Βαριές συνέπειες για τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα

1. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν ήταν αναγκαία προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα μεγάλα ελλείμματα που κληρονόμησε από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Ευσταθεί αυτός ο ισχυρισμός;

Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν αφορούν κυρίως στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2005. Τα ελλείμματα του παρελθόντος έχουν ενσωματωθεί στο δημόσιο χρέος. Και η εξόφλησή τους μετατίθεται στο μέλλον. Τα μέτρα που ανακοίνωσε η Κυβέρνηση στόχο έχουν να καλύψουν τρύπες και αποκλίσεις του τρέχοντος προϋπολογισμού.

2. Πώς δημιουργήθηκαν οι τρύπες αυτές;

Πρώτον υπάρχει μεγάλη υστέρηση στην είσπραξη εσόδων. Δεύτερο, βασικές παραδοχές του προϋπολογισμού, όπως η αύξηση του ΑΕΠ, έχουν ανατραπεί. Τρίτον η κυβέρνηση ψήφισε πλουσιοπάροχες φορολογικές μειώσεις για τα κέρδη, τα μερίσματα και την εκκλησία, ετήσιου κόστους περίπου 793 εκατομμυρίων ευρώ. Τα  προσδοκώμενα έσοδα από την αύξηση των ΦΠΑ υπολογίζονται στα 813 εκ. ευρώ. Μόλις αρκούν για να καλύψουν το κόστος αυτών των φορολογικών απαλλαγών. Το ερώτημα είναι πώς θα καλυφθούν οι άλλες τρύπες.

3. Προβλέπεις, δηλαδή, και άλλα πακέτα εισπρακτικών μέτρων;

 Εμμέσως το αναγνωρίζουν και οι ίδιοι. Απλώς αυτό γίνεται κατά δόσεις για να αποτρέψουν ή να περιορίσουν κοινωνικές αντιδράσεις. Αυτή είναι άλλωστε η ουσία της «ήπιας προσαρμογής», ως μέθοδος εφαρμογής μιας δεδομένης πολιτικής. Το πρόβλημα, συνεπώς, δεν αφορά μόνο τα συγκεκριμένα μέτρα αλλά τη συνολικότερη πολιτική της Κυβέρνησης που ρίχνει τα βάρη μονόπλευρα στους εργαζομένους και τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα. Αυτή η λογική θα υποχρεώσει την κυβέρνηση να επανέλθει ξανά και ξανά με εισπρακτικά μέτρα.

4. Ποια είναι η εκτίμησή σου για τις συνέπειες των μέτρων;

 Σε συνδυασμό και με την εισοδηματική πολιτική οι συνέπειες θα είναι βαριές για τους μισθωτούς και τα άλλα κοινωνικά στρώματα, διότι η αύξηση του μισθού δεν καλύπτει την άνοδο του κόστους ζωής. Για παράδειγμα για έναν καθηγητή η αύξηση 3,6% αφορά μόνο τα βασικό μισθό. Οι συνολικές του αποδοχές αυξάνονται μόνο 2,5%. Με τα νέα μέτρα η διάβρωση της αγοραστικής δύναμης είναι μεγαλύτερη.

Οι συνέπειες θα είναι πιο βαριές για τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα. Ειδικά οι έμμεσοι φόροι πλήττουν άνισα. Όσο πιο φτωχός είναι κάποιος, τόσο πιο βαριές είναι οι συνέπειές τους. Επίσης, όπως έχουν αποδείξει επιστήμονες τράπεζας της Ελλάδας, ο επίσημος τιμάριθμος υποεκτιμά την άνοδο του κόστους ζωής για τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα. Χρειάζεται λοιπόν, όπως έχουμε προτείνει, ειδικός τιμάριθμος για τα νοικοκυριά αυτά και μεγαλύτερες αυξήσεις. Επίσης τον αυξημένο ΦΠΑ τον πληρώνουν και όσοι ζουν με εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο όριο. Άρα το όριο αυτό πρέπει να αυξηθεί άμεσα.

Τέλος, υπάρχουν και άλλα μέτρα όπως η περικοπή της επιχορήγησης σε συγκοινωνιακούς φορείς. Σημαίνει αυτό αύξηση των εισιτηρίων;

Πρέπει, λοιπόν, να δούμε τα μέτρα όχι μεμονωμένα αλλά σε συνδυασμό και με άλλα μέτρα που πλήττουν το εισόδημα και με όλη την αλυσίδα των παρενεργειών που συνεπάγονται.

Υπάρχει και ένα θέμα πολιτικών ευθυνών.

Ασφαλώς. Η κυβέρνηση λέει ότι για όλα φταίνε οι Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Για το ΠΑΣΟΚ φταίει η απογραφή και η Ν.Δ. Αυτό είναι το πολιτικό σκηνικό, καθόλου καινούργιο, καθόλου πρωτότυπο. Το ΠΑΣΟΚ κυβέρνησε επί χρόνια ρίχνοντας τις ευθύνες στην «καμένη γη», που, όπως έλεγε, του άφησαν οι προηγούμενοι. Το ίδιο κάνει και η Ν.Δ.

Να κατανοηθεί λοιπόν ότι εκείνο που πληρώνουμε είναι τα πολυδάπανα εξοπλιστικά προγράμματα, οι αλαζονικές ολυμπιακές δαπάνες, η αδιαφανής διαχείριση του δημοσίου χρήματος, η κακοδιαχείριση του ΚΠΣ, η διαχρονική φοροδιαφυγή, η άνιση κατανομή του κοινωνικού πλούτου, το μοντέλο ανάπτυξης και η πολιτική που συντηρεί και διευρύνει αυτές τις ανισότητες.

5. Εκτός από τα φορολογικά μέτρα, ο κ. Αλογοσκούφης προανήγγειλε και νομοσχέδια σύμπραξης με τους ιδιώτες για την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, εκτεταμένες αποκρατικοποιήσεις, καθώς και νόμο που θα προσδιορίζει το πλαίσιο λειτουργίας των ΔΕΚΟ.

Πώς κρίνεις αυτές τις κινήσεις; Συνιστούν συνέχεια ή ρήξη με την πολιτική που εφαρμοζόταν επί ΠΑΣΟΚ;

Όλα αυτά τα μέτρα, τα προετοίμαζαν και οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ ιδεολογικά και τεχνικά. Έχουν την ίδια ταξική και νεοφιλελεύθερη ιδεολογική μήτρα. Οδηγούν σε μια νέα φάση όπου η ιδιωτικοποίηση» ως αντίληψη και πρακτική, υπερβαίνει τα όρια μεμονωμένων επιχειρήσεων και επεκτείνεται στην αναπτυξιακή διαδικασία και  τη λειτουργία κρίσιμων δημοσίων και συλλογικών αγαθών. 

6. Υπάρχει τρόπος να μπει φρένο στη σκληρή οικονομική  πολιτική της κυβέρνησης; Ποιος ο ρόλος της αριστεράς, των συνδικάτων και των κινημάτων;

Ασφαλώς, αλλά νομίζω υπάρχει ένα θέμα αιτημάτων και ένα ζήτημα μεθόδου ή τακτικής.

Σημαντικό είναι να υπάρξει μια νέα ενότητα μέσα στην κοινωνία, με βάση κοινά προβλήματα, αιτήματα και ιδέες που να υπερβαίνει τις κομματικές περιχαρακώσεις και διαφορές. Το κάθε κόμμα ή η κάθε συνδικαλιστική παράταξη μπορεί, ασφαλώς, να έχει τη δική της άποψη, τα δικά της ιδιαίτερα αιτήματα. Όμως τα πιο σωστά αιτήματα είναι, καταρχήν, τα κοινά αιτήματα, αυτά που ενώνουν, αυτά που διευκολύνουν την κοινή δράση. Οι κομματικές περιχαρακώσεις μέσα στους κοινωνικούς χώρους, οι διασπαστικές λογικές και πρακτικές, δυσκολεύουν και κάνουν αναποτελεσματική την αντίσταση των εργαζομένων.