Αγαπητές συντρόφισσες

Αγαπητοί σύντροφοι

 

Αντί άλλου χαιρετισμού στο συνέδριό μας θα ήθελα να συνεισφέρω με ορισμένες σκέψεις σε κάποια από τα θέματα που σας και μας απασχολούν.

 

Ποια μορφή συγκρότησης της Αριστεράς απαιτεί η εποχή μας; Πιο συγκεκριμένα, τι ΣΥΡΙΖΑ θέλουμε και πώς θα τον οικοδομήσουμε; Πώς θα αναπτύξουμε στην παρούσα ιστορική φάση τη δράση μας ταυτόχρονα και στο κοινωνικό και στο πολιτικό και στο ιδεολογικό –αξιακό πεδίο; Τέλος, σε ποιο ζήτημα κυρίως θα κριθεί μια κυβέρνηση της Αριστεράς, μια κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ;

 

Αρχίζω από το τελευταίο:

 

1. Μια κυβέρνηση της αριστεράς είναι βέβαια στόχος προς κατάκτηση και όχι κάτι το δεδομένο ή κάτι που θα προκύψει ως ένα ώριμο φρούτο. Η εξουσία δεν παραδίδεται, καταχτιέται ιδίως εάν πρόκειται για μια ριζική, «καθεστωτική» αλλαγή όπως είναι αυτή που εμείς επιδιώκουμε.

 

Το τι θα μπορέσει πάντως να κάνει μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα εξαρτηθεί αφ’ ενός από τη δική της θέληση, συνοχή και αποφασιστικότητα, αφ’ ετέρου, όμως, το πόσο γρήγορα και σε ποιο βάθος θα μπορέσει να υλοποιήσει το πρόγραμμά της θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες και κυρίως από τους συσχετισμούς δύναμης που θα διαμορφωθούν στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και διεθνώς.

 

Πρέπει γι’ αυτό να έχουμε ανοιχτά μέτωπα στην ηττοπάθεια που γεννά πολλές φορές η στατική ανάλυση και ο αντικειμενισμός, όσο και στο βολουνταρισμό τον οποίον τροφοδοτεί η άγνοια των προβλημάτων και η υποτίμηση των δυσκολιών.

 

Εκείνο όμως που μπορεί και πρέπει σε κάθε περίπτωση να επιδιώξει μια κυβέρνηση της Αριστεράς είναι να φέρει νέα ήθη και να επηρεάσει με το παράδειγμά της και με την πολιτική της τους ηθικούς κώδικες της κοινωνίας, να συμβάλλει στην αξιακή και ηθική ανασυγκρότησή της.

 

Και αυτό πρέπει να ξεκινήσει από εμάς τους ίδιους, οικοδομώντας κατ’ αρχήν μια νέα ηθική του διαλόγου, τόσο στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ όσο και ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και τις άλλες δυνάμεις της Αριστεράς.

 

Εκείνο επομένως που κατά την άποψή μου καθιστά ένα πρόγραμμα αριστερό σήμερα  δεν είναι ο μαξιμαλισμός των στόχων του αλλά το ήθος, η αξιοπιστία, η συνέπεια, οι δεσμοί εμπιστοσύνης που θα μπορέσει να κτίσει ο ΣΥΡΙΖΑ, τόσο σήμερα από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης όσο και αύριο από θέσεις κυβερνητικής ευθύνης, με την κοινωνία και ειδικά με τον κόσμο της εργασίας, της γνώσης και της ανέχειας.    

 

2. Στην σημερινή ιστορική φάση η Αριστερά καλείται να δράσει και να ανταγωνιστεί τον αντίπαλό της σε όλα τα πεδία τα οποία και ο ίδιος δρα: δηλαδή και στο κοινωνικό και στο πολιτικό και στο ιδεολογικό. Επίσης η δράση της Αριστεράς πρέπει να οργανωθεί και σε εθνική και σε ευρωπαϊκή και σε παγκόσμια κλίμακα.    

 

Πρέπει συνεπώς να έχουμε ανοιχτό μέτωπο στον κυβερνητισμό, στην αντίληψη δηλαδή για την κυβέρνηση και την εξουσία, αποκομμένη από την κοινωνία, τις ανάγκες και τα κινήματά της. Όμως μέτωπο ανοιχτό πρέπει να έχουμε και σε διάφορες παλαιές και νέες μορφές οικονομισμού και «κινηματισμού» που υποτιμούν το πεδίο της πολιτικής και την ανάγκη της αριστερής στρατηγικής και του ολοκληρωμένου σχεδίου μετάβασης σε ένα νέο υπόδειγμα ανάπτυξης και μια νέου τύπου κοινωνία. Διότι αν κοιτάζουμε γύρω μας δεν θα δυσκολευτούμε να δούμε παραδείγματα όπου οι λαοί είναι στους δρόμους, αλλά χωρίς πολιτικό υποκείμενο και χωρίς στρατηγική συντρίβονται από τους κάθε λογής στρατοκράτες, θεοκράτες ή δημαγωγούς.

 

Η ανάπτυξη του κινήματος είναι όρος για την πολιτική και κοινωνική ανατροπή. Όμως, η ανάπτυξη των κινημάτων δεν αχρηστεύει αλλά καθιστά πιο αναγκαία των ύπαρξη πολιτικού υποκειμένου και πιο κρίσιμο το ρόλο του κόμματος, ως δύναμη συνοχής και προσανατολισμού και ως επιτελικό κέντρο του κινήματος.  

 

3. Και έρχομαι ακριβώς στο ζήτημα του ΣΥΡΙΖΑ. Το τι κόμμα θέλουμε εξαρτάται από τα καθήκοντα της Αριστεράς στην εποχή μας.

 

 Η Αριστερά μετά τον εμφύλιο πόλεμο έδρασε είτε ως συμπληρωματική είτε ως περιθωριακή δύναμη. Αυτό συνεχίστηκε και μετά τη μεταπολίτευση. Άλλοι εντάχθηκαν στο ΚΚΕ, άλλοι στο ΚΚΕ εσ. Άλλοι ενσωματώθηκαν στο ΠΑΣΟΚ και άλλοι κατέφευγαν σε μικρές ομάδες για να διαφυλάξουν την ιδιαιτερότητά τους. Σήμερα βρισκόμαστε σε μια εποχή που καθιστά αναγκαία τη συγκέντρωση των δυνάμεων της Αριστεράς και ταυτόχρονα το μετασχηματισμό της σε μια δύναμη πρωταγωνιστική, ηγετική και ηγεμονική, πράγμα που προσπάθησα να αποδώσω παρουσιάζοντας πέρυσι το οικονομικό πρόγραμμά μας μιλώντας για την ανάγκη μιας βίαιης ωρίμανσης της Αριστεράς. Και αυτό νομίζω είναι εκείνο που δίνει ιστορικό βάθος στο συνέδριό μας. Διότι καλούμαστε να βάλουμε τις βάσεις γι’ αυτόν το μετασχηματισμό της ίδιας της Αριστεράς σε πρωταγωνιστική δύναμη της κοινωνίας.

 

 Χρειαζόμαστε γι’ αυτό έναν ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο ενιαίο εξωτερικά, στην δημόσια εικόνα και στην προς τα έξω δράση του, όπως ακούω να λέγεται, αλλά και συνεκτικό εσωτερικά, ικανό να κάνει δύσκολες επιλογές και να παίρνει κρίσιμες αποφάσεις, χωρίς να απειλείται κάθε φορά η συνοχή και η ύπαρξή του. Και πρέπει οι κοινωνιολόγοι μας, οι φυσικοί και οι φιλόσοφοί μας να μας πουν τι τελικά καθορίζει τη συνοχή ενός πολιτικού φορέα και ειδικά της Αριστεράς; Γιατί ως τώρα στην Αριστερά είχαμε τόσες διασπάσεις, συχνά αναίτιες, και πώς στο μέλλον θα προφυλαχθούμε από τέτοια φαινόμενα;

 

 Η εποχή μας απαιτεί ένα αριστερό κόμμα, ανοιχτό σε νέες ιδέες, που δεν θα επιτρέπει απλώς, αλλά θα ενθαρρύνει την έρευνα, το διάλογο και τον προβληματισμό, και ταυτόχρονα θα απαιτεί και θα διασφαλίζει την ενιαία έκφραση και την ενιαία δράση.  Ένα κόμμα επί της ουσίας και όχι μόνο στους τύπους δημοκρατικό, με πλουραλισμό ιδεών αλλά χωρίς κλειστά συστήματα μικροεξουσιών. Ένα κόμμα μέσα στην κοινωνία, με πυκνή δικτύωση και σύνδεση με κινήματα, πρωτοβουλίες, ορατά και υπόγεια ρεύματα. Ένα κόμμα ικανό να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της Αριστεράς ως ηγετική δύναμη, δηλαδή ως δύναμη αναγέννησης της δημοκρατίας, μετασχηματισμού και ηθικής αναμόρφωσης της κοινωνίας.  

 

4. Από το βήμα στο άλμα

 

Τα καθήκοντα που έχουμε μπροστά μας είναι δύσκολα. Διότι δεν είναι καθήκοντα μιας στιγμής. Είναι ανάγκες μιας νέας εποχής για την Αριστερά, μιας νέας εποχής για τη χώρα μας.

 

Γι’ αυτό, με αφετηρία το βήμα που σήμερα κάνουμε, πρέπει να προετοιμάσουμε το άλμα που χρειάζεται να κάνουμε για να ανταποκριθούμε στις ανάγκες αυτές.

 

Πρέπει να τολμήσουμε.

Μπορούμε να νικήσουμε!