ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΕ ΤΗ ΦΩΤΙΑ

Οι γραμμές αυτές γράφονται πριν από τη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Αν κρίνουμε όμως με βάση τα ως τώρα γεγονότα, η επιζητούμενη συναίνεση  έχει να κάνει με τη διαχείριση των αδιεξόδων που δημιούργησε η ασκούμενη πολιτική του Μνημονίου.  Ο όλος σχεδιασμός αποδείχθηκε εξωπραγματικός, αφού αγνοήθηκαν οι ανάγκες κοινωνίας και οι πραγματικές αιτίες των προβλημάτων. Η κατάσταση τώρα γίνεται πιο επικίνδυνη λόγω της εμμονής στην άρνηση της πραγματικότητας.   

1. Μια πρώτη πραγματικότητα είναι ότι το Μνημόνιο απέτυχε, χρεοκόπησε όχι μόνο λόγω των βαρύτατων κοινωνικών και  παραλυτικών συνεπειών του, που ήταν αναμενόμενες, αλλά και σ’ αυτό που οι ίδιοι οι εμπνευστές του έθεσαν ως κεντρικό του στόχο: «τη σύντομη επάνοδο στις αγορές δανεισμού, με ανεκτά επιτόκια».

Στην αρχή, η κυβέρνηση και οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ και της Ε.Ε. έλεγαν και έγραφαν πως «οι αγορές δεν έχουν αντιληφθεί ακόμη ή δεν έχουν εκτιμήσει την επιτυχία του προγράμματος». Τώρα στο παρασκήνιο διαπληκτίζονται για το ποιος φέρει την ευθύνη.

Το εξοργιστικό τώρα είναι ότι τόσο η τρόικα όσο και η κυβέρνηση όχι μόνο δεν αναγνωρίζουν την αποτυχία, αλλά τη μετατρέπουν σε μοχλό πίεσης ή και εκβιασμού του ελληνικού λαού για περισσότερα μέτρα της ίδιας λογικής, για επιτάχυνση στην ίδια αδιέξοδη κατεύθυνση, για μεγαλύτερη δόση από το φάρμακο που σκοτώνει, όπως εύστοχα έγραψε η «Αυγή». Ποιος όμως θα πληρώσει τις συνέπειες;

Όπως αναγνώρισε πρόσφατα ο ίδιος ο κ. Μπλανσάρ, κορυφαίος των οικονομολόγων του ΔΝΤ, «η προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας θα είναι 10ετής». Και το πιο σημαντικό: «κατά τη διάρκεια αυτών των δέκα ετών», πρόσθεσε, «θα εκπλαγούμε αν θα μπορέσουμε να ξέρουμε σίγουρα αν λειτουργεί η προσαρμογή» (Ναυτεμπορική, 26/5/2011). Δηλαδή μπείτε στο φούρνο για δέκα χρόνια, αλλά μόνο στο τέλος θα γνωρίζουμε με σιγουριά αν θα έχετε ψηθεί, αν θα έχετε καεί.

2. Η δεύτερη πραγματικότητα, που αγνοείται, είναι ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο. Λόγω της ύφεσης η ελληνική οικονομία έχει μετατραπεί σε ένα «ζόμπι», αφού και οι τόκοι καλύπτονται με δανεισμό. Έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν πως η αναδιάρθρωση του χρέους από μόνη της δεν είναι πανάκεια, δεν είναι καν λύση. Όμως δεν υπάρχει λύση, αν η αναδιανομή, που είναι αναγκαία, δεν συνδυασθεί με τη διαγραφή μέρους του χρέους. Δεν υπάρχει δυνατότητα βιώσιμης ανάκαμψης χωρίς τη δίκαιη ρύθμιση γενικότερα του χρέους, τη διασφάλιση της ρευστότητας των τραπεζών και τη χρηματοδότηση με φτηνό χρήμα της αρχικής τουλάχιστον φάσης της ανάκαμψης.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα γνωρίζει προφανώς την πραγματικότητα. Αλλά αντιδρά σε κάθε ιδέα αναδιάρθρωσης, όχι μόνο για να μην ζημιωθούν οι τράπεζες που έχουν ελληνικά ομόλογα, αλλά επειδή φοβάται συστημικές παρενέργειες στην αγορά ομολόγων. Είναι γεγονός ότι μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ενδεχομένως να οδηγήσει σε ανατιμολόγηση των ομολόγων όλων των χωρών της ευρωζώνης, Ισπανία, Ιταλία, Βέλγιο κλπ. Όμως κυβέρνηση, ΝΔ, και ΣΕΒ, λειτουργώντας ως μια τρόικα «εσωτερικού», αντί να αξιοποιήσουν το υπαρκτό αυτό πρόβλημα ως όπλο διαπραγματευτικό, υιοθετούν ως παπαγάλοι τα αιτήματα των δανειστών,  και δαιμονοποιούν ακόμη και τη συζήτηση για αναδιάρθρωση. Διατυπώνεται βέβαια και ο υπαινιγμός ότι κάποια αναδιάρθρωση μπορεί να γίνει αργότερα. Όμως ο χρόνος δεν είναι ουδέτερος.    

Πρέπει να προσεχτεί το γεγονός ότι το ίδιο το ΔΝΤ με μελέτες του διαπίστωσε, μετά τη χρεοκοπία της Αργεντινής, πως αν το χρέος μιας χώρας έχει καταστεί μη βιώσιμο, τότε «η αναβολή της (αναγκαίας) αναδιάρθρωσης αυξάνει το κόστος της κρίσης και περιπλέκει την επίλυσή της. (IMF, Lessons from the crisis in Argentina, 8/10/220. p. 70). Ποιος στ’ αλήθεια θα πληρώσει αυτό το «αυξημένο κόστος της κρίσης», για το οποίο μας προειδοποιούν οι μελέτες του ΔΝΤ; Και ποιος θα φέρει την ευθύνη για μια «αργεντινοποίηση» ή άλλη «περιπλοκή»;

3. Τρίτη πραγματικότητα, που παραβλέπεται, είναι ότι η Ε.Ε. και το ευρώ είναι σε κρίση. Και είναι υποκρισία, ψέμα και εμπαιγμός των ευρωπαϊκών λαών πρώτα – πρώτα το να λέγεται πως την κρίση αυτή την προκάλεσαν οι Έλληνες, οι Ιρλανδοί ή οι Πορτογάλοι και όχι η έλλειψη αλληλεγγύης και αναδιανομής στο εσωτερικό της Ένωσης.

Το πρόβλημα λοιπόν με τις δηλώσεις της Ελληνίδας επιτρόπου ή του προέδρου του ΣΕΒ, δεν είναι αν υπάρχουν ή όχι δυνάμεις στην Ευρώπη που εξαρχής ήθελαν ένα άλλο «μικρό ευρώ», χωρίς τις χώρες του Νότου. Το πρόβλημα είναι ότι εσωτερικεύουν και μετασχηματίζουν τις απόψεις αυτές σε μοχλό πίεσης και εκβιασμού του ελληνικού λαού, για να αποδεχθεί πολιτικές αποδεδειγμένα αδιέξοδες και καταστροφικές για τον ίδιο και την κοινωνία συνολικά.

Πραγματικότητα επίσης είναι ότι η ελεύθερη κίνηση των κεφαλαίων, χωρίς μηχανισμούς αντιμετώπισης των συνεπειών, γίνεται πηγή κινδύνου, όπως φάνηκε και με την απρόσκοπτη φυγή καταθέσεων και πλούτου στο εξωτερικό. Αλλά και τώρα θα μπορούσε η κυβέρνηση να καταστήσει υποχρεωτική τη δήλωση των περιουσιακών στοιχείων όλων των Ελλήνων, σε Ελλάδα και εξωτερικό, και επίσης να απαιτήσει από την Ε.Ε. την αναγνώριση του προβλήματος και την αντιμετώπισή του, διαφορετικά πρέπει να προχωρήσει σε μέτρα περιορισμού και ελέγχου της κίνησης των κεφαλαίων, μέτρα που αναγνωρίζουν ως αναγκαία ακόμη και το ΔΝΤ και ο ΟΟΣΑ. Όσοι δεν έχουν να κρύψουν τίποτε, δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε. Όσοι όμως αποκρύψουν περιουσιακά στοιχεία, να υποστούν τις συνέπειες.

4. Μια ακόμη πραγματικότητα, που σκόπιμα αγνοείται, είναι ότι το πρόβλημα του ελληνικού δημόσιου χρέους οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην υστέρηση και τη δομή των φορολογικών εσόδων. Ο ως πρόσφατα διευθυντής του ΔΝΤ Στρος Καν εκεί απέδωσε, ως ένα βαθμό τουλάχιστον, την αποτυχία του προγράμματος. «Όπως θα περίμενε κανείς», δήλωσε, μετά τη δεύτερη αξιολόγηση της πορείας υλοποίησης του Μνημονίου, «κάποιο μέρος από όσα έχουν γίνει δεν πήγε τόσο καλά όσο περιμέναμε. Για παράδειγμα», πρόσθεσε, « οι πλούσιοι στην Ελλάδα, εξακολουθούν να μην πληρώνουν τους φόρους που θα πλήρωναν σε κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Αυτό», κατέληξε, «είναι ένα πρόβλημα για τα έσοδα» (IMF, Transcript of a conference, 14/4/20110.

Τι έκανε η εγχώρια «τρόικα»; ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΣΕΒ συνέπτυξαν ιερή συμμαχία για να μην αυξηθεί η φορολογία στον πλούτο και τα κέρδη, αλλά αντιθέτως να μειωθεί, συναίνεσαν να μειωθεί!.

Η άρνηση της πραγματικότητας, η εμμονή  σε αποτυχημένες πολιτικές, δεν έχει ως αποτέλεσμα μόνο τη μη επίλυση των προβλημάτων. Δεν συνεπάγεται μόνο διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και αδικιών. Εμπεριέχει και τον κίνδυνο δημιουργίας ανεξέλεγκτων καταστάσεων και μη αναστρέψιμων καταστροφών.

Το ελληνικό δικομματικό σύστημα και οι εγχώριες «ελίτ» όχι μόνο αρνούνται την πραγματικότητα, αλλά επιδίδονται και σε επικίνδυνα παιχνίδια με τη φωτιά, με στόχο να τρομάξουν τον κόσμο, και με εκβιαστικά διλήμματα να τον καταστήσουν συνένοχο σε μια αδιέξοδη πολιτική.

Όμως ο φόβος γεννά πανικό και ανορθολογικές συμπεριφορές.

Όσοι παίζουν με το φόβο, παίζουν με τη φωτιά. Ας αναλάβουν λοιπόν και την ευθύνη για τις συνέπειες.