1. Τελευταία υπήρξε μια έντονη αμφισβήτηση αναφορικά με τις επιλογές των υποψηφίων περιφερειαρχών. Εκτιμάτε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις θα μπορούσαν να υπάρχουν άλλες επιλογές, όπως για παράδειγμα στη δυτική Μακεδονία και Πελοπόννησο; Θα έπρεπε να είχαν γίνει καλύτερες συνεννοήσεις πριν τις τελικές ανακοινώσεις;

 

Η κυβέρνηση επιδιώκει την αποπολιτικοποίηση των εκλογών. Θέλει να περιοριστούν σε μια διαμάχη προσώπων και διαδικασιών, ως μια πολιτικά άχρωμη διαδικασία.  

 

Όμως οι εκλογές έχουν κρίσιμη πολιτική σημασία. Αποτελούν μια πολιτική μάχη για την αλλαγή των συσχετισμών σε Ελλάδα και Ευρώπη. Για να μπει ένα τέλος στη σημερινή αδιέξοδη πορεία. Για να ανοίξουν νέοι δρόμοι σε Ελλάδα και Ευρώπη. Σε ό,τι μας αφορά, τα πρόσωπα και οι διαδικασίες είναι σημαντικές στο πλαίσιο ακριβώς αυτού του πολιτικού σχεδίου. Σε κάθε περίπτωση, οι επιλογές, τα αποτελέσματα, όλα μπορούν και πρέπει να αξιολογηθούν στην ώρα τους. Τώρα εκείνο που προέχει είναι η ολοκλήρωση των διαδικασιών που έχουν δρομολογηθεί για τον ορισμό των υποψηφίων, η μέγιστη συσπείρωση όλων των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ και η ολόπλευρη προετοιμασία για την κρίσιμη μάχη των εκλογών.

 

2. Πολλοί υποστηρίζουν πως οι ευρωπαϊκές και αυτοδιοικητικές εκλογές θα εχουν πολιτικό περιεχόμενο και μήνυμα σε σχέση με την κυβερνητική πολιτική. Εσείς έχετε προσδώσει δημοψηφισματικό χαρακτήρα. Θεωρείτε πως θα βγουν συμπεράσματα εθνικών εκλογών;

 

Οι εκλογές έχουν το χαρακτήρα δημοψηφίσματος όχι επειδή το λέμε εμείς αλλά επειδή αυτό προκύπτει από τις συνθήκες και τα αδιέξοδα σε Ελλάδα και Ευρώπη.

 

Ο λαός έχει την ευκαιρία να πει ναι ή όχι στα μνημόνια και στις κοινωνικά άδικες και βάρβαρες πολιτικές. Να ψηφίσει για μια αυτοδιοίκηση μοχλό της κοινωνικής κινητοποίησης και της ανασυγκρότησης της χώρας ή για έναν θεσμό υπό ιδιωτικοποίηση, περιθωριοποίηση και παρακμή. Να πει τη δική του γνώμη αν θέλει να ενισχυθούν οι δυνάμεις και οι λογικές του φόβου, του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας που θέλουν να διαλύσουν ό,τι έχει κατακτηθεί στην Ευρώπη, και να μας επιστρέψουν στο μεσαίωνα των τυφλών εθνικών ανταγωνισμών ή να ενισχυθεί και να αναθεμελιωθεί η πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης στη βάση της αλληλεγγύης και της δικαιοσύνης. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θα κρίνει σε ποια Ευρώπη, με ποιους συσχετισμούς θα δώσει τη μάχη η Ελλάδα με μια αυριανή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
      

3. Είστε ο επικεφαλής του οικονομικού επιτελείου της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Λόγω των αντικρουόμενων δηλώσεων πολλών στελεχών σας δεν είναι σαφές τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ για το χρέος και το μνημόνιο. Αν αρνηθούν να διαγράψουν μέρος του χρέους, όπως ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ, θα κάνετε μονομερή διαγραφή;

 

Στα κεντρικά αυτά ζητήματα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει σαφείς και σταθερές επιλογές, που δεν αλλάζουν από εβδομάδα σε εβδομάδα, ούτε τροποποιούνται με τη μια ή την άλλη προσωπική άποψη, όπως θέλει η κυβερνητική προπαγάνδα. Και η επιλογή είναι: τέλος στα Μνημόνια, επαναδιαπραγμάτευση των δανειακών συμβάσεων, αντικατάσταση της σημερινής αδιέξοδης πολιτικής με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, το δημοκρατικό μετασχηματισμό του κράτους, τον αμείλικτο πόλεμο στη διαφθορά και το οικονομικό έγκλημα.

 

Σε ό,τι αφορά στις αντιδράσεις και τις αντιστάσεις που ασφαλώς θα βρούμε στο δρόμο μας, αν συμφωνήσουμε στο τι θέλουμε εμείς, αν ο κόσμος της εργασίας, ο λαός ενωθεί γύρω από αυτούς τους κοινούς στόχους, τότε μπορούμε να κάμψουμε τις όποιες αντιστάσεις και να υπερβούμε τα όποια εμπόδια σ’ έναν κοινό αγώνα και με τους λαούς, στην Ευρώπη και τον κόσμο, που αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα.          

 

4. Έχετε πει ότι θα καταργήσετε το μνημόνιο με έναν νόμο. Αυτό σημαίνει ρήξη με την τρόικα. Ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι συνέπειες;

 

Εδώ που έχουμε φτάσει ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τη συνέχιση της πολιτικής των μνημονίων. Ο κ. Σαμαράς το γνωρίζει και γι’ αυτό μιλά για το τέλος των μνημονίων, ενώ η πολιτική τους θα συνεχίζεται. Υπόσχεται «ανάπτυξη» μετά το …2016, όταν η δική του διακυβέρνηση θα είναι παρελθόν. Υπόσχεται  φορολογικές ελαφρύνσεις στο μέλλον ενώ, στο μεταξύ, η Βουλή ψηφίζει ακόμη και τώρα νόμους για δυσβάσταχτους, άνισους και άδικους φόρους. Μοιράζει απλόχερα λογιστικά πλεονάσματα που θα υπάρξουν μόνο αν τα εγκρίνουν οι πιστωτές στο πλαίσιο της όποιας συναλλαγής τους με την κυβέρνηση, με στόχο τον ΣΥΡΙΖΑ και την επιβράδυνση της αναπόφευκτης πολιτικής ανατροπής. Και μιλά, μετά απ’ όλα αυτά, ο κ. Σαμαράς για «ενάρετο κύκλο» όταν η κοινωνία είναι παγιδευμένη για το απροσδιόριστο μέλλον στον φαύλο κύκλο της λιτότητας, της υπερχρέωσης, της ανεργίας και της μετανάστευσης του επιστημονικού της δυναμικού.   

 

Εμείς αυτόν τον φαύλο κύκλο θέλουμε να σπάσουμε, με όπλο τη δημοκρατικά εκφρασμένη συλλογική βούληση και διαρκή στήριξη του ελληνικού λαού.
 

5. Σε περίπτωση σύγκρουσης, το σενάριο επιστροφής στο εθνικό νόμισμα πρέπει να υπάρχει στο τραπέζι;

 

Και σ’ αυτό το ζήτημα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει ξεκάθαρες επιλογές, μετά από ανοικτή, δημοκρατική συζήτηση στο συνέδριό του. Και η αφετηριακή και ιδρυτική θέση μας είναι ότι η έξοδος από το ευρώ δεν είναι επιλογή μας. Και τούτο γιατί η κρίση που ζούμε αφορά το ίδιο το μοντέλο και όχι μόνο τη διαχείρισή του. Και η πάλη για την ανατροπή του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος θα ευοδωθεί μόνο αν διεξαχθεί σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο.

 

Η δεύτερη επιλογή μας είναι ότι πάνω από οτιδήποτε άλλο είναι για εμάς οι άνθρωποι, οι ανάγκες και η αξιοπρέπειά τους, η σωτηρία και οι ανάγκες αναπαραγωγής της κοινωνίας. Κανένα νόμισμα και καμιά συμφωνία δεν μπορεί να κάμψει την ιεραρχία των αξιών και των προτεραιοτήτων μας.

 

Η τρίτη σταθερή επιλογή μας είναι ότι η πολιτική μας θα χαράσσεται πάντα σε αντιστοιχία με την δημοκρατικά εκφρασμένη συλλογική βούληση και τη διαρκή στήριξη του λαού.

 

Αυτές οι τρεις επιλογές, στην ενότητά τους, ορίζουν ένα σαφές και διαυγές πλαίσιο στο οποίο θα κινηθούμε, έτοιμοι πάντα να αντιμετωπίσουμε και ενδεχόμενα ή απρόοπτα που μπορεί να προκύψουν ανεξάρτητα από τις δικές μας προτιμήσεις ή επιθυμίες.
               

6. Υπάρχουν δηλώσεις στελεχών του οικονομικού επιτελείου του ΣΥΡΙΖΑ ότι η φορολογία στην Ελλάδα, στα φυσικά πρόσωπα, είναι χαμηλή, και ως προς το ποσοστό του ΑΕΠ. Θα αυξήσετε τη φορολογία και σε ποιους;

 

Οι δηλώσεις στις οποίες αναφέρεσθε αφορούσαν στα έσοδα και όχι στους φόρους. Πράγματι, η βασική απόκλιση που ως χώρα είχαμε πριν την κρίση, σε σχέση με την ευρωζώνη, δεν ήταν στις δαπάνες αλλά στα έσοδα. Γι’ αυτό στο εκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ θέταμε ως στόχο την αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά έξι ποσοστιαίες μονάδες περίπου. Όμως το στόχο αυτόν τον συνδέαμε με το σταμάτημα της ύφεσης και την ανακατανομή των βαρών.

 

Σήμερα, ο ποσοτικός στόχος που θέταμε στο  πρόγραμμά μας έχει προσεγγισθεί ως έναν βαθμό, αφού τα δημόσια έσοδα της γενικής κυβέρνησης έχουν, ως ποσοστό του ΑΕΠ, φτάσει στο 44% από 38% που ήσαν το 2009. Όμως αυτό αντανακλά εν μέρει τη μείωση του ΑΕΠ και λιγότερο την αύξηση των εσόδων. Και η τελευταία έγινε με κοινωνικά άδικο και βάρβαρο και, γι’ αυτό, όχι βιώσιμο τρόπο. Τώρα, λοιπόν, η υπερφορολόγηση όσων πληρώνουν φόρους έγινε πιο βαριά και πιο άδικη, ενώ η φοροαποφυγή  όσων δεν πληρώνουν έγινε πιο σκανδαλώδης. 

 

Οι προτεραιότητες, επομένως, για μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι η φορολογική δικαιοσύνη, η ανακατανομή των βαρών, η ελάφρυνση των αδυνάτων, η καταπολέμηση της διαφθοράς, ο φορολογικός έλεγχος των εισοδημάτων που έχουν διαφύγει στο εξωτερικό καθώς και των σχετικών λιστών, η διαμόρφωση ενός δίκαιου, απλού και σταθερού φορολογικού συστήματος στη βάση ενός πλήρους περιουσιολόγιου που θα αποτυπώνει τη φοροδοτική ικανότητα όλων.

           
7. Έχετε πει ότι οι δημόσιες επιχειρήσεις στρατηγικού χαρακτήρα, που έχουν ιδιωτικοποιηθεί, θα επανακρατικοποιηθουν και πως το κράτος θα αναλάβει τον έλεγχο των τραπεζών που έχουν ανακεφαλοποιηθει. Ισχύει αυτο; Τι ακριβώς θα κάνετε;

 

Όλα αυτά ισχύουν.Όμως το καινούριο που θέλει να φέρει ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι το περισσότερο αλλά το διαφορετικό κράτος. Είδαμε άλλωστε πως η κρατική ιδιοκτησία δεν εμποδίζει από μόνη της την εμπορευματοποίηση των κοινωνικών αγαθών. Δεν έχουμε ως όραμά μας ούτε τον κρατισμό των δεκαετιών του ’70 και του ’80 ούτε την αποθέωση της ιδιωτικής ασυδοσίας, που ακολούθησε. Θέλουμε ένα μοντέλο κοινωνικοκεντρικό, όπου οι ανάγκες της κοινωνίας θα ορίζουν τις μορφές ιδιοκτησίας και τους όρους λειτουργίας των τραπεζών και των επιχειρήσεων. Το καινούριο λοιπόν που θέλει να φέρει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η διαφάνεια, η καινοτομία και η δημόσια λογοδοσία στον δημόσιο τομέα. Οι εργασιακές, κοινωνικές και οικολογικές δεσμεύσεις που πρέπει να σέβεται ο ιδιωτικός τομέας. Μια πολιτική και μια στάση της πολιτείας γενικότερα που θα ενθαρρύνει την ανάπτυξη ποικίλων συνεργατικών μορφών αλληλέγγυας οικονομίας, οικονομικής καινοτομίας και κοινωνικού πειραματισμού. Και ένα θεσμικό πλαίσιο που θα αντικαθιστά την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, την προστασία των δημόσιων αγαθών με την προστασία των δημόσιων αγαθών  και όπου χρειασθεί με αναπτυξιακές κοινοπραξίες και συμπράξεις.      

 

8. Αν είστε πρώτο κόμμα χωρίς αυτοδυναμία, με ποιους θα συνεργαστείτε;

 

Φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφει μια σαφή δυναμική εκλογικής νίκης που ακόμη και η αυτοδυναμία δεν θα είναι έκπληξη. Όπως όμως έχω ξαναπεί, σε κάθε περίπτωση, στον πυρήνα του πολιτικού μας σχεδίου δεν είναι απλά μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία, έστω και ευρεία, αλλά ένας δυναμικός και διευρυνόμενος συνασπισμός κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που θα αναλάβει το βάρος και την ευθύνη της παραγωγικής ανασυγκρότησης και του δημοκρατικού μετασχηματισμού του κράτους και της κοινωνίας. Οι εκλογές θα αποτελέσουν έναν σταθμό για τη μορφοποίηση του εν λόγω συνασπισμού, όχι όμως και το τέρμα της προσπάθειας.

 

9.  Αρκετοί στο εσωτερικό του κόμματος σας χαρακτηρίζουν τη «βίαια ωρίμανση», όπως το είχατε διατυπώσει πριν τις εκλογές του Ιουνίου του 2012, ως «δεξιά» ή «Μνημονιακή» διολίσθηση. Μάλιστα το εσωκομματικό χάσμα φαίνεται να μεγαλώνει το τελευταίο διάστημα. Σε ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, πως θα γεφυρωθούν αυτές οι διαφορές; 

 

Στον ΣΥΡΙΖΑ λέμε μερικές φορές το ίδιο πράγμα με διαφορετικές λέξεις. Αυτό που εγώ ονόμασα το 2012 «βίαιη ωρίμανση» είχε να κάνει με την απότομη αύξηση των ευθυνών μας και τις αναπροσαρμογές που έπρεπε να κάνουμε για να ανταποκριθούμε σ’ αυτές. Δεν είχε να κάνει με τον προσανατολισμό του σχεδίου μας αλλά με τους χρονικούς περιορισμούς εντός των οποίων θα έπρεπε να το υλοποιήσουμε. Και επιτρέψτε μου να πω πως σήμερα πράγματι διαπιστώνουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε ούτε έχει πολύ χρόνο στη διάθεσή του. Και άρα η ανάγκη για την οποία μίλησα το 2012 παραμένει, παρά τα άλματα που κάναμε στο μεταξύ, και σήμερα.

 

Σε ό,τι αφορά στις διαφορές στις οποίες αναφέρεσθε, στόχος μας δεν είναι ένα κόμμα χωρίς διαφορές αλλά ένα κόμμα εξοπλισμένο με μια κουλτούρα δημιουργίας, δημοκρατίας, αλληλεγγύης και συλλογικότητας, ικανό να έχει κοινή διευθύνουσα βούληση και ενιαία έκφραση και δράση παρά τις διαφορές. Μάλιστα το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε και μέτρα καταστατικά που να το διασφαλίζουν αυτό.

 

Κάποια στιγμή θα αξιολογήσουμε την πορεία μας, θα βαθμολογήσουμε τη συμπεριφορά όλων μας σε σχέση με αυτό το κοινό «ιδρυτικό μας συμβόλαιο» και θα δούμε αν θα πρέπει να γίνουν αναπροσαρμογές. Προς το παρόν όμως έχουμε μια σκληρή εκλογική μάχη να δώσουμε όλοι μαζί, και σ’ αυτό είναι στραμμένη η προσοχή μας.

 

*Η συνένετυξη δόθηκε στον Β. Παπαδημητρίου