• Καλωσορίζουμε τον κο Δραγασάκη, συντονιστή της Επιτροπής Πολιτικού Σχεδιασμού του Συνασπισμού. Κε Δραγασάκη έχετε διαβάσει πολλούς προϋπολογισμούς στη ζωή σας, έχετε τοποθετηθεί επίσης σε πολλούς. Χθες είχαμε την κατάθεση του προσχεδίου του Προϋπολογισμού της νέας κυβέρνησης. Ποια είναι η δική σας  άποψη, ποιο είναι το στίγμα που θέλετε να δώσετε;

 

 

Δυστυχώς δε βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι διαφορετικό, δηλαδή δεν έχουμε έναν διαφορετικό προϋπολογισμό ούτε ως προς τη διαδικασία ούτε ως προς το περιεχόμενο.

 

 

Για μια ακόμη φορά μιλάμε για έναν προϋπολογισμό ετήσιο, χωρίς να έχουμε ένα πρόγραμμα τετραετές, πενταετές, ένα μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, για να ξέρουμε πού εντάσσεται αυτός ο προϋπολογισμός. Κι αυτό σήμερα είναι σοβαρό, διότι όλοι αναγνωρίζουν ότι τα προβλήματα πια δεν είναι πρόσκαιρα, δεν είναι ετήσια.

 

 

Το δεύτερο είναι ότι η διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού πάλι είναι μια αδιαφανής διαδικασία, δεν υπήρξαν διαβουλεύσεις, δεν υπάρχουν θεσμοί ελέγχου του προϋπολογισμού. Θα πρέπει για μια ακόμη φορά λοιπόν να διαβάζουμε γρίφους και να προσπαθούμε να καταλάβουμε τι κρύβεται πίσω από τους αριθμούς.

 

 

• Υπάρχουν και λογιστικές σιωπές οι οποίες παραπέμπουν σε νέα μέτρα …

 

 

Επισημαίνω μόνο ότι αυτό το πρόβλημα, ενώ ακούγεται ως μια διαδικαστική πτυχή του θέματος, είναι ένα πρόβλημα ουσίας και δημοκρατίας, όπου και το ΠΑΣΟΚ ως αντιπολίτευση αναγνώριζε ότι όπως γίνεται ο προϋπολογισμός, που ούτε η βουλή γνωρίζει πώς γίνεται ο προϋπολογισμός ούτε κανείς άλλος, δηλαδή η εκτελεστική εξουσία αποφασίζει, η εκτελεστική εξουσία ελέγχει, η εκτελεστική εξουσία εκτελεί. Δεν υπάρχει δηλαδή αυτό που λέμε «άλλο μάτι».

 

 

• Πάμε τώρα στα ουσιαστικά. Η πρώτη υπόσχεση που δίνει η κυβέρνηση ότι έρχεται το φορολογικό νομοσχέδιο, και σίγουρα επειδή προβλέπει περίπου  2 δις € επιπλέον έσοδα από άμεσους φόρους, θα υπάρχει μια διαφορετική κλίμακα σίγουρα για τα φυσικά πρόσωπα, γιατί στα φυσικά πρόσωπα ιδιαίτερα οι άμεσοι φόροι είναι αυξημένοι κατά 500 εκ. ενώ είναι μειωμένοι στα νομικά πρόσωπα. 

 

 

Αν μου επιτρέπετε, πριν πάμε στο φορολογικό, κοιτώντας το προσχέδιο, εφόσον μείνει έτσι, βρισκόμαστε μπροστά σε μια πρόωρη διάψευση προσδοκιών για όσους περίμεναν κάτι διαφορετικό από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, δηλαδή έχουμε μια δυσάρεστη έκπληξη. Και αναφέρομαι κυρίως στο εξής: ότι ο προϋπολογισμός αυτός περικόπτει τις πρωτογενείς δαπάνες κατά 1,6 δις €. Δυστυχώς, απ’ ό,τι βλέπω, το 1,2 περικόπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία και τα υπόλοιπα 400 εκ. από την κατάργηση του ταμείου για τη φτώχεια που είχε δημιουργήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αυτές ήταν οι σπατάλες που έλεγαν ότι θα καταργήσουν;

 

 

• Λίγο πριν ζητήσαμε επ’ αυτού κάποιες διευκρινήσεις από τον κο Κουτρουμάνη. Αυτό το 1,2 δις το απέδωσε αφενός στη δέσμευση που προβλέπεται στο ότι δε μπορεί να είναι η επιχορήγηση του ΙΚΑ πάνω από το 1% του ΑΕΠ, και δεύτερον ότι η εξοικονόμηση θα προέλθει κυρίως από το σκέλος της φαρμακευτικής – νοσηλευτικής δαπάνης, μια διαδικασία που θα ξεκινήσει άμεσα για να αποδώσει αυτά τα 800 εκ. €. 

 

 

Το θέμα θα το συζητάμε όλο το 2010. Να σας πω απλά, ότι κοιτώντας στο προσχέδιο πού γίνεται περικοπή δαπανών, βλέπουμε ότι αυτή γίνεται στα ασφαλιστικά ταμεία, κοινωνική προστασία και το ταμείο για τη φτώχεια. Και θέτω το ερώτημα: όταν μιλούσαν για σπατάλες και για αναδιανομή αυτά εννοούσαν;

 

 

Το άλλο που πρέπει να μας προβληματίσει είναι ότι, εφόσον έτσι έχουν τα πράγματα, ο προϋπολογισμός αυτός δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα, αλλά το κρύβει και το μετακυλύει αλλού, κάτι το οποίο έχει γίνει και στο παρελθόν. Δηλαδή και η προηγούμενη κυβέρνηση έλεγε ότι μειώνει το έλλειμμα και αποδείχτηκε τελικά ότι απλά το έκρυβε, το μετακύλυε σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, έβαζε τον ΟΣΕ και δανειζόταν, έβαζε τα ταμεία να μην πληρώνουν τα νοσοκομεία και φτάσαμε να μιλάμε για το χρέος των νοσοκομείων. Άρα, η γενική εικόνα είναι πολύ προβληματική και φοβάμαι ότι, αν δεν αλλάξει, τότε πρέπει να μιλήσουμε για έναν προϋπολογισμό αδιεξόδων, με απρόβλεπτες προοπτικές για το 2010. Εννοώ δηλαδή ότι, όπως φαίνεται, δε νομίζω ότι είναι υλοποιήσιμος αυτός ο προϋπολογισμός.

 

 

• Το δεύτερο είναι ότι αν δεν είναι υλοποιήσιμος αυτός ο προϋπολογισμός, τότε θα έχουμε ένα δεύτερο πρόβλημα, δεδομένου ότι πολλές προσδοκίες έχουν επενδυθεί στην επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.

 

 

Ακριβώς. Να ολοκληρώσω όμως το σχόλιό μου στο κοινωνικό κομμάτι και με την παρατήρηση ότι τελικά το επίδομα αλληλεγγύης το περιβόητο, που τόσο συζητήθηκε, είναι εν μέρει η κατάργηση του επιδόματος θέρμανσης και ο μηδενισμός των αυξήσεων στο ΕΚΑΣ, πράγμα που σημαίνει ότι η αγοραστική δύναμη του ΕΚΑΣ, αφού δεν έχουμε ονομαστική αύξηση, θα είναι μειωμένη.

 

 

Στο αναπτυξιακό σκέλος, περίμενα πιο σημαντική αύξηση του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων. Πρέπει να σας πω ότι ο μέσος όρος του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία, ήταν 4,5% του ΑΕΠ.  Αυτό που προβλέπει το προσχέδιο είναι 4,2%. Δηλαδή στην ουσία είμαστε στα ίδια. Θα περίμενα και με όσα έχει πει το ΠΑΣΟΚ προεκλογικά, αλλά και με όσα επιβάλουν οι συνθήκες της οικονομίας μια πιο ισχυρή προσπάθεια να έχουμε μεγαλύτερο Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων και βέβαια να δούμε μετά και τη διάρθρωσή του.

 

 

Το ζήτημα που θέσατε με τα έσοδα, να κάνω ένα σχόλιο σε ό,τι αφορά το 2009, δεν έχουμε κατάρρευση των  εσόδων τελικά. Δηλαδή, αν δείτε την εικόνα που παρουσιάζουν τα μέσα ενημέρωσης, έχουμε μια δραματοποίηση της κατάστασης που μπορεί να υποθέσει κανείς ότι έγινε για να διευκολυνθεί η εκλογική επιτυχία του ΠΑΣΟΚ, να δημιουργηθεί έτσι μια εικόνα χάους, να φουσκώσει το έλλειμμα ίσως και περισσότερο απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα και να εμφανιστεί μετά, το 2010, μια μείωσή του ως επιτυχία της νέας κυβέρνησης. Το λέω αυτό διότι τελικά το πρόβλημα από τη μεριά των εσόδων είναι μια παρακράτηση του ΦΠΑ, κάτι που έγινε και το 2005, κατά περίπου 2 δις €, και το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις πλήρωσαν μικρότερους φόρους διότι έχουν μειωθεί οι φορολογικοί συντελεστές. Οι αποκλίσεις στο έλλειμμα δηλαδή είναι συγκεκριμένες. Προέρχεται από τον ΦΠΑ που παρακρατήθηκε, έχουμε δηλαδή, αν θέλετε, μια κλοπή του ΦΠΑ και τους μειωμένους φόρους που πλήρωσαν οι επιχειρήσεις λόγω μείωσης των φορολογικών συντελεστών.

 

 

Στο σκέλος των δαπανών, θα προσέξατε και εσείς ότι 1 δις € δαπάνες είναι το πρόσθετο κόστος του δανεισμού, τα αυξημένα επιτόκια, δηλαδή αυτό το 1 δις € το πήραν οι τράπεζες. Διότι οι τράπεζες είναι αυτές οι οποίες δανείστηκαν με 1% επιτόκιο και δάνεισαν το κράτος με 4% ή 5%. Πέραν αυτού, υπήρξε βεβαίως ένας εκτροχιασμός των δαπανών κατά 6 δις € περίπου, οι οποίες θα άξιζε τον κόπο να αναλυθεί το πού πήγαν και το τι αποτελέσματα είχαν. 

 

 

• Κύριε Δραγασάκη υπάρχει ένα κομμάτι σε σχέση με το δανεισμό που ακόμη παραμένει ασαφές. Δηλαδή δεν ξέρουμε πόσα έχουμε δανειστεί, πόσα θα δανειστούμε ακόμη και πόσα είναι τα τοκοχρεολύσια.

 

 

Ακριβώς. Άρα, θα περίμενε κανείς από τον προϋπολογισμό μια πιο ισχυρή πρόβλεψη για την αύξηση του ΦΠΑ, διότι ναι μεν το εθνικό εισόδημα δεν αυξάνει και άρα μπορεί να πει κανείς ότι δεν έχουμε περιθώρια μεγάλης αύξησης, αλλά δεδομένης της μεγάλης φοροδιαφυγής που υπήρχε και δεδομένης της παρακράτησης του ΦΠΑ το 2009, θα περίμενε κανείς να γίνει μια προσπάθεια τουλάχιστον, μια πρόβλεψη, να έχουμε μια σημαντικότερη αύξηση στην είσπραξη του ΦΠΑ.

 

 

• Και τώρα ως προς το βασικό στόχο που είναι η αύξηση του ΑΕΠ, να γυρίσει σε θετικό πρόσημο, αλλά κι αυτό οριακό 0,3% – 0,4%. Τι εκτιμάτε γι’ αυτό το στόχο;

 

 

Δε θα μπορέσει να επιτευχθεί ο στόχος αυτός. Διότι από πού θα προέλθει η ζήτηση; Οι αυξήσεις στους μισθούς είναι στα όρια του πληθωρισμού, η ανεργία αυξάνει. Επομένως, η απώλεια εισοδήματος λόγω της ανεργίας και λόγω της μείωσης της αγοραστικής δύναμης, διότι υπάρχει η ακρίβεια παρά ύφεση, δε δείχνουν δυνατότητες ανάκαμψης από την εσωτερική ζήτηση. Από την εξωτερική ζήτηση πάλι δεν υπάρχουν δυνατότητες, αφού ούτε εξαγωγές προβλέπεται να αυξηθούν,  ο δε τουρισμός παρουσιάζει μείωση, γεγονός που επιτείνεται από τις προβλέψεις για τη συνέχιση της ύφεσης για την παγκόσμια και ευρωπαϊκή οικονομία.

 

 

Άρα, γι’ αυτό και μείς επιμείναμε και προεκλογικά ότι ο δρόμος της ανάκαμψης για την Ελλάδα ειδικότερα, περνάει μέσα από την ανάκαμψη της απασχόλησης. Ο προϋπολογισμός δεν αναφέρει τίποτε για την ανάκαμψη της απασχόλησης. Δεν έχουμε τίποτε το δεσμευτικό για νέες θέσεις εργασίες οι οποίες θα δημιουργούν και νέα προστιθέμενη αξία. Άρα, απασχόληση, δημόσιες επενδύσεις, μισθοί και συντάξεις, αυτές είναι οι πηγές για την ανάκαμψη. Αν σ’ αυτούς τους τομείς δε δούμε πολιτικές που να μας πείθουν ότι κάτι ζωντανεύει, δε θα μπορέσει να υπάρξει βιώσιμη ανάκαμψη της οικονομίας ούτε το 2010.