάρχει ένα θέμα που πρέπει να δούμε όλοι μαζί.

Η δική μου η γνώμη είναι ότι πρέπει να πάμε σε μια πορεία από-ιδιωτικοποίησης. Να βρούμε το κατάλληλο μοντέλο. Μελετούμε τι συμβαίνει σε άλλες χώρες της Ευρώπης και διαπιστώνουμε ότι ίσως το πιο επιτυχημένο μοντέλο είναι εκεί όπου τα βιομηχανικά, επιχειρηματικά πάρκα ανήκουν σ’ ένα συνδυασμό, στον οποίο συμπράττουν το Δημόσιο, η τοπική ή η περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες μέσα.

Η πρόθεσή μας είναι αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, να αρχίσουμε ένα διάλογο με την Τράπεζα Πειραιώς, με τους επιχειρηματικούς φορείς και με την Αυτοδιοίκηση, ώστε να βρούμε το κατάλληλο μοντέλο για τη χώρα μας, σε ό,τι αφορά τα βιομηχανικά πάρκα. Προφανώς και στηρίζουμε το αίτημα και αναγνωρίζουμε την ανάγκη και εδώ να επεκταθεί το Πάρκο, διότι υπάρχουν και δυνατότητες να μεταφερθούν κάποιοι άλλοι κλάδοι ή κάποιες άλλες ομάδες επιχειρήσεων, κάτι το οποίο θα είναι αμοιβαία επωφελές.

Και τώρα επειδή υπάρχει δικαστική εμπλοκή, θα δούμε πιο πρακτικά τα βήματα που μπορούμε να κάνουμε, δηλαδή πώς θα ενεργήσουμε, εν ανάγκη -όπως σας είπα- δεν αποκλείω τελικά η πιο αποτελεσματική λύση να είναι να πάρουμε πίσω την ΕΤΒΑ-ΒΙΠΕ, οπότε θα έχουμε την ευχέρεια να οργανώσουμε τα πράγματα με βάση το δημόσιο συμφέρον και όχι με άλλα κριτήρια. Και όταν λέω να την «πάρουμε», εννοώ αυτό που σας είπα, μπορεί να είναι ένα μικτό σχήμα, το κράτος, η Αυτοδιοίκηση, οι επιχειρηματικοί φορείς.

Συνέργειες, οριζόντιες και κάθετες δικτυώσεις παραγωγικών δραστηριοτήτων

Σε ό,τι αφορά την πρότασή σας, ειδικά για κάποιο cluster, όπως γνωρίζετε οι υπηρεσίες του ΥΠΟΙΑΝ το έχουν μελετήσει. Καταρχήν είμαστε υπέρ των συνεργατικών σχημάτων, διεξήχθη και μια μελέτη που δείχνει ότι υπάρχουν αρκετές επιχειρήσεις που παράγουν, για παράδειγμα. είδη ναυτιλιακού εξοπλισμού και είδαμε κι εμείς ότι υπάρχουν σοβαρές δυνατότητες, υπό τον όρο, όμως, ότι οι επιχειρήσεις θα συνεργαστούν μεταξύ τους. Άρα στις προθέσεις του Υπουργείου είναι να βγει ένα πρόγραμμα που να ενισχύει τη δημιουργία τέτοιων συνεργατικών ενώσεων, υπάρχει και στον Αναπτυξιακό Νόμο η σχετική πρόνοια, σύμφωνα με την οποία μία ομάδα επιχειρήσεων μπορεί να υποβάλει κάποιο σχέδιο και να έχει τις ωφέλειες και τις ενισχύσεις του Αναπτυξιακού Νόμου αλλά και ως προς το να υπάρξει ένα ειδικό πρόγραμμα για τα clusters αυτά, είμαστε θετικοί. Θέλω επίσης να σας πω ότι λειτουργεί ήδη και ο Νόμος που δημιουργεί τη δυνατότητα για Ενεργειακές Κοινότητες, κάτι που είναι πολύ σημαντική καινοτομία διότι επιτρέπει σε ομάδες επιχειρήσεων να κάνουν κοινά «Εξοικονομώ» -όπως το «Εξοικονομώ κατ’ οίκον»- να έχουν, δηλαδή, προγράμματα όχι μόνο εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά και παραγωγής ενέργειας και ενεργειακής αναβάθμισης και άλλες δραστηριότητες οι οποίες μπορεί να είναι χρήσιμες είτε εδώ είτε γενικότερα στις επιχειρήσεις που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας.

Προετοιμασία για την επόμενη τετραετία, με ορίζοντα δεκαετίας

Επομένως, για τα ειδικότερα θέματα, υπάρχει μία πολύ καλή βάση να συνεργαστούμε, όπως το πράττουμε μέχρι σήμερα, και να βρούμε λύσεις. Διότι από εδώ και πέρα για εμάς η πολιτική και η παρουσία μας στην κυβέρνηση έχει αυτό τον χαρακτήρα. Μέχρι τώρα χρειάστηκε να ολοκληρώσουμε αυτή τη φάση και να βγούμε από τα Μνημόνια, από εδώ και πέρα μπορούμε να έχουμε τη χαρά, κάθε μέρα που περνάει, να λύνουμε και ένα πρόβλημα. Και όλα αυτά να τα βλέπουμε όχι μόνο στατικά, τι κάνουμε σήμερα, αλλά και στον ευρύτερο ορίζοντα, διότι παράλληλα αρχίζει η διαδικασία σχεδιασμού της επόμενης Προγραμματικής Περιόδου, το επόμενο ΕΣΠΑ, που παραμένει βασική πηγή χρηματοδότησης. Πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τι κάνουμε, λοιπόν, σήμερα, τι μπορούμε να κάνουμε σε δύο χρόνια, τι πρέπει να σχεδιάσουμε από σήμερα για τα επόμενα πέντε χρόνια και κάπως έτσι θα προχωρήσουμε. Ήδη προετοιμαζόμαστε για την επόμενη τετραετία, οι πόρτες του Υπουργείου είναι ανοιχτές και θα χαρώ πρώτος εγώ να βρούμε συγκεκριμένες κυβερνητικές λύσεις σε όλα τα θέματα.