Ομιλία στην πολιτική εκδήλωση Δάφνης – Υμηττού με θέμα «Ανάπτυξη με βλέμμα στραμμένο προς το μέλλον».

Βασικά σημεία της ομιλίας:

4+ 1 πυλώνες της στρατηγικής της κυβέρνησης

• Το «ξέφωτο»: H πορεία για την καθαρή έξοδο από τα μνημόνια, την απεμπλοκή από τη σκληρή επιτροπεία και το σπάσιμο του φαύλου κύκλου της λιτότητας, ο σχεδιασμός της μεταμνημονιακής Ελλάδας.
• Η Οικονομία: Η πορεία της οικονομίας και οι προοπτικές της, η μετάβαση από την ύφεση στη σταθεροποίηση, και από την αποδιάρθρωση στην παραγωγική ανασυγκρότηση και το νέο υπόδειγμα Δίκαιης και Βιώσιμη Ανάπτυξης.
• Η Κοινωνία: Η πορεία της κοινωνίας από τη μαζική ανεργία και την περιθωριοποίηση της εργασίας στην πλήρη και αξιοπρεπή απασχόληση και την αναβάθμιση της εργασίας. Η μετάβαση από τα άμεσα μέτρα αντιμετώπισης της ακραίας φτώχειας στην οικοδόμηση της σύγχρονου ανθεκτικού και αλληλέγγυου Κοινωνικού Κράτους.
• Η Πολιτική: Ανάκτηση της αξιοπιστίας της πολιτικής και μετάβαση σ’ ένα αξιόπιστο δημοκρατικό πολιτικό σύστημα.
• Η Αριστερά. Η πορεία για την οικοδόμηση μιας σύγχρονης ριζοσπαστικής Αριστεράς του 21^ου αιώνα ικανή να δρα και να διεκδικεί ρόλο σε όλα τα πεδία στα οποία διαμορφώνονται οι συσχετισμοί και οι αποφάσεις, και στη κοινωνία και στη διακυβέρνηση, και σ’ εθνικό και σ’ ευρωπαϊκό επίπεδο. Η ενίσχυση της οργανωμένης παρουσίας, της πολιτικής επιρροής και των δεσμών του ΣΥΡΙΖΑ με τη κοινωνία.

 

Οι απαιτούμενες δράσεις για τη στήριξη των πυλώνων

• Η πορεία προς την καθαρή έξοδο από τα μνημόνια, την απεμπλοκή από τη σκληρή επιτροπεία και το σπάσιμο του φαύλου κύκλου της λιτότητας 

Ο τερματισμός των μνημονίων και της σκληρής επιτροπείας αποτελεί βασικό διακύβευμα της  πολιτικής περιόδου που διανύουμε. Η πορεία λοιπόν για την υλοποίηση αυτού του  στόχου είναι στον πυρήνα της πολιτικής μας. Επιδιώκουμε καθαρή έξοδο, χωρίς νέο μνημόνιο, χωρίς νέα προαπαιτούμενα, χωρίς πιστοληπτική γραμμή.

Η επιτροπεία ήταν ένα ειδικό καθεστώς στα όρια της αποικιοκρατίας. Το καθεστώς αυτό επιβλήθηκε ως όρος της δανειακής σύμβασης και  καταργείται μαζί με τα μνημόνια και τη λήξη της δανειακής σύμβασης. Το μεταμνημονιακό καθεστώς επιδιώκουμε να είναι αντίστοιχο των άλλων χωρών που ήταν σε πρόγραμμα, πχ στην Πορτογαλία.

Οι αντίπαλοι μας και κυρίως ο υπόδικος και ο γκρίζος ελληνικός καπιταλισμός και οι πολιτικοί του εκπρόσωποι θα κάνουν ότι μπορεί να διανοηθεί κανείς για να ανακόψουν αυτή τη πορεία: ψέματα, συκοφαντίες, μαύρη προπαγάνδα, προβοκάτσιες.

Κρίσιμο οκτάμηνο μπροστά, αλλά σαφής και ορατή η διαδρομή. Χρειάζεται ετοιμότητα και αποφασιστικότητα. Από μας χρειάζεται ψυχραιμία,  σταθερότητα  στην υλοποίηση του δικού μας σχεδίου, εμμονή στις δικές μας αρχές, τις δικές μας αξίες.

Το κρίσιμο είναι αφενός να διασφαλίσουμε τη χαραγμένη διαδρομή ως το τέλος και αφετέρου να αξιοποιήσουμε παραγωγικά αυτό το ξέφωτο όχι για χαλάρωση αλλά ως ένα παράθυρο ευκαιρίας, ως μια νέα αφετηρία για να αξιολογήσουμε την ως τώρα πορεία μας, να ανασυγκροτήσουμε τις δυνάμεις μας, και να οργανώσουμε ακόμη καλύτερα, πιο ώριμοι τώρα με τη πείρα που έχουμε αποκτήσει την ανάπτυξη και υλοποίηση του σχεδίου μας για το υπόλοιπο της θητείας μας και για τη  επόμενη τετραετία.

• Η πορεία της οικονομίας και οι προοπτικές: Από την ύφεση στη σταθεροποίηση και από την αποδιάρθρωση στην παραγωγική ανασυγκρότηση και το νέο υπόδειγμα βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης

Στην εποχή μας η δημοσιονομική κυριαρχία είναι προϋπόθεση για τη λαϊκή κυριαρχία και την άσκηση προοδευτικής πολιτικής.

Βασική  διαπίστωσή μας από την αρχή της κρίσης ήταν πως αυτή δεν ήταν μόνο δημοσιονομική, δεν ήταν μια μόνο κρίση του δημοσίου τομέα αλλά κρίση συστημική και του ιδιωτικού τομέα και του κράτους και του πολιτικού συστήματος.

Γι’ αυτό και βασική μας προγραμματική πρόταση ήταν και είναι ότι την έξοδος από την κρίση πρέπει να την κατανοήσουμε με όρους ενός νέου παραγωγικού συστήματος και βαθιών αλλαγών στο κράτος  και το πολιτικό σύστημα.

Αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση της χώρας αντιμετωπίσαμε μια κατάσταση οικονομικής αποδιάρθρωσης  και δημοσιονομικής ασφυξίας. Οι καταθέσεις έφευγαν από τις τράπεζες ήδη πριν από τις εκλογές με ρυθμό 500 εκατ. με 1 δισ. την ημέρα. Στο τέλος Φεβρουαρίου τα Δημόσια Ταμεία ήταν στο «κόκκινο» και καθιστούσε δύσκολη τη πληρωμή των μισθών και των συντάξεων. Ήταν κι αυτό μέρος σχεδίου για αριστερή παρένθεση δηλαδή για πρόωρη απονομιμοποίηση και κατάρρευση της Κυβέρνησης.

Πού βρισκόμαστε σήμερα;

• Σήμερα μετά από δύο χρόνια σχετικής σταθεροποίησης η οικονομία έχει μπει σε ανοδική τροχιά. Οι βασικοί δείκτες της οικονομίας κινούνται θετικά.
• Όμως δεν αρκεί η ανάκαμψη. Χρειάζεται ανασυγκρότηση ώστε να πάμε σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, ανθεκτικό στις κρίσεις και οικολογικά βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο.

Τι σημαίνει αυτό;

• Να βάλουμε τέλος στην αποβιομηχάνιση και να κάνουμε τη βιομηχανία, σε παραδοσιακούς και νέους τομείς, βασικό πυλώνα της ανάπτυξης μαζί με τουρισμό και πρωτογενή παραγωγή.
• Νέο παραγωγικό υπόδειγμα σημαίνει επενδύσεις στη γνώση και την έρευνα, σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή. Σημαίνει ακόμη στήριξη της εργασίας και σεβασμός των εργασιακών δικαιωμάτων διότι οι εργαζόμενοι είναι οι πραγματικοί παραγωγοί του πλούτου και βασική πηγή πείρας, γνώσης και καινοτομίας. Σημαίνει επομένως και μια νέα κοινωνικά υπεύθυνη επιχειρηματικότητα.

Τι κάνουμε λοιπόν;

• Το πρώτο είναι η συνειδητοποίηση αυτού του μεγάλου πολιτικού και θεσμικού κενού.
• Το δεύτερο είναι η κάλυψη αυτού του πολιτικού και θεσμικού κενού.

Οπότε:

1. Συγκροτούμε τομεακές και κλαδικές πολιτικές εκεί που δεν υπάρχουν (φάρμακα, ενέργεια, αγροδιατροφή κ.ά.)
2. Συγκροτούμε πολιτικές και διαδικασίες για τη δημιουργία ή την ενίσχυση διακλαδικών διασυνδέσεων και ενισχύουμε τις ενδογενείς δυνάμεις της ανάπτυξης.
3. Σχεδιάζουμε νέο σύστημα αδειοδότησης, εποπτείας και ελέγχου των αγορών.
4. Δημιουργούμε νέα εργαλεία χρηματοδότησης και αναπτυξιακή τράπεζα.
5. Δημιουργούμε νέους θεσμούς συμμετοχής της κοινωνίας στην αναπτυξιακή διαδικασία.

• Κοινωνική οικονομία
• Ενεργειακές κοινότητες
• Μικροπιστώσεις

6. Με αρχή τα περιφερειακά συνέδρια έχουμε αρχίσει ένα ανοιχτό διάλογο με τις περιφέρειες και την κοινωνία.

 

Η πορεία της κοινωνίας από  τη μαζική ανεργία και φτωχοποίηση στην πλήρη απασχόληση, την αξιοπρεπή εργασία και στην ανασυγκρότηση του σύγχρονου,  ανθεκτικού και αλληλέγγυου κοινωνικού κράτους.

Ο τρίτος πυλώνας της πολιτικής μας, αλλά πρώτος σε σημασία είναι η κοινωνική δικαιοσύνη. Απόψεις που θεωρούσαν ότι οι ανισότητες προάγουν την ανάπτυξη, εγκαταλείπονται σήμερα ακόμη και από πολλούς από τους εμπνευστές τους. Η διεύρυνση των ανισοτήτων επιβραδύνει την ανάπτυξη και δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για τον ακροδεξιό και εθνικιστικό λαϊκισμό.

Το οικονομικό πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί μαζί και μέσω της αντιμετώπισης του κοινωνικού προβλήματος. Η ανάκαμψη της οικονομίας μέσω της απασχόλησης και μέσω της καταπολέμησης της φτώχειας και των ανισοτήτων.

Η κατάσταση που παραλάβαμε

• Ανεργία
• Εργασιακή ζούγκλα
• Υγεία – Παιδεία σε αποδιάρθρωση
• Ανθρωπιστική κρίση

Τι κάναμε

• Πρώτη προτεραιότητα, να ανακόψουμε την πτώση
• Να βοηθήσουμε πρώτα αυτούς που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη
• Μια βεντάλια μέτρων ενάντια στις ανισότητες
• Στήριξη της εργασίας
• Ανάκαμψη μέσω της απασχόλησης

Η σημερινή κυβέρνηση έδειξε ότι ακόμη και υπό ασφυκτικές  δημοσιονομικές συνθήκες αν υπάρχει η θέληση μπορεί να βρεθεί ο τρόπος να αμβλυνθούν τουλάχιστον οι ακραίες αδικίες και ακραίες μορφές φτώχειας.

Για το μέλλον όμως αυτό δεν είναι αρκετό. Τα επιμέρους μέτρα πρέπει να αποτελέσουν συστατικά ενός νέου κοινωνικού κράτους. Τη θέση του πελατειακού κράτους και των μηχανισμών του πρέπει να την πάρουν διαφανείς δημόσιες πολιτικές που θα αναγνωρίζουν δικαιώματα και θα  διασφαλίζουν καθολική πρόσβαση σε όσους το δικαιούνται και όχι επιλεκτική εξυπηρέτηση κομματικών πελατειών όπως συνέβαινε στο παρελθόν.

• Η Πολιτική. Η αξιοπιστία της πολιτικής. Η μετάβαση σ’ ένα αξιόπιστο δημοκρατικό πολιτικό σύστημα

Ο κόσμος δεν μας ψήφισε μόνο για τα μνημόνια ή για τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Μεγάλο μέρος του κόσμου στρατεύτηκε μαζί μας και παραμένει μαζί μας ή μας παρακολουθεί με κριτικό τρόπο διότι κατανοεί πως τα προβλήματα που ζούμε συνδέονται με τη λειτουργία του συστήματος που επέτρεψε κλεψιές και σπατάλες, και εξέθρεψε διαφθορά και διαπλοκή. Πολύ ψηλά λοιπόν και στη δίκη μας ατζέντα.

Και έγιναν πολλά και θα γίνουν περισσότερα. Το απόστημα έσπασε. Αλλά αυτό που βλέπουμε τώρα που μπορούμε να δούμε και «από τα μέσα» είναι ότι το ψάρι σίγουρα βρωμάει από την κεφαλή όπως λέει ο λαός μας, το πρόβλημα σίγουρα ξεκινάει από τα ρετιρέ αλλά υπάρχει και η μεσαία διαπλοκή και η διάχυτη διαφθορά.

Η αντιμετώπιση λοιπόν του προβλήματος  δεν είναι  θέμα μόνο νόμων, δικαστηρίων, και διοικητικών πράξεων. Τελικά είναι θέμα πολιτικού συστήματος, τρόπου διακυβέρνησης, επιχειρηματικής ηθικής,  αλλά και αξιακών σταθερών συνολικά  της κοινωνίας. Διότι μέσω του πολιτικού συστήματος αναπαράγεται και γίνεται δομικό πρόβλημα.

Σημαντικό καθήκον, είναι λοιπόν   η διαμόρφωση ενός πολιτικού συστήματος και ενός μοντέλου διακυβέρνησης που  δεν θα αναπαράγει ενδογενώς τη διαπλοκή και τη διαφθορά όπως γινόταν στο παρελθόν αλλά θα την αποκλείει. Κι αυτό συνδέεται και με τη συνταγματική μεταρρύθμιση.

• Αριστερά. Η πορεία για την οικοδόμηση μιας σύγχρονης ριζοσπαστικής Αριστεράς του 21ου αιώνα ικανή να δρα και να διεκδικεί ρόλο ταυτόχρονα σε όλα τα πεδία στα οποία διαμορφώνονται οι συσχετισμοί και οι αποφάσεις, και στην κοινωνία και στη διακυβέρνηση, και σ’ εθνικό και σ’ ευρωπαϊκό  επίπεδο. Η ενίσχυση της οργανωμένης παρουσίας,  της πολιτικής επιρροής και των δεσμών του ΣΥΡΙΖΑ με την κοινωνία

Το πιο κρίσιμο ζητούμενο τώρα και στο μέλλον είναι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών  προς την ίδια την πολιτική λειτουργία, τη δημοκρατία και τους θεσμούς της.

Ειδικά στη χώρα μας είναι εντελώς κρίσιμο η κοινωνία να πεισθεί η ίδια από τις εμπειρίες της για τη δυνατότητα της να κάνει σχέδια και να τα υλοποιήσει συντονισμένα, όντας η ίδια το πραγματικό υποκείμενο της ανάπτυξης.  Η κληρονομιά του παρελθόντος είναι βαριά όμως μπαίνουν οι βάσεις για την υπέρβαση όχι μόνο της κρίσης αλλά και του χρεοκοπημένου μοντέλου που μας έφερε σε αυτήν.

Η χώρα χρειάζεται μετασχηματισμό. Χρειάζεται  αναζωογόνηση της δημιουργικότητας και της επιχειρηματικότητας με  όρους καινοτομίας, εξωστρέφειας και με όρους μιας νέας επιχειρηματικής ηθικής, κοινωνικής αποδοχής και νομιμοποίησης.