To Συνέδριο το αντιλαμβάνομαι ως ένα συνέδριο δικαίωσης και ευθύνης. Πρέπει να πούμε και τη λέξη «δικαίωση», διότι η ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε πρωταγωνιστή των εξελίξεων δεν ήταν ένα τυχαίο γεγονός. Ήταν έκφραση βαθιάς ανάγκης, ήταν καρπός πολύχρονων αγώνων αλλά ήταν και αποτέλεσμα τολμηρών επιλογών που κάναμε.

Είναι όμως και ένα συνέδριο ευθύνης. Διότι βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή του ιστορικού εγχειρήματος που στόχο έχει τη δημιουργία μιας Αριστεράς του 21ου αιώνα, ενός νέου υποδείγματος Αριστεράς, πέρα τόσο από τη δογματική παράδοση όσο και από τη Σοσιαλδημοκρατία. Είναι ένα συνέδριο ευθύνης διότι είμαστε στη μέση ενός στοιχήματος το οποίο δεν έχει κριθεί αλλά έχουμε όλες τις δυνατότητες να το κερδίσουμε.

Ένα νέο συλλογικό ξεκίνημα, ένα άλμα προς τα μπρος

Ακούγοντας τις ομιλίες των συνέδρων αλλά κι έχοντας διαβάσει πολλές συμβολές στον προσυνεδριακό διάλογο, νομίζω ότι αυτό που συζητούμε, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, είναι η ιδέα ενός νέου ξεκινήματος. Zητούμενο είναι ένα σχέδιο για ένα ποιοτικό άλμα προς τα μπρος. Και η πρώτη ύλη –επιτρέψτε μου να πω– υπάρχει. Ακούγεται ήδη σε όσα έχουν λεχθεί από πολλούς ομιλητές και, πιστεύω, σε όσα θα ακουστούν αργότερα.

 Διαμορφώνεται –για πρώτη φορά, νομίζω, με τέτοια σαφήνεια– ένα ισχυρό πλαίσιο κοινών διαπιστώσεων αλλά και κοινών στόχων που επιτρέπουν να συγκροτηθεί ένα σχέδιο και για το κόμμα και για την κυβέρνηση. Ένα σχέδιο το οποίο θα ενσωματώνει μαθήματα και εμπειρίες από τη δράση μας, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι εκπροσωπούμε μια Αριστερά που δεν είναι αλάθητη, αλλά είναι μια Aριστερά που μαθαίνει.

Δεν αναφέρομαι σε κάποιο γενικόλογο ευχολόγιο, αλλά σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο που θα εξειδικεύει τους στόχους μας για το υπόλοιπο της τετραετίας αλλά και πέρα από αυτή και θα θωρακίζει τη χώρα και το εγχείρημά μας από πιέσεις και απειλές που μπορεί να υπάρξουν ανεξάρτητα από τη δική μας θέληση. Ένα τέτοιο σχέδιο είναι αναγκαίο, διότι αυτά είναι τα καθήκοντα της νέας φάσης για την οποία έχουμε μιλήσει.

Αυτές είναι οι ανάγκες μιας Αριστεράς η οποία πρέπει να είναι κινηματική αλλά ταυτόχρονα να έχει την ικανότητα να διεκδικεί και να ασκεί την εξουσία. Το ριζοσπαστισμό μας και την αριστεροσύνη μας πρέπει τώρα να τα δοκιμάσουμε στο έδαφος της ισχυροποίησης των δεσμών μας με την κοινωνία, με τον κόσμο της εργασίας, τους επαγγελματίες, τους αγρότες, με τη νέα γενιά, αλλά και στο έδαφος αυτού που ο σύντροφος Δουζίνας ονόμασε «αριστερή κυβερνησιμότητα», δηλαδή στο πεδίο της διακυβέρνησης, της διοίκησης, του management της αποτελεσματικότητας, της σύνδεσης της αποτελεσματικότητας με την κοινωνική δικαιοσύνη. Διότι όπως υπάρχει δεξιά και αριστερή πολιτική, έτσι υπάρχει δεξιός και αριστερός τρόπος διακυβέρνησης, δεξιός και αριστερός τρόπος διοίκησης. Αυτό το νέο μοντέλο κυβερνησιμότητας καλούμαστε στην επόμενη φάση να διαμορφώσουμε πιο τολμηρά και πιο γρήγορα.

 Αναγκαίο και δυνατό

Ένα νέο ξεκίνημα δεν είναι μόνο αναγκαίο, αλλά είναι και δυνατό. Διότι ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα είναι πιο ώριμος, πιο έμπειρος και, παρά τα όσα λέγονται, είναι και πιο ενιαίος. Έχουμε σήμερα ένα πλαίσιο όχι μόνο πολιτικής αλλά, νομίζω, και ιδεολογικής ενότητας, όπου με τον όρο «ενότητα» εννοούμε ενότητα προσανατολισμών, στόχων και επιδιώξεων και όχι κάποια επίπλαστη μονολιθικότητα. Έχουμε, επίσης, σήμερα μεγαλύτερη επίγνωση των ελλειμμάτων μας. Γνωρίζουμε ότι αναλάβαμε την κυβέρνηση αλλά οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή αριστερής πολιτικής και για την πραγματοποίηση του αναγκαίου κοινωνικού μετασχηματισμού είναι ανεπαρκείς ή ανώριμες. Και ακριβώς ένα από τα καθήκοντα μας και ως κόμμα και ως κυβέρνηση είναι να προσπαθήσουμε να συμβάλουμε στην ωρίμανσή τους.

Ποιος είναι λοιπόν ο αδύναμος κρίκος; Ο αδύναμος κρίκος, νομίζω, ήταν και παραμένει ως ένα βαθμό η χαμηλή δεσμευτικότητα σε σχέση με την υλοποίηση των αποφάσεών μας. Είχαμε καταστατικό, αλλά συχνά δεν εφαρμοζόταν. Παίρναμε αποφάσεις, αλλά πολλές φορές έμεναν στα χαρτιά. Συμφωνούσαμε κανόνες, αλλά δεν τους τηρούσαμε. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει.

Ισχυρή δεσμευτικότητα

Κλειδί λοιπόν –ή ένα από τα κλειδιά– για την από εδώ και πέρα πορεία μας και στο κόμμα και στην κυβέρνηση πρέπει να είναι ακριβώς η απαίτηση και η δέσμευση για μια ισχυρή δεσμευτικότητα των αποφάσεών μας. Ό,τι αποφασίζουμε πρέπει να το κάνουμε. Και αν δεν το καταφέρνουμε, θα πρέπει να εξηγούμε, στον κόσμο πριν από όλους, γιατί δεν τα καταφέραμε, τι έφταιξε, τι εμπόδια βρήκαμε και πώς θα τα υπερβούμε.

Έχουμε αναλάβει ένα εγχείρημα ιστορικών διαστάσεων, ένα εγχείρημα υψηλών απαιτήσεων και μεγάλης ευθύνης. Το νέο υπόδειγμα της Αριστεράς αλλά και της κοινωνίας που θέλουμε να δημιουργήσουμε δεν είναι δεδομένο, είναι ζητούμενο. Πρέπει να το διαμορφώνουμε στην πράξη, εν κινήσει, μέσα στη δράση, ως να ναυπηγούμε ένα πλοίο εν πλω.

Υπάρχουν όμως και κάποια πράγματα –και τελειώνω με αυτό– για τα οποία δεν είναι κακό να είμαστε δογματικοί και απόλυτοι. Και ένα από αυτά, όπως είπε και ο Πρόεδρος χθες, είναι η μηδενική ανοχή σε καθετί που προσβάλλει την ηθική και την αξιακή υπόσταση της Αριστεράς. Διότι για μας η άσκηση της εξουσίας δεν είναι ούτε επάγγελμα ούτε προνόμιο. Είναι ανάληψη ευθύνης. Και το δεύτερο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ δείχνει πως όλοι και όλες έχουμε πλήρη συνείδηση αυτής της ευθύνης. Και αυτό για μένα είναι η μέγιστη προϋπόθεση και μια ισχυρή απόδειξη ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε στα ακόμη πιο σύνθετα καθήκοντα που έχουμε μπροστά μας. Σας ευχαριστώ.

*Ομιλία στο 2ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ 

Φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ