«Δεν ήρθαμε να επιβεβαιώσουμε τις γραφές»

 

 

Ο εγκέφαλος επί των οικονομικών της Κουμουνδούρου μιλάει για την κυβέρνηση και την Αριστερά

 

 

ΤΟΝ ΚΩΔΩΝΑ του κινδύνου ότι η ελληνική οικονομία και κοινωνία οδηγείται σε έναν φαύλο κύκλο ύφεσης η οποία κυοφορεί νέα μέτρα λιτότητας κρούει ο κ. Ι. Δραγασάκης. Αν και εκτός Κοινοβουλίου, μετά την απόφασή του να μην είναι εκ νέου υποψήφιος στις εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου, ο πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής και αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας στην οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα (1989-1990) και βουλευτής του ΣΥΝ και κατόπιν του ΣΥΡΙΖΑ από τις εκλογές του 1989 ως και του 2007, παραμένει ενεργός πολιτικά αλλά και επιστημονικά.

 

 

Ο κ. Δραγασάκης είναι ο ιθύνων νους των αναλύσεων και επεξεργασιών που όλον αυτόν τον καιρό γίνονται στην Κουμουνδούρου προκειμένου ο ΣΥΝ να διαμορφώσει άποψη για την οικονομική κρίση και κυρίως να διατυπώσει θέσεις για την αντιμετώπισή της, ενώ εδώ και καιρό διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στο άτυπο «think tank» που συνομιλεί και συμβουλεύει την ηγεσία του κόμματος.

 

 

Για τον κ. Δραγασάκη η κρίση που ζούμε δεν είναι μόνο κρίση χρέους, αλλά «συνδέεται με αυτό που ονομάστηκε νεοφιλελεύθερο μοντέλο», και ειδικά για τη χώρα μας «είναι κρίση που συνδέεται με τις πολιτικές που εφαρμόστηκαν». Ετσι θεωρεί ότι «δεν είναι ένα συγκυριακό φαινόμενο» που δημιουργήθηκε μόνο τα τελευταία χρόνια διακυβέρνησης από τη ΝΔ, αλλά «δυστυχώς πάμε πολύ πιο πίσω», όπως επισημαίνει, προειδοποιώντας ότι «πρέπει να προετοιμαστούμε για μια μακρά πορεία εξόδου» . Κατά τον ίδιο, το δημοσιονομικό πρόβλημα «είναι η κορυφή του παγόβουνου και η έκφραση ενός ευρύτερου παραγωγικού προβλήματος» . «Εχεις μια οικονομία που δεν παράγει, στηρίζεται στις εισαγωγές, και μια κατανάλωση η οποία χρηματοδοτείται από τον δανεισμό. Αυτό το σχήμα δεν είναι βιώσιμο» αναφέρει χαρακτηριστικά.

 

 

Κυβέρνηση χωρίς πυξίδα

 

 

Ο κ. Δραγασάκης προβληματίζεται έντονα για τους χειρισμούς της κυβέρνησης. «Ακόμη και τώρα που μιλάμε, δεν υπάρχει σχέδιο για το πώς θα αναπτυχθεί η ελληνική οικονομία» , επισημαίνει, ενώ διερωτάται: «Το μόνο σχέδιο είναι πώς, υποτίθεται, θα ελέγξουμε τα ελλείμματα, αλλά αν το έλλειμμά μας έχει ως πηγή του την παραγωγή,πώς θα πείσεις ακόμη και τις αγορές αν δεν έχεις μεσομακροχρόνιο αναπτυξιακό πρόγραμμα;» .

 

 

Επικριτικός εμφανίζεται και για ό,τι προηγήθηκε λέγοντας: «Η κυβέρνηση δεν έχει σχέδιο, τα έκανε θάλασσα στην όποια τακτική ακολούθησε με το ΔΝΤ και όλη αυτή τη γελοιοποίηση που υπέστημεν, και επιπλέον δεν έχει γραμμή άμυνας», ενώ επισημαίνει ότι «κανείς δεν ξέρει ως πού είναι διατεθειμένη να υποχωρήσει». Προσφάτως ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος προέβλεψε ότι οδηγούμαστε σε «φαύλο κύκλο». «Εγώ θέλω να συμφωνήσω μαζί του», σχολιάζει ο κ. Δραγασάκης, εξηγώντας ότι και οι περικοπές μισθών και η αύξηση εμμέσων φόρων «θα επιτείνουν την ύφεση».

 

 

Άμεση παρενέργεια, όπως προβλέπει, θα είναι «η μείωση των προβλεπομένων εσόδων», εξηγώντας ότι «αν αυτό συμβεί, θα έχουμε μείωση των μισθών, αύξηση των φόρων, αλλά δεν θα έχουμε τη μείωση του προσδοκώμενου ελλείμματος- άρα θα ζητηθούν νέα πακέτα θυσιών, τα οποία εφόσον είναι της ίδιας λογικής θα οδηγήσουν σε νέα ύφεση και επαχθή λιτότητα».

 

 

Ως εκ τούτου πιστεύει ότι «η αντιμετώπιση του δημοσιονομικού προβλήματος αποκομμένου από το πρόβλημα της οικονομίας και της απασχόλησης δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, διότι τα μέτρα λιτότητας οδηγούν σε ύφεση και η ύφεση προκαλεί νέα λιτότητα».

 

 

Όσον αφορά τα μέτρα της κυβέρνησης, θεωρεί ότι είναι «κοινωνικά άδικα και οικονομικά αναποτελεσματικά, μπορεί δε να αποδειχθούν και επικίνδυνα», και εξηγεί ότι «η εξυπηρέτηση του χρέους σε μια συρρικνούμενη οικονομία σημαίνει ότι θα απαιτεί περισσότερους φόρους απ’ ό,τι τώρα και ότι θα αυξάνει το πρόβλημα του χρέους ακόμη κι αν δεν δανείζεσαι».

 

 

Έτσι καταλήγουμε, συμπεραίνει, σε μια «αυτοτροφοδοτούμενη δυναμική του χρέους» η οποία συνιστά άκρως επικίνδυνη κατάσταση. Μολονότι ο ίδιος έχει αποφύγει να χρησιμοποιήσει τον όρο χρεοκοπία, θεωρεί ότι αν αυτή η «παγίδα του χρέους», όπως τη χαρακτηρίζει, και η κατάσταση της ύφεσης παραταθούν, «τότε αυτός ο όρος μπορεί να αποκτήσει νόημα» και γι’ αυτό πιστεύει ότι «το κεντρικό πρόβλημα που έχουμε μπροστά μας είναι η αποπαγίδευση, η απεμπλοκή δηλαδή της εθνικής οικονομίας και κοινωνίας από την παγίδα του χρέους».

 

 

Έρχονται κοινωνικές εκρήξεις

 

 

«Δεν νομίζω ότι είναι αυτή η Ελλάδα που πρέπει να ονειρευόμαστε» δηλώνει ο κ. Δραγασάκης ως προς τις κοινωνικές επιπτώσεις των μέτρων που λαμβάνονται, επισημαίνοντας την ανάγκη «να ανατραπούν αυτά τα μέτρα και κυρίως η λογική τους». Και συμπληρώνει: «Το να πει κανείς ότι σε μια τέτοια κρίση ο κόσμος δεν θα έχει δυσκολίες, δεν θα πει την αλήθεια. Το θέμα όμως είναι να υπάρχει ελπίδα και προοπτική».

 

 

Στην παρατήρηση ότι οι κοινωνικές αντιδράσεις δεν αντιστοιχούν στο εύρος των μέτρων λιτότητας, ο κ. Δραγασάκης προβάλλει το επιχείρημα ότι «οι μεγάλες κοινωνικές εκρήξεις έρχονται αργότερα». «Αυτό έγινε και στην κρίση του ΄29. Η κρίση δημιουργεί μια καινούργια κατάσταση, και με αυτήν την έννοια αιφνιδιάζει τους πάντες και θέτει θέμα προσαρμογής και κατανόησης. Δημιουργεί αμηχανίες. Μπορούμε να το δούμε σε ανθρώπους, αλλά και σε κόμματα» διευκρινίζει.

 

 

Όσον αφορά την άποψη που διατυπώνεται ότι «η κοινωνία πρέπει να είναι στους δρόμους και αντί να έχουμε διαδηλώσεις χιλιάδων να έχουμε διαδηλώσεις εκατομμυρίων», σχολιάζει ότι «ιστορικά δεν επιβεβαιώνεται αυτό». «Δεν υπάρχει κάποιο θεώρημα που να λέει ότι οι κρίσεις του καπιταλισμού συνοδεύονται αμέσως από μεγάλα ξεσπάσματα, και τούτο διότι η κρίση εξ αντικειμένου δημιουργεί αντίρροπες τάσεις στην κοινωνία: δημιουργεί φόβο, πανικό και από την άλλη τάσεις ριζοσπαστικές για να αλλάξουν τα πράγματα».

 

 

Όπως διαπιστώνει πάντως «ο κόσμος προσπαθεί να κατανοήσει τι γίνεται, θέλει να μάθει και να πει».

 

 

Ο ρόλος της Αριστεράς

 

 

«Η κρίση του καπιταλισμού βρίσκει την Αριστερά να ζει τη δική της κρίση» διαπιστώνει ο έμπειρος πολιτικός. Ο ίδιος πιστεύει ότι «η Αριστερά της εποχής μας υπάρχει μόνο ως μια Αριστερά που ανασυντίθεται, αναθεμελιώνεται, ανασυγκροτείται, και αυτό είναι μια μακρά διαδικασία που επηρεάζεται πάρα πολύ από τους υποκειμενικούς παράγοντες». Ενώ δεν διστάζει να προβάλει την ανάγκη διαμόρφωσης ενός νέου πλαισίου: «Η εποχή μας ζητάει μια Αριστερά ισχυρή, κοντά στον κόσμο και στις ανάγκες του, χωρίς παρωπίδες, χωρίς προκαταλήψεις και τείχη του παρελθόντος, και αυτή είναι η τάση προς την οποία θα πάνε τα πράγματα». «Στην εποχή μας αριστερό είναι ό,τι ενώνει, ό,τι κινητοποιεί, ό,τι εμπνέει και όχι ό,τι επιβεβαιώνει γραφές υπαρκτές ή ανύπαρκτες» υπογραμμίζει.

 

 

Είπε

 

 

• «Τα μέτρα της κυβέρνησης είναι κοινωνικά άδικα και οικονομικά αναποτελεσματικά, μπορεί δε να αποδειχθούν και επικίνδυνα» * «Η κρίση είναι μια ευκαιρία να ξυπνήσουν κάποιες δυνάμεις στην Ευρώπηκαι αναφέρομαι στις σοσιαλδημοκρατικές, οι οποίες έχουν βουβαθεί»

 

 

* «Στην εποχή μας αριστερό είναι ό,τι ενώνει, ό,τι κινητοποιεί, ό,τι εμπνέει και όχι ό,τι επιβεβαιώνει γραφές υπαρκτές ή ανύπαρκτες»

 

 

«Η κρίση αιφνιδίασε την Ευρώπη»

 

 

• «Δεν ήταν επιτυχία ούτε για την Ελλάδα ούτε για την Ευρώπη» ο μηχανισμός στήριξης που αποφασίστηκε προσφάτως στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, δηλώνει ο κ. Δραγασάκης, διαπιστώνοντας ότι «το ελληνικό πρόβλημα αποκαλύπτει και το ευρωπαϊκό πρόβλημα». «Η κρίση αυτή έχει αιφνιδιάσει ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα που δεν προέβλεπε μια τέτοια κατάσταση ή, αν προέκυπτε, νόμιζαν ότι θα ήταν εύκολα διαχειρίσιμη». Αυτό που φάνηκε είναι ότι «το ευρώ ως κοινό νόμισμα δεν έχει εκείνους τους θεσμούς και μηχανισμούς που θα το θωρακίσουν, δηλαδή δεν έχει τον μηχανισμό δανεισμού τελευταίας καταφυγής», κάτι που δεν έλυσε η τελευταία σύνοδος και γι΄ αυτό, όπως προβλέπει, δεν αποκλείεται η πίεση που δέχθηκε το ευρώ μέσω Ελλάδος να μεταφερθεί αύριο σε άλλες χώρες (Ισπανία, Ιταλία κ.λπ.). Οσον αφορά την απόφαση του κ. Τρισέ για την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων, σχολιάζει ότι ενώ γερμανικές ή ελληνικές τράπεζες θα μπορούν με ενέχυρο ελληνικό ομόλογο να δανείζονται από την ΕΚΤ με πολύ χαμηλό επιτόκιο 1%, αυτά τα χρήματα θα τα δανείζουν στο ελληνικό κράτος με επιτόκιο 6%. «Και αυτό είναι σκάνδαλο» καταλήγει.