Η σημερινή φάση της κρίσης ήταν αναμενόμενη διότι προήλθε από τον χειρισμό της υφιστάμενης κρίσης, ωστόσο αναπτύσσεται με ρυθμούς που αιφνιδιάζουν, επισημαίνει στην “Αυγή της Κυριακής” ο Γιάννης Δραγασάκης και προτείνει την αλλαγή του ρόλου και της φιλοσοφίας της ΕΚΤ. Το Ευρωομόλογο είναι χρήσιμο αλλά ανεπαρκές εργαλείο.

 

Η ελληνική κρίση μεθοδεύτηκε ώστε να καταλήξουμε εδώ, προσθέτει, αλλά και πάλι δεν υπάρχει μονόδρομος. Υπάρχουν πολιτικές απαντήσεις τις οποίες όμως δεν μπορούν να δώσουν ούτε το συντηρητικό ούτε το σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο.

 

Συνέντευξη στη ΜΠΟΥΛΙΚΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

 

* Πολύ γρήγορα περάσαμε από μια εικόνα καθησυχασμού σε έναν νέο πανικό…

 

Το εντυπωσιακό είναι ότι οι εξελίξεις δεν περιέχουν εκπλήξεις, ήταν εξελίξεις αναμενόμενες, εδώ και ένα-δυο χρόνια πολλοί βλέπαμε ότι η κρίση χρέους στην Ελλάδα είναι απλώς η αρχή μιας γενικότερης κρίσης χρεών όλης της Ευρώπης και κάποια στιγμή θα πλήξει χώρες όπως η Ιταλία. Ομολογώ ότι κι εγώ δεν περίμενα ότι θα γινόταν τόσο γρήγορα. Αν η κρίση αγγίξει την Ιταλία, που έχει οκτώ φορές περισσότερα χρέη από την Ελλάδα σε απόλυτα μεγέθη, τότε οι υφιστάμενοι θεσμοί, οι ρυθμίσεις κ.λπ. δεν επαρκούν και άρα θα οδηγηθούμε σε μια γενικότερη κρίση.

 

Άρα μπορούμε να πούμε ότι δεν ζούμε τώρα μια νέα κρίση, αλλά ζούμε την οικτρή χρεωκοπία της συντηρητικής πολιτικής με την οποία απαντάται η προϋπάρχουσα κρίση…

 

* Μήπως ήταν η Αμερική που πυροδότησε τη νέα φάση της κρίσης;

 

Στην Αμερική δεν θα έπρεπε να υπάρχει πρόβλημα. Το χρέος είναι υπό έλεγχο ακόμη, η υποχρέωση των ΗΠΑ με βάση και τη Σύνοδο των G 20 για σταθεροποίηση του χρέους αφορά το 2016. Όμως βλέπουμε να αναπτύσσεται μια εσωτερική σύγκρουση ανάμεσα σε μια δεξιά λογική που θέλει και εκεί, με όπλο και μοχλό το χρέος, να εφαρμοστεί μια πολιτική περικοπής των κοινωνικών δαπανών και μια ας την πούμε σοσιαλδημοκρατική λογική για να τονωθεί η οικονομία θα ήθελε να μειωθούν οι φορολογικές απαλλαγές υπέρ των πλουσίων… Έχουμε πρόσκαιρα μια συμβιβαστική λύση, αλλά αυτό δεν ικανοποιεί τις αγορές, είναι συμβιβασμός υπέρ των δεξιών απόψεων, υπέρ δηλαδή της περικοπής δαπανών, και αυτό ακριβώς είναι που αξιολογείται ότι θα φέρει ενδεχομένως δεύτερη ύφεση στην Αμερική, δηλαδή δεύτερη κρίση και αύξηση της ανεργίας και αυτό προκαλεί έναν γενικότερο φόβο…

 

* Από ποια πλευρά του Ατλαντικού θα μπορούσαμε να περιμένουμε λύση;

 

Οι λύσεις αργούν. Έχουμε μια γενίκευση του προβλήματος. Ίσως από δω και πέρα μπορούμε να μιλάμε για παγκόσμια κρίση του χρέους και άρα για την αναζήτηση παγκόσμιων λύσεων, πράγμα που σημαίνει ότι μπαίνουμε σε χωράφια γεωπολιτικής, διότι παγκόσμια λύση του χρέους σήμερα δεν μπορεί να συζητηθεί ερήμην της Κίνας, της Βραζιλίας, της Ινδίας και άλλων χωρών που μέχρι σήμερα τις θεωρούσαμε περιφερειακές, ενώ παίζουν έναν κεντρικό ρόλο.

 

* Το τελευταίο διάστημα έχει φουντώσει η συζήτηση για το Ευρωομόλογο. Μπορεί να είναι η ευρωπαϊκή λύση;

 

Είναι ανεπαρκές πλέον το Ευρωομόλογο. Κάποια μέτρα που στον χρόνο α θα είχαν αποτέλεσμα, τα ίδια μέτρα στον χρόνο β δεν έχουν τα ίδια αποτελέσματα. Δηλαδή, αν οι μηχανισμοί που λειτουργούν σήμερα λειτουργούσαν το 2009 ή το 2010, η Ελλάδα δεν θα χρειαζόταν να καταφύγει στο Μνημόνιο και να γίνουν όλα αυτά που έγιναν, αλλά καθυστερούσαν οι μηχανισμοί για να μπορέσει να επιβληθεί στην Ελλάδα αυτή η πολιτική.

 

Τώρα που μπαίνει στο πρόβλημα και η Ιταλία, η Ισπανία, ίσως και η Γαλλία αργότερα, το Ευρωομολόγο θα ήταν ένα χρήσιμο εργαλείο αλλά ανεπαρκές, διότι τι σημαίνει Ευρωομολόγο; Σημαίνει πάλι δανεισμό από τις αγορές, άρα πάλι οι αγορές θα γίνονται ρυθμιστές του δανεισμού. Τώρα λοιπόν η ριζική λύση είναι η ίδια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αναλάβει μέρος του χρέους. Έχει προταθεί να υπάρξει ένα είδος κοινοτικοποίησης μέρους των εθνικών χρεών.

 

Δεύτερον, η ίδια η ΕΚΤ να μπορέσει να καλύψει μέρος του χρέους με την έκδοση χρήματος με τρόπο έτσι ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος ανεξέλεγκτου πληθωρισμού, κάτι που γίνεται στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, και τρίτον, να υπάρξει δυνατότητα δανεισμού των κρατών από την κεντρική τράπεζα. Αυτά σημαίνουν ριζική αλλαγή της Ε.Ε., της συνθήκης του Μάαστριχτ.

 

Ταυτόχρονα δείχνει και την ανεπάρκεια του σοσιαλδημοκρατικού μοντέλου, που λέει Ευρωομόλογο σε έναν καλύτερο συντονισμό… Εκτιμώ όμως ότι αυτή ακριβώς η χρεωκοπία και ανεπάρκεια συνειδητοποιούνται ευρύτερα σήμερα, κάτι που δεν το είχαμε πριν από ένα χρόνο, κατανοείται η ανάγκη ενός αριστερού οικολογικού σχεδίου το οποίο θα αντιμετωπίσει τις αιτίες των προβλημάτων και όχι απλώς τα συμπτώματα και το οποίο σχέδιο θα δει τις αναπτυξιακές και κοινωνικές ανισότητες και όχι μόνο τα δημοσιονομικά και θα μιλήσει για μια επαναθεμελίωση ως μια ένωση συνεργασίας και όχι του σημερινού τυφλού ανταγωνισμού. Θεωρώ ότι οι αντικειμενικές τουλάχιστον συνθήκες συνηγορούν υπέρ μιας στροφής προς τα αριστερά και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

 

* Ναι, αλλά, όπως είπατε, η κατάσταση αυτή μεθοδεύτηκε ώς ένα βαθμό.

 

Το δημόσιο χρέος χρησιμοποιείται συνειδητά, ως μοχλός πίεσης για την εφαρμογή μιας συγκεκριμένης θατσερικής πολιτικής, έχουμε δηλαδή το πρόβλημα αλλά και την αξιοποίηση του προβλήματος.

 

Η πολιτική που εφαρμόστηκε μετέτρεψε το πρόβλημα σε μη διαχειρίσιμο, το χρέος πήγε από το 126% στο 160%, άρα το πρόβλημα του χρέους χρησιμοποιείται σκόπιμα ως εργαλείο μιας πολιτικής, αυτό γίνεται τώρα στην Ιταλία.

 

Πρέπει να καταλάβουμε πως δεν είμαστε μπροστά σε αδήριτες οικονομικές αναγκαιότητες που εξαιτίας τους επιβάλλονται αυτές οι πολιτικές, αλλά ζούμε μια κατάσταση όπου υπάρχουν εναλλακτικές πολιτικές, όπου όμως η εφαρμογή μιας εναλλακτικής προοδευτικής πολιτικής εξαρτάται απόλυτα από τους κοινωνικούς και πολιτικούς συσχετισμούς. Το πρόβλημα της κρίσης έχει πολιτικοποιηθεί εδώ και μερικά χρόνια, δεν είναι απλά ένα οικονομικό πρόβλημα, έχει γίνει πολιτικό πρόβλημα, διότι βλέπουμε ότι η πολιτική που εφαρμόζεται το επιδεινώνει.

 

* Προς το παρόν πάντως, η κυβέρνηση λέει “προχωράμε όπως είχαμε πει και επιταχύνουμε κιόλας τις ιδιωτικοποιήσεις”.

 

Δεν μπορούμε μετά και από αυτές τις εξελίξεις να συνεχίσουμε μια πολιτική που το μόνο που υπόσχεται είναι ανεργία, ύφεση και περισσότερη λιτότητα.

 

Δεν είναι πια στο χέρι της κυβέρνησης να κάνει ό,τι θέλει, διότι έχει πλήρως χρεωκοπήσει η πολιτική της, έχει απονομιμοποιηθεί. Η κυβέρνηση και κάποιοι, η επονομαζόμενη ελίτ, πίστεψαν ότι αυτή η κρίση θα γίνει ευκαιρία να μειωθούν οι μισθοί, να καταργηθούν εργασιακά δικαιώματα και να υπάρξει ένα νέο κερδοσκοπικό πεδίο.

 

Εδώ όμως βλέπουμε ότι η κρίση από ευκαιρία γίνεται τραγωδία για ολόκληρη την κοινωνία, επομένως δεν είναι δυνατόν η κοινωνία να αποδέχεται με σταυρωμένα χέρια μια εξέλιξη τόσο τυφλή, από την οποία δεν προκύπτει φως, ιδίως για τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Θα υπάρξουν αντιδράσεις και αλίμονο σ’ αυτόν που αγνοεί αυτή την απλή πραγματικότητα.

 

* Εντάξει, θα υπάρξουν αντιδράσεις, αλλά αυτές δεν οδηγούν κατ’ ανάγκην σε κάτι καλύτερο.

 

Πρέπει όλες οι δυνάμεις της αριστεράς και ο συνδικαλισμός και όλοι να συλλογιστούν τι έγινε όλα αυτά τα χρόνια, τι θα μπορούσε να γίνει. Και να δούμε τι πρέπει να γίνει από δω και πέρα στον χώρο της αριστεράς. Ο απόλυτος κατακερματισμός, η θεοποίηση της διαφορετικότητας, είναι καιρός να συμπεράνουμε ότι αυτός ο δρόμος δεν είναι ο πιο αποτελεσματικός. Στις νέες συνθήκες η αριστερά καλείται να βρει τρόπους να ενιαιοποιήσει τη δράση της και να συνδέσει τις αναγκαίες αντιστάσεις με μια συνολικά εναλλακτική πολιτική.