ΕΝΑ «ΟΧΙ» ΜΕ ΘΕΤΙΚΟ ΠΡΟΣΗΜΟ

Το γαλλικό δημοψήφισμα για το Ευρωσύνταγμα, πέρα από το αποτέλεσμά του, κάνει αναπόφευκτη τη σύγκριση του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίστηκε το ίδιο ζήτημα στη Γαλλία και τη χώρα μας.

 Το δημοψήφισμα δεν είναι πανάκεια. Υπό όρους και προϋποθέσεις όμως μπορεί να αποτελέσει μια πιο άμεση και αυθεντική μορφή ετυμηγορίας ενός λαού. Αναδεικνύεται συνεπώς η ανάγκη ενός σταθερότερου συνδυασμού της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας με μορφές άμεσης δημοκρατίας, τόσο στην κοινωνία, όσο και στα συνδικάτα και στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης.

 Σε ό,τι αφορά τώρα το συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αυτό, κατά την άποψή μου, δε δικαιολογεί την έκπληξη που πολλοί ένιωσαν. Χρόνια τώρα, μιλούμε για το δημοκρατικό έλλειμμα της Ε.Ε., το έλλειμμα πολιτικής νομιμοποίησης κορυφαίων θεσμών και πολιτικών της, για την ανάγκη μιας ενωμένης Ευρώπης που δεν θα οικοδομείται ερήμην των λαών και των κοινών αναγκών των πολιτών της. Το όχι της πλειοψηφίας των Γάλλων, εντέλει, είναι ένα μεγάλο ΝAI σ΄ αυτή τη δημοκρατική απαίτηση. Υπό την έννοια αυτή, δεν είναι άρνηση της ενωμένης Ευρώπης. Έχει ένα θετικό πρόσημο.

     Ορισμένοι διατυπώνουν ανησυχίες ως προς τις προοπτικές ή μιλούν ήδη για κρίση. Μα δεν θα είναι η πρώτη. Είναι η πρώτη όμως φορά που η πρόκληση μιας κρίσης έρχεται από τα κάτω. Άρα η υπέρβασή της απαιτεί την πιο ενεργητική συμμετοχή των πολιτών. Ασφαλώς το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης απαιτεί διεύθυνση και διευθετήσεις κορυφών. Μήπως όμως βρισκόμαστε στο σημείο που αυτή η αποκλειστικά από τα πάνω οικοδόμηση της Ε.Ε. άγγιξε τα όρια της; Μήπως ήλθε η ώρα να πυροδοτηθεί μια αντίστροφη, από τα κάτω, δυναμική, για μια ενοποίηση με βάση τις κοινές ανάγκες των ευρωπαίων εργαζομένων και πολιτών;

 Η πρόκληση για την Αριστερά συνεπώς είναι να καταστήσει πιο σαφή και διακριτή την πολιτική έκφραση αυτού του ΟΧΙ στην κατεύθυνση μιας Ευρώπης της δημοκρατίας, της αλληλεγγύης και της ειρήνης.