ΟΙ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΝ ΤΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ

Φαινομενικά τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τα κοινωνικά ελλείμματα,   είναι δύο ξεχωριστά προβλήματα. Όμως είναι αλληλένδετα και αλληλοτροφοδοτούμενα. Όσο η κατανομή των εισοδημάτων γίνεται πιο άνιση, όσο, δηλαδή, το χρήμα συγκεντρώνεται σε λίγα χέρια, τόσο μειώνεται η φοροδοτική ικανότητα της μεγάλης μάζας του πληθυσμού, αλλά και αυξάνει η μεγάλη φοροδιαφυγή, αφού οι έχοντες και οι κατέχοντες έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής. Αυτό έχει και αντιαναπτυξιακές συνέπειες. Σήμερα το χρήμα λιμνάζει στις τράπεζες. Και πολλά νοικοκυριά για να τα βγάλουν πέρα, καταχρεώνονται στις τράπεζες. Ουσιαστικά ένα αυξανόμενο τμήμα της κοινωνίας ζει με δανεικά. Η διεύρυνση συνεπώς των κοινωνικών ανισοτήτων δεν οδηγεί μόνο σε κοινωνικά χάσματα. Είναι και μια σημαντική αιτία αύξησης των δημοσίων ελλειμμάτων και ένας περιοριστικός παράγοντας της ανάπτυξης.

Η Κυβέρνηση της Ν.Δ., στους 18 μήνες που βρίσκεται στην εξουσία, έκανε ό,τι μπορούσε για να επιδεινώσει μια ήδη άσχημη κατάσταση.

Περιορίζομαι σε ένα παράδειγμα: Με το φορολογικό νόμο που ψήφισε μείωσε τη φορολογία των μερισμάτων από 35% που ήταν στο 25%. Αν υποθέσουμε ότι τα μερίσματα, δηλαδή τα διανεμόμενα κέρδη, είναι 5 δις ευρώ το χρόνο, τότε, η απώλεια των δημόσιων εσόδων απ’ αυτή τη μείωση ανέρχεται τουλάχιστον σε 500 εκ. ευρώ ή 170 δις δρχ περίπου. Για να καλύψει αυτή τη νέα «τρύπα» στα δημόσια έσοδα, αύξησε τους συντελεστές του ΦΠΑ κατά μία ποσοστιαία μονάδα προσδοκώντας να εισπράξει περίπου 600 με 800 εκατομμύρια ευρώ. Με τον τρόπο αυτό, η Κυβέρνηση κάνει τους πλούσιους «μερισματούχους» πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους, αφού ο ΦΠΑ πλήττει βεβαίως όλους, αλλά, αναλογικά, πλήττει πιο πολύ τους πιο φτωχούς.

Αφού λοιπόν ένα μοντέλο ανάπτυξης και πολιτικής μπορεί να αυξάνει ταυτόχρονα τόσο το δημοσιονομικό όσο και το κοινωνικό έλλειμμα, ένα άλλο μοντέλο μπορεί να έχει το αντίστροφο αποτέλεσμα, να βελτιώνει δηλαδή ταυτόχρονα και τα δύο ελλείμματα. Μια τέτοια πολιτική μπορεί να ξεκινά από τη δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών και να εκτείνεται σε πολλά άλλα μέτρα.

Μεταξύ αυτών είναι και μέτρα με άμεση στόχευση. Ένα τέτοιο μέτρο είναι η θέσπιση ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος όπως έχει γίνει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. Δυστυχώς σχετική πρόταση νόμου που κατέθεσα στη Βουλή απορρίφθηκε μετ’ επαίνων(!) από τη Ν.Δ., διότι, όπως είπε, δεν υπάρχουν χρήματα, από το ΠΑΣΟΚ, διότι,  όπως είπε, το θέμα χρήζει περαιτέρω μελέτης, και από το ΚΚΕ, διότι, όπως είπε, το μέτρο δεν είναι αρκούντως επαναστατικό! Δυστυχώς τα δάκρυα που χύνονται υπέρ των φτωχών αποδεικνύονται κροκοδείλια ακόμη  και από δυνάμεις από τις οποίες θα περίμενε κανείς μια διαφορετική στάση.