1. Το οικονομικό επιτελείο έχει ορίσει ως πρώτο στόχο της πολιτικής του για το 2007 την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ. Πώς σχολιάζεις το ότι η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων δεν προκαλεί λαϊκές αντιδράσεις;

Αυτό δεν είναι θέμα για σχολιασμό, αλλά για μια σοβαρή συζήτηση που πρέπει να κάνουμε ως αριστερά.

Μια πρώτη εξήγηση είναι ότι ο λαός δε θεωρεί δικές του, ούτε καν κοντά του, τις επιχειρήσεις αυτές, άρα δε νοιώθει την ανάγκη να τις υπερασπισθεί. Η όποια κοινωνική συνεισφορά τους, είναι δυσδιάκριτη μέσα στο πλαίσιο της ρουσφετολογίας και της αναποτελεσματικότητας, ακόμη και της σκόπιμης μερικές φορές συκοφάντησης. Οι κίνδυνοι, από την άλλη πλευρά, από την ιδιωτικοποίηση, δεν είναι πάντα άμεσα ορατοί.

2. Τι θα μπορούσε να γίνει, ώστε να γίνουν πιο ισχυρές οι αντιστάσεις;  

Όταν η κυβέρνηση πούλησε ένα ακόμη πακέτο μετοχών του ΟΠΑΠ, πρότεινα αυτές οι μετοχές αντί να πουληθούν, να δοθούν στο ΙΚΑ έναντι χρεών του κράτους προς αυτό. Είχα προτείνει επίσης στη ΚΕΔΚΕ, να διεκδικήσει συμμετοχή στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, έναντι χρεών του κράτους προς την αυτοδιοίκηση.

Δεν υπήρξε όμως συνέχεια. Οι μετοχές αυτών των εταιρειών και τα μερίσματά τους ζεσταίνουν τις τσέπες κάποιων ιδιωτών.  Εξακολουθώ, να πιστεύω ότι αν τα Ασφαλιστικά Ταμεία και η Αυτοδιοίκηση είχαν άμεση μετοχική συμμετοχή σε κερδοφόρες ΔΕΚΟ, ίσως ο κοινωνικός έλεγχός τους να ήταν πιο αποτελεσματικός και σίγουρα η προσπάθεια ιδιωτικοποίησής τους θα προκαλούσε μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση της κοινωνίας.

Σε κάθε περίπτωση, ο αγώνας κατά της ιδιωτικοποίησης, φοβάμαι ότι δε θα έχει τύχη αν εκδηλώνεται όψιμα, κατά τη στιγμή της ιδιωτικοποίησης. Ο αγώνας αυτός μπορεί να γίνει αποτελεσματικός μόνον αν ξεκινά πολύ πιο πριν, ως ένας αγώνας για τον εκσυγχρονισμό, την αναβάθμιση και την αποτελεσματική, με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, λειτουργία του δημόσιου τομέα. Το ίδιο ισχύει και για τα συστήματα παραγωγής ή διαχείρισης δημόσιων και συλλογικών αγαθών, όπως τα Δημόσια Νοσοκομεία, τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης κλπ.

Και τούτο, γιατί η υποβάθμιση των συστημάτων αυτών και η κατασυκοφάντησή τους, εξ αντικειμένου, λειτουργεί ως μια αφανής και παθητική ιδιωτικοποίηση, που προετοιμάζει την κοινή γνώμη για την αποδοχή της ενεργητικής ιδιωτικοποίησής τους.

3. Το φορολογικό νομοσχέδιο που κατέθεσε ο κ. Αλογοσκούφης συνιστά, όπως ισχυρίζεται ο ίδιος, “φορολογική μεταρρύθμιση”; Ποια στοιχεία θα έπρεπε να έχει μια προοδευτική και δίκαιη φορολογική μεταρρύθμιση;

Χωρίς την αποφασιστική αντιμετώπιση της φοροαποφυγής και της φοροκλοπής, όχι μόνο το φορολογικό σύστημα δε θα γίνεται δικαιότερο, αλλά και δεν αποκλείεται να δούμε στο μέλλον και νέες σοβαρές δημοσιονομικές κρίσεις. Τα φορολογικά έσοδα από 26,5% του ΑΕΠ το 2000, έχουν πέσει στο 23%. Το δημοσιονομικό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι καταφανώς και πρωτίστως πρόβλημα εσόδων, δηλαδή πρόβλημα φοροκλοπής και φοροαποφυγής.

Πρέπει, συνεπώς, να μπει ένα τέρμα στη φοροαποφυγή, δηλαδή, στη φορολογική ασυλία των μερισμάτων, των κερδών από το χρηματιστήριο και από διάφορα επενδυτικά προϊόντα, καθώς και της εκκλησίας και άλλων ισχυρών κοινωνικών ομάδων. Το δεύτερο μεγάλο κεφάλαιο είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στην «επίσημη οικονομία». Η φοροδιαφυγή των επιχειρήσεων ξεπέρασε το 2005 τα 17 δις €. Τέλος, τρίτο κεφάλαιο είναι η διάσπαρτη φοροδιαφυγή και η λεγόμενη παραοικονομία.

4. Υποστηρίζεται ότι ο Συνασπισμός πρέπει να επιδιώξει τη δημιουργία ενός αντιδεξιού πλειοψηφικού ρεύματος, το οποίο θα περιλαμβάνει και το ΠΑΣΟΚ. Πώς κρίνεις αυτή την άποψη;

Φοβάμαι ότι αυτή η συζήτηση είναι παρωχημένη.

Τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ είναι σήμερα στην αντιπολίτευση δε μας φέρνει προγραμματικά αυτόματα πιο κοντά, όπως νομίζουν ορισμένοι. Μπορεί η απόστασή μας ακόμη και να μεγαλώσει ανεξάρτητα από το τι εμείς ή και τμήματα του κόσμου του ΠΑΣΟΚ επιθυμούμε.

Πρέπει να μας προβληματίσουν η προγραμματική δυστοκία του ΠΑΣΟΚ, η πεισματική άρνησή του να δει κριτικά την πολιτική που άσκησε στο πρόσφατο παρελθόν, η παραλυτική πολυφωνία του. 

5. Πολλοί αποδίδουν τα φαινόμενα αυτά στην ανικανότητα της ηγεσίας του. Συμμερίζεσαι την άποψη αυτή; 

Προσωπικά, θεωρώ ότι το πρόβλημα είναι βαθύτερο. Από την πλευρά του, ο ελληνικός καπιταλισμός και οι εκφραστές του ζητούν  περισσότερη και ταχύτερη προσαρμογή στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση. Από την άλλη, σε κυρίαρχη ανάγκη της κοινωνίας, αναδείχνεται η ανατροπή των μεγάλων ανισοτήτων και των άλλων αρνητικών συνεπειών που αυτή ακριβώς η  νεοφιλελεύθερη προσαρμογή δημιούργησε.

Το λάθος του κ. Γ. Παπανδρέου είναι ότι φάνηκε να πίστεψε, ότι αυτές οι δύο κατευθύνσεις μπορούν να γεφυρωθούν.

Για τους λόγους αυτούς, πιστεύω ότι μπαίνουμε σε μια νέα φάση που θα κυριαρχηθεί διεθνώς όχι από την τάση της παγκόσμιας νεοφιλελεύθερης ομοιογενοποίησης, αλλά από διαφοροποιήσεις από το μοντέλο αυτό (το βλέπουμε ήδη στη Λατινική Αμερική), επαναπροσδιορισμούς, ίσως και ανασυνθέσεις των κοινωνικών και των πολιτικών υποκειμένων.

Αυτό το πλαίσιο κάνει ακόμη πιο αναγκαία την εμβάθυνση πάνω στη δική μας προγραμματική πρόταση, τη διεύρυνση της κινηματικής και της συσπειρωτικής της εμβέλειας.

6. Ο Αλέκος Αλαβάνος έχει δηλώσει ότι θεωρεί απαραίτητη την ανανέωση του ΣΥΝ και έχει ανακοινώσει ότι θα προχωρήσει σε κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Χρειάζεται όντως ο ΣΥΝ ανανέωση και αν ναι, τι μορφή εκτιμάς ότι πρέπει να λάβει; 

Θα έθετα το θέμα κάπως γενικότερα. Χρειάζεται, νομίζω, να δώσουμε μια νέα ώθηση στην υπόθεση που εκπροσωπούμε. Για να θυμηθώ τα του προϋπολογισμού, πρέπει να ξεφύγουμε από το όριο του 3%, που συνιστά και για εμάς μια ιδιόμορφη “επιτήρηση”. Δυσκολεύει το μακροχρόνιο σχεδιασμό μας, περιορίζει την αποτελεσματικότητα της δράσης μας. Μειώνει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή μας, κακώς ίσως, αλλά συμβαίνει.

Αυτό, απαιτεί πολλά, και στο πεδίο της πολιτικής και της λειτουργίας μας. Στο πλαίσιο αυτό, έχει θέση και η ανανέωση, αλλά πρέπει να της  προσδώσουμε περιεχόμενο και να τη συνδέσουμε με συγκεκριμένους στόχους.

7. Θα έβλεπες θετικά να υπάρχει για τους βουλευτές περιορισμένος αριθμός θητειών;

Το έχω συζητήσει με βουλευτές από πολλά αριστερά κόμματα. Γενικά έχει και υπέρ και κατά. Προσωπικά, προτιμώ τέτοια θέματα να επιλύονται με πολιτική συνεννόηση. Δεν αποκλείω, όμως, και ένα ευέλικτο σύστημα θητειών. Για παράδειγμα, ο κανόνας μπορεί να είναι δύο θητείες, αλλά να μπορεί η Κεντρική Πολιτική Επιτροπή, με αυξημένη πλειοψηφία, να τις παρατείνει σε περισσότερες, για μεμονωμένες και σαφώς αιτιολογημένες περιπτώσεις. Η γενική μου άποψη είναι ότι πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να λύσουμε τα χέρια μας, αλλά χωρίς να μπλέξουμε τα πόδια μας.