Βρισκόμαστε μπροστά σε μια πρόωρη διάψευση προσδοκιών για όσους περίμεναν κάτι ποιοτικά διαφορετικό από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

Για μια ακόμη φορά μιλάμε για έναν ετήσιο προϋπολογισμό, χωρίς να έχουμε ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης των συνεπειών από την κρίση με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, για να ξέρουμε πού εντάσσεται αυτός ο προϋπολογισμός. Επίσης η διαδικασία κατάρτισής του είναι πάλι αδιαφανής, δεν υπήρξαν διαβουλεύσεις, δεν υπάρχουν θεσμοί ελέγχου του προϋπολογισμού.

Ως προς το περιεχόμενο η γενική εικόνα είναι πολύ προβληματική και αν κάτι δεν αλλάξει, τότε πρέπει να μιλήσουμε για έναν προϋπολογισμό αδιεξόδων, με απρόβλεπτες προοπτικές για το 2010.

Η περικοπή της σπατάλης και η αναδιανομή του εισοδήματος που υποσχέθηκε το ΠΑΣΟΚ «πραγματοποιείται» μέσω της μεγάλης περικοπής των επιχορηγήσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία και των δαπανών για κοινωνική προστασία. Το περιβόητο επίδομα αλληλεγγύης, που τόσο συζητήθηκε, είναι εν μέρει το καταργηθέν επίδομα θέρμανσης ενώ δεν δίνονται αυξήσεις στο ΕΚΑΣ. Οι αυξήσεις που προβλέπονται για τους μισθούς είναι στα όρια του πληθωρισμού, ενώ την ίδια στιγμή η ανεργία αυξάνει και η ακρίβεια παραμένει σημαντικό πρόβλημα παρά την ύφεση.

Στο αναπτυξιακό σκέλος, το προσχέδιο προβλέπει ότι οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων θα είναι ίσες με το 4,2% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος κατά την τελευταία δεκαετία ήταν 4,5% του ΑΕΠ. Στην ουσία είμαστε πάλι στα ίδια.Εμείς επιμένουμε ότι:

Πρώτον, ο δρόμος της ανάκαμψης της οικονομίας περνάει μέσα από την ανάκαμψη της απασχόλησης. Ο προϋπολογισμός δεν αναφέρει τίποτε για αυτό. Δεν έχουμε τίποτε το δεσμευτικό για νέες θέσεις εργασίες οι οποίες θα δημιουργούν και νέα προστιθέμενη αξία. Απασχόληση, δημόσιες επενδύσεις, μισθοί και συντάξεις, μικρές επιχειρήσεις, αυτά είναι οι μοχλοί για την ανάκαμψη. Αν σ’ αυτούς τους τομείς δε δούμε πολιτικές που να τους αναζωογονούν, δε θα μπορέσει να υπάρξει βιώσιμη ανάκαμψη της οικονομίας ούτε το 2010.

Δεύτερον, ο δρόμος της αναδιανομής και της κοινωνικής δικαιοσύνης απαιτεί σαφείς πολιτικές επιλογές, πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα για τομές και ρήξεις με τις πολιτικές που οδήγησαν στην κρίση. Η έκτακτη εισφορά στα κέρδη των επιχειρήσεων θα είχε νόημα αν συνοδευόταν με τη μόνιμη αναπροσαρμογή των συντελεστών φορολόγησης των κερδών και ένα αξιόπιστο πρόγραμμα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής. Και το έκτακτο επίδομα αλληλεγγύης θα είχε επίσης νόημα και θα «έπιανε τόπο» αν συνοδευόταν από την καταπολέμηση της ανεργίας και τη θεσμοθέτηση ενός μόνιμου συστήματος εγγύησης ενός ελάχιστου εισοδήματος, κοινωνικού μισθού και γενικά επιπέδου ζωής με αξιοπρέπεια.

Χωρίς αυτά, το «περιτύλιγμα» της έκτακτης εισφοράς και του έκτακτου επιδόματος δεν αρκεί για να κρύψει το γεγονός ότι τα έκτακτα μέτρα δε συνιστούν απάντηση σε μόνιμα ή διαχρονικά διαρθρωτικά προβλήματα, όπως είναι η άνιση κατανομή των εισοδημάτων, του πλούτου και των ευκαιριών.

Τρίτον, ο δρόμος για τη διαφάνεια του προϋπολογισμού και την αναβάθμιση του κοινοβουλίου δεν είναι η προσφυγή για μια ακόμη φορά σε «απογραφές» και αδιαφανείς διαδικασίες, αλλά η θεσμοθέτηση μόνιμων θεσμών και διαδικασιών διαφάνειας, με πρώτο βήμα τον έλεγχο του προϋπολογισμού από ειδική διακομματική επιτροπή της Βουλής, όπως έχει προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ.