Συνέντευξη στην Αυγή της Κυριακής, στους δημοσιογράφους Γιάννη Αγουρίδη και Σπύρο Ραπανάκη.

Κύριε Δραγασάκη, ήσασταν επικεφαλής της Επιτροπής Καταστατικού. Μπορεί τη συζήτηση να μονοπώλησε το ζήτημα της πρότασης του προέδρου για εκλογή ηγεσίας από τα μέλη, ωστόσο το καταστατικό εντάσσει τομές και καινοτομίες στη λογική της διαμόρφωσης ενός σύγχρονου κόμματος της Αριστεράς. Ποιες είναι αυτές;

Οι καινοτομίες είναι πολλές, και θα έλεγα τολμηρές. Γνωρίζω ότι σε πολλές οργανώσεις έγινε ουσιαστική συζήτηση. Γενικά όμως θα περίμενα να γίνει μια πιο αναλυτική και πιο ζωηρή συζήτηση και εσωκομματικά, και δημόσια. Πρέπει να έχουμε συνείδηση της σημασίας, των δυσκολιών και των απαιτήσεων της κάθε ρύθμισης. Διότι ό,τι ψηφίσουμε θα πρέπει να το εφαρμόσουμε στην πράξη. Δεν συμβάλλει στην αξιοπιστία του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. να ψηφίζει ωραίες ρυθμίσεις και μετά να μην τις εφαρμόζει, όπως έγινε με τις θητείες και πολλά άλλα στο παρελθόν. Η δεσμευτική εφαρμογή των όποιων κανόνων αποφασιστούν είναι συστατικό της δημοκρατικής λειτουργίας, της αξιοπιστίας και της σοβαρότητας του κόμματος.

Κατανοούμε ότι λίγες ημέρες πριν από το συνέδριο, και μάλιστα στο πλαίσιο μια συνέντευξης, δεν μπορεί να γίνει αναλυτική συζήτηση, αλλά θα μπορούσατε να αναφερθείτε σε κάποιες από τις ρυθμίσεις που εσείς θεωρείτε σημαντικές;

Βεβαίως. Να διευκρινίσω πρώτα ότι οι προτάσεις στο σύνολό τους έχουν ως στόχο τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου αριστερού κόμματος, του πολιτικού υποκειμένου της Αριστεράς του 21ου αιώνα, που σκέφτεται και σχεδιάζει συλλογικά τη στρατηγική και τη δράση του. Κόμμα μαζικό, ενεργών μελών, που οργανώνεται, λειτουργεί και δρα δημοκρατικά, λαμβάνοντας υπόψη τους σύγχρονους όρους εργασίας και τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων, πρωτίστως αυτών στους οποίους απευθυνόμαστε.

Με τις προτάσεις μας, λοιπόν: πρώτον, θέλουμε να διευκολύνουμε την ποσοτική και ποιοτική ενδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., την ένταξη νέων μελών και τη δημιουργία νέων οργανώσεων, αξιοποιώντας και τη χρήση των νέων τεχνολογιών. Δεύτερον, ταυτόχρονα όμως οι προτάσεις μας «θέλουν» ένα κόμμα ενεργών μελών και όχι άψυχους καταλόγους ονομάτων ή μέλη μιας χρήσης. Γι’ αυτό τα μέλη έχουν δικαιώματα και καθήκοντα. Το κόμμα και οι οργανώσεις έχουν ευθύνη να βοηθούν τα μέλη να αξιοποιούν τις δυνατότητές τους όσο, όπως και όπου μπορούν. Τρίτον, θέλουμε ένα κόμμα που η εσωτερική του ζωή να χαρακτηρίζεται από τις αξίες της Αριστεράς και να προσπαθεί να κάνει πράξη στο εσωτερικό του ό,τι επιδιώκει για την κοινωνία. Γι’ αυτό εισηγούμαστε μέτρα κατά των διακρίσεων μέσα στο κόμμα, την ισότιμη αντιπροσώπευση μεταξύ φύλων, καθώς και μόνιμο παρατηρητήριο κατά των διακρίσεων. Τέταρτον, θέλουμε έναν ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. πιο μεγάλο και πιο ισχυρό, όμως δεν θέλουμε τις παθογένειες των μεγάλων κυβερνητικών κομμάτων που γίνονται αποϊδεολογικοποιημένοι εκλογικοί μηχανισμοί, κόμματα παραγόντων και κομματαρχών, εξαρτημένα από τους πόρους του κράτους και ιδιωτικά συμφέροντα.

Οι προτάσεις της επιτροπής έχουν επίγνωση του γεγονότος ότι κανένα κόμμα δεν είναι άτρωτο απέναντι σε τέτοιους κίνδυνους, ιδίως αν διεκδικεί ή ασκεί εξουσία, γι’ αυτό και αναζητούμε φίλτρα και αναχώματα. Εισηγούμαστε, για παράδειγμα, πλαφόν στη συμμετοχή βουλευτών, κυβερνητικών και κρατικών στελεχών στα όργανα του κόμματος, όρια στις συνεχόμενες θητείες για δημόσια αξιώματα και κομματικά όργανα, δεσμευτικότητα και καθολική εφαρμογή του καταστατικού χωρίς παράθυρα και εξαιρέσεις, μόνιμη Επιτροπή Καταστατικού, ουσιαστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή Δεοντολογίας και εκλογή της από το συνέδριο, ώστε να μην επηρεάζεται από τασικούς ή άλλους συσχετισμούς και επιρροές.

Η πρόταση του προέδρου για τον νέο τρόπο εκλογής της ηγεσίας του κόμματος από τα μέλη έγινε από τον ίδιο, πέραν των προτάσεων της επιτροπης. Ποια είναι η γνώμη σας;

Η πρόταση του προέδρου αναζητεί λύσεις σε υπαρκτά προβλήματα και θέλει να δώσει αυξημένο ρόλο στα μέλη. Ορισμένα επιχειρήματα και επιφυλάξεις που έχουν διατυπωθεί έχουν βάση, γι’ αυτό και ο ίδιος ο πρόεδρος έχει προτείνει βελτιώσεις. Όμως, πολλά από τα αρνητικά που επικαλούνται όσοι απορρίπτουν την πρόταση του προέδρου χαρακτήριζαν και την έως τώρα λειτουργία του κόμματος. Θα περίμενα, λοιπόν, η όποια απόρριψη της πρότασης του προέδρου να εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σκεπτικό, που θα αναγνώριζε τις παθογένειες του παρελθόντος, θα πρότεινε μια ερμηνεία γι’ αυτές και θα εισηγείτο έναν άλλο τρόπο για να δημιουργήσουμε το σύγχρονο μαζικό αριστερό κόμμα ενεργών μελών που όλοι θέλουμε.

Διατυπώνονται και απόψεις σύμφωνα με τις οποίες, αν τα μέλη του κόμματος ψηφίσουν για την εκλογή της ηγεσίας, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. θα γίνει κόμμα των μελών του. Ισχύει;

Οχι αυτόματα. Τα μέλη του κόμματος, ιδίως τα νέα, ψηφίζοντας για τον πρόεδρο του κόμματος αισθάνονται ότι συμμετέχουν όχι απλά σε ένα κόμμα, αλλά και σε μία πολιτική διεργασία που στόχο έχει την κοινωνική αλλαγή και την εκλογική νίκη. Και αυτό είναι θετικό.  Όμως εμπειρίες άλλων κομμάτων μάς προειδοποιούν ότι αν ο ρόλος του μέλους είναι μόνο αυτό, τότε όχι μόνο τα όποια θετικά θα εξαντληθούν γρήγορα, αλλά μπορεί να υπάρξουν και αρνητικές παρενέργειες στη λειτουργία του κόμματος. Διότι, όπως η δημοκρατία απαιτεί ενεργούς πολίτες, έτσι και η εσωκομματική δημοκρατία, ειδικά σε ένα αριστερό κόμμα, προϋποθέτει ενεργά μέλη. Αν λοιπόν το συνέδριο εγκρίνει την πρόταση του προέδρου, τότε αυτή, για να έχει διατηρήσιμα θετικά αποτελέσματα, θα πρέπει να υλοποιηθεί με τρόπο που θα είναι συνεπής με τις προβλέψεις του καταστατικού. Η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία θα πρέπει να λειτουργήσει ως το πρώτο βήμα προς τον τελικό στόχο, που είναι τα εκλογικά ενεργά μέλη να γίνουν και κομματικά ενεργά και κοινωνικά δραστήρια.

Ποια είναι τα επίδικα του συνεδρίου; Τόσο για τη δομή, τη στρατηγική και τη λειτουργία του κόμματος, όσο όμως και για τον ρόλο του στις πολιτικές εξελίξεις;

Πολλά από αυτά τα συζητήσαμε ήδη. Το θέμα που πρέπει να μας απασχολήσει είναι ότι το συνέδριο γίνεται σε μια ιστορικά κρίσιμη συγκυρία. Ο πόλεμος φέρνει τα πάνω κάτω και ενεργοποιεί επικίνδυνες δυναμικές που κάνεις δεν ξέρει πού θα μας βγάλουν. Την ίδια στιγμή, η καταπονημένη από τις διαδοχικές κρίσεις ελληνική κοινωνία βλέπει με απόγνωση το φάσμα ενός νέου κύκλου φτωχοποίησης. Πρέπει, λοιπόν, να βρούμε τον τρόπο να συζητήσουμε και να λύσουμε όσο μπορούμε πιο ενωτικά και προωθητικά τα όποια εσωκομματικά ζητήματα, έτσι ώστε τα κεντρικά μηνύματα του συνεδρίου να είναι εξωστρεφή, να απευθύνονται στην κοινωνία και να καθιστούν ακόμη πιο σαφές το σχέδιό μας για την προοδευτική κυβέρνηση και το πρόγραμμά της.

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλης κλίμακας αντιμαχία Δύσης και Ρωσίας. Ποια στάση πρέπει να κρατήσει η Ελλάδα;

Η Ελλάδα, με ανοιχτά μέτωπα στην Κύπρο, στο Αιγαίο και στα Βαλκάνια, έχει χρέος να κρατήσει στάση αρχών ως μια δύναμη ειρηνική, με σταθεροποιητικό ρόλο στα Βαλκάνια και στην ευρύτερη περιοχή, ρόλο που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αναβάθμισε και με την ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών. Η αναγκαία και απερίφραστη καταδίκη της ρωσικής εισβολής έπρεπε να ενταχθεί σε ένα πλαίσιο που θα αξιοποιούσε και θα αναβάθμιζε τον σταθεροποιητικό και φιλειρηνικό ρόλο της χώρας στην περιοχή. Δυστυχώς, έγινε το αντίθετο. Ο κ. Μητσοτάκης θυσιάζει αυτό το πολύτιμο κεκτημένο σε έναν τυφλό ατλαντισμό. Η αποστολή στρατιωτικού υλικού δεν απορρέει από κάποιες συμβατικές μας υποχρεώσεις, ήταν σπουδή του κ. Μητσοτάκη.

Η αναγκαία καταδίκη της ρωσικής εισβολής δεν θα έπρεπε να εκτραπεί σε τυφλό αντιρωσισμό ενάντια στον ρωσικό λαό και τον ρωσικό πολιτισμό. Ούτε η συμπαράσταση στον λαό της Ουκρανίας μπορεί να νομιμοποιεί την ανοχή στον νεοναζισμό όπως, δυστυχώς, με ευθύνη της κυβέρνησης έγινε πρόσφατα στη Βουλή. Η στάση της κυβέρνησης προκαλεί ανησυχία. Διότι, όπως όλα δείχνουν, βρισκόμαστε στην αρχή επικίνδυνων εξελίξεων. Γι’ αυτό η Ελλάδα πρέπει να αποφύγει άμεση ή έμμεση εμπλοκή, ώστε να μην γίνει μέρος του προβλήματος, αλλά της λύσης του. Η Ελλάδα πρέπει να αποκαταστήσει τον πολυδιάστατο χαρακτήρα της εξωτερικής της πολιτικής έτσι ώστε και τα εθνικά της συμφέροντα να προστατεύσει, και χρήσιμο ρόλο στην περιοχή να μπορεί να διαδραματίσει.

Οι κυρώσεις που επιβάλλονται στη Ρωσία έχουν ασύμμετρες επιπτώσεις σε ό,τι αφορά την Ευρώπη. Ποια είναι η ενδεδειγμένη πολιτική που θα πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας για τα επόμενα χρόνια;

Κάθε μέρα που περνά, η κατάσταση γίνεται επικίνδυνη. Οι στόχοι και τα όρια της ρωσικής εισβολής μένουν ρευστά. Αλλά το ίδιο ισχύει και με τις κυρώσεις. Ενώ αρχικά οι ΗΠΑ διέψευδαν ότι στόχος ήταν η ανατροπή του ρωσικού καθεστώτος, τώρα τείνει να επικρατήσει η ιδέα ενός οικονομικού πολέμου «μέχρι τελικής πτώσεως». Το πρόβλημα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο καθώς, όπως φαίνεται, δεν υπάρχει ενιαία γραμμή.  Όπως έγραψε πρόσφατα ο αμερικανικός Τύπος, κάποια μέλη του ΝΑΤΟ θέλουν τη συνέχιση του πολέμου μέχρι τη διάλυση της Ρωσίας, ενώ αλλά θέλουν τον τερματισμό του. Στη δε Ευρώπη, ο πόλεμος και ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας δημιουργούν νέες παραλυτικές αντιθέσεις.

Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο πόλεμος και η διάρκειά του μας αφορούν άμεσα. Είμαστε μέσα στην οιονεί εμπόλεμη συνθήκη που έχει δημιουργηθεί από τη ρωσική εισβολή και τις γενικευμένες κυρώσεις. Η παράταση του πολέμου καθιστά την ακρίβεια μόνιμη και αβίωτη, περιορίζοντας δυνατότητες και εναλλακτικές. Κάθε μέρα που περνά, αυξάνεται ο κίνδυνος επέκτασης του πολέμου στα Βαλκάνια. Η παράταση του πολέμου επιδεινώνει όλα μας τα προβλήματα, παλιά και νέα.  Ένας νέος κύκλος φτωχοποίησης της κοινωνίας έχει ήδη αρχίσει και, αν ο πόλεμος συνεχιστεί, η Ελλάδα δεν θα αργήσει να αναδειχθεί ξανά σε αδύναμο κρίκο της Ευρώπης.

Το συμπέρασμα είναι ότι δεν αρκεί πια μόνο η καταδίκη του πολέμου. Ούτε η συμπαράσταση στον ουκρανικό λαό. Ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει άμεσα.  Ό,τι άλλο, σημαίνει συνέχιση της καταστροφής. Ο πόλεμος δεν μπορεί να τελειώσει με τα όπλα, αλλά με διαπραγματεύσεις. Αυτή πρέπει να είναι η θέση της Ελλάδας στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ και όπου αλλού έχουμε, ως χώρα, φωνή.

Η μεγάλη συναυλία που έγινε πρόσφατα, η ανταπόκριση του κόσμου και των καλλιτεχνών, δείχνουν πως η προοδευτική ελληνική κοινωνία διαισθάνεται τους κινδύνους και δείχνει πρόθυμη να αγωνιστεί. Τέλος στον πόλεμο, γενικευμένη μείωση των εξοπλισμών, αυτό είναι σήμερα το όνομα της ελπίδας, διότι μόνο τότε οι λαοί θα μπορέσουν να αποφύγουν τα νέα βάρη που τους απειλούν.