Για την ανασύνθεση της Αριστεράς

Η ιστορία της Αριστεράς παρουσιάζεται συχνά ως μια ιστορία διασπάσεων. Όμως, ταυτόχρονα είναι και μια ιστορία ανανεώσεων, ανασυνθέσεων, ανασυγκροτήσεων, μετασχηματισμών. Αυτή η δεύτερη διάσταση της ιστορίας της Αριστεράς αποκτά σήμερα μεγαλύτερη επικαιρότητα και σημασία, καθώς το ζήτημα μιας νέας προσπάθειας ανασύνταξης και ανασύνθεσης της Αριστεράς τίθεται με ένταση.

Η ανάγκη αφορά στη δυνατότητα της πληθυντικής Αριστεράς να εκπροσωπήσει επάξια τις νέες ανάγκες και τα νέα αιτήματα που θέτουν το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο και οι πολλαπλές κρίσεις του, η διεύρυνση των ανισοτήτων και η υποβάθμιση της δημοκρατίας, η τεχνητή νοημοσύνη η κλιματική αλλαγή και τα ζητήματα φύλου, οι πόλεμοι και οι άλλες προκλήσεις της εποχής μας, έτσι ώστε να μπορεί να συνδέει τη δράση της με το όραμα ενός άλλου κόσμου και ενός ανανεωμένου σοσιαλισμού. Πρόκειται για έναν στόχο μακράς διάρκειας. Ταυτόχρονα, η ίδια ανάγκη τίθεται με όρους επείγοντος,  δεδομένου ότι κανένα από τα αντιπολιτευόμενα κόμματα δεν δείχνει ικανό να αμφισβητήσει την κυριαρχία της ΝΔ και του κ.  Μητσοτάκη, από μόνο του. Υπάρχει κίνδυνος, λοιπόν, αν η Αριστερά και οι ευρύτερες προοδευτικές δυνάμεις αδρανήσουν, το κενό να καλυφθεί από δυνάμεις του ακροδεξιού φάσματος, όπως ήδη συμβαίνει σε αρκετές χώρες της Ευρώπης.

Αυτή η διπλή χρονικότητα των καθηκόντων καθιστά εξ αρχής το νέο εγχείρημα δύσκολο και σύνθετο. Αλλά δεν είναι η μόνη δυσκολία. Στο παρελθόν, ενωτικά εγχειρήματα όπως η Ενωμένη Αριστερά, το 1974, ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου, το 1989, και ο ΣΥΡΙΖΑ, μετά το 2004, απευθύνονταν σε δυνάμεις κυρίως της κομμουνιστικής ή κομμουνιστογενούς Αριστεράς. Η μεταρρύθμιση και η επανάσταση αντιμετωπίζονταν ακόμη από πολλούς ως δυο ασύμβατες μεταξύ τους κατευθύνσεις. Το «σχίσμα» που μας κληροδότησε ο 20ος αιώνας ανάμεσα στις δυο μεγάλες παραδόσεις της Αριστεράς, την κομμουνιστική και τη σοσιαλιστική, συνέχιζε να λειτουργεί διχαστικά, αν και ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ως ιδρυτικό του στόχο την υπέρβασή του. Όμως, σε μια ιστορική συνθήκη κατά την οποία η υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους θεωρείται «εξτρεμισμός», η καθολικότητα των δικαιωμάτων παρωχημένη «ακρότητα», η φύση και άλλοι όροι της ζωής αναλώσιμοι,  ο αγώνας για έναν βιώσιμο και δίκαιο κόσμο, για να είναι νικηφόρος,  πρέπει να υπερβεί αποφασιστικά και προωθητικά τις διαιρέσεις και τις οριοθετήσεις του παρελθόντος και να ξεκινά με μια απεύθυνση ανοιχτή, χωρίς a priori αποκλεισμούς. Δυο πρόσφατα  κείμενα του Αριστείδη  Μπαλτά  προσφέρουν  επ’ αυτού επίκαιρη ανάλυση και τεκμηρίωση (βλ. και Μπαλτάς Αριστείδης,  Σοσιαλισμός. Ποιος σοσιαλισμός;, Εποχή 20/1/2024, και Σοσιαλισμός για τον 21ο αιώνα,  Εποχή 27/1/2024).

Ανασύνθεση δεν σημαίνει, προφανώς, επιλογή κάποιου από του πόλους των αντιθέσεων του παρελθόντος, ούτε ένταξη σε θεσμούς ή συμμαχίες που τις αναπαράγουν. Η δικαίωση δεν είναι κληρονομιά του χθες, αλλά στόχος των κοινών μελλοντικών αγώνων. Η ανασύνθεση, στην οποία αναφερόμαστε, δεν περιορίζεται στη συνεργασία ή συνένωση διαφορετικών κομμάτων και οργανώσεων. Αφορά σε αλλαγές περιεχομένου και αντιλήψεων. Απαιτεί αμοιβαίες μετατοπίσεις θέσεων, υπερβάσεις, νέες συνθέσεις. Όλα αυτά προσθέτουν δυσκολίες και καθιστούν τη διαδρομή μακρά και επίπονη. Αλλά αυτό δεν είναι καινούριο, γι’ αυτό όλα τα ενωτικά εγχειρήματα έγιναν υπό την πίεση του κόσμου της Αριστεράς και ευρύτερα της κοινωνίας. Αυτή έκαμψε ηγετικούς δισταγμούς, ναρκισσισμούς και αδράνειες.  Η πίεση γινόταν πιο έντονη, όταν οι κίνδυνοι για την περιθωριοποίηση και ερημοποίηση  της Αριστεράς συνέπιπταν με προσδοκίες αναζωογόνησής της.

Η πίεση της κοινωνίας και η ελπιδοφόρα προοπτική είναι θεμελιώδεις προϋποθέσεις, αλλά δεν αρκούν. Χρειάζονται και επισπεύδουσες δυνάμεις. Όμως, εδώ επί του παρόντος υπάρχει κενό. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και το ΚΚΕ, και τα τρία μεγαλύτερα κόμματα στα αριστερά του Κέντρου, προκρίνουν συνεργασίες και συμμαχίες περί τον εαυτό τους. Ο κομματικός ανταγωνισμός έχει υποβιβαστεί στη μεταξύ τους κατάταξη. Έτσι, όμως, η κρίση  εκπροσώπησης θα επιδεινώνεται και η πολιτική στασιμότητα θα πριμοδοτεί την Ακροδεξιά.

Ανεξάρτητα, λοιπόν, από τη στάση των υφιστάμενων κομμάτων, στην παρούσα φάση, μεγάλο μέρος της ευθύνης πέφτει στα κινήματα, σε συλλογικότητες και τον ανένταχτο κόσμο της Αριστεράς που και στο παρελθόν έπαιξαν καταλυτικό ρόλο, ιδιαίτερα στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και στις δυνάμεις που μέσα και έξω από τα αντίστοιχα κόμματα κατανοούν ότι το μέλλον δεν βρίσκεται στις κομματικές περιχαρακώσεις, αλλά στη δημιουργία των προϋποθέσεων για ένα μεγάλο συνασπισμό κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων.

 

* Άρθρο στις «Παρεμβάσεις» της εφημερίδας «Η εποχή»

Οι εξελίξεις κάνουν αναγκαίο ένα νέο μαζικό, λαϊκό κόμμα της ΑριστεράςΣτους παράξενους καιρούς που ζούμε, δεν θα ήθελα, από δική μου αδράνεια, να βρεθώ εγκλωβισμένος σε ένα κόμμα το οποίο δεν θα έχει πλέον καμία σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ που υπηρέτησα από την ίδρυσή του, & είμαι περήφανος που συνέβαλα στη δημιουργία του. Θέλω να δηλώσω λοιπόν, ότι παραιτούμαι από μέλος του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι μια απόφαση που δεν θα ήθελα να χρειαστεί να λάβω, αλλά οι εξελίξεις την έχουν καταστήσει αναγκαία από καιρό.Θυμίζω ότι από τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ έχω παραιτηθεί ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο. Οι φόβοι που εξέφραζα τότε για εκφυλιστικές εξελίξεις έχουν, δυστυχώς, πλήρως επιβεβαιωθεί. Δεν χρειάζονται, επομένως, πρόσθετα επιχειρήματα. Μπορείς να παραμένεις σε ένα κόμμα, ακόμη & αν διαφωνείς με την τρέχουσα πολιτική του, αρκεί στο κόμμα αυτό να τηρούνται κάποιοι σταθεροί κανόνες και να υπάρχουν δημοκρατικές εγγυήσεις σεβασμού της αξιοπρέπειας και των απόψεων όλων. Είναι όμως εξαιρετικά δύσκολη η παραμονή σε ένα κόμμα στο οποίο η έννοια της δημοκρατίας & της Αριστεράς, αλλά & η ιστορία του ίδιου του κόμματος, υπονομεύονται & μόνος αποδεκτός κανόνας είναι η συχνά αδιευκρίνιστη & ευμετάβλητη βούληση του αρχηγού.Προσωπικά είμαι βέβαιος ότι η Αριστερά θα κληθεί από το λαό, ξανά, να κυβερνήσει, γιατί συσσωρεύονται μεγάλα προβλήματα που απαιτούν προοδευτικές λύσεις. Στοιχεία που δημοσιεύτηκαν χθες για τη συνεχιζόμενη φυγή στο εξωτερικό νέου επιστημονικού & εργατικού δυναμικού, είναι άκρως ανησυχητικά. Είναι μια ακόμη ένδειξη ότι, αν δεν υπάρξει σχέδιο & στρατηγική για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου & της άνισης αναδιανομής του παραγόμενου πλούτου, η χώρα θα οδηγηθεί σε νέα αδιέξοδα & η κοινωνία σε νέα φτωχοποίηση. Η Αριστερά μπορεί να πρωταγωνιστήσει ξανά υπό την προϋπόθεση, ότι εργάζεται & η ίδια γι’ αυτό, δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης με τον κόσμο της εργασίας, έχει επεξεργασμένες λύσεις στα προβλήματα & διαμορφώνει αξιόπιστες προϋποθέσεις προοδευτικής και αποτελεσματικής διακυβέρνησης.Ορισμένοι είχαν προσδοκίες από τη νέα ηγεσία. Όμως στον ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, συντελείται μια διαδικασία φθοράς, και όχι δημιουργίας, με πρώτο θύμα την ιστορία του, το έργο του, την ηθικό-πολιτική ακεραιότητά του. Η συζήτηση που άνοιξε, με πρωτοβουλία της ηγεσίας, για «μαύρα ταμεία» αποτελεί τεράστια προσβολή για τα χιλιάδες μέλη του κόμματος που προσέφεραν ανιδιοτελώς & με το υστέρημα τους, κρατούσαν όλα αυτά τα χρόνια το κόμμα όρθιο & τα γραφεία του ανοιχτά. Ήταν ένα μεγάλο δώρο στη Δεξιά & όλους όσους υποστηρίζουν ότι «όλοι είναι το ίδιο».Ο κ. Κασσελάκης παρέλαβε ένα αριστερό κόμμα με προβλήματα & «παραδίδει» πολύ περισσότερα προβλήματα χωρίς αριστερό κόμμα, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μπει σε διαδικασία από-αριστεροποίησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ, με την παρούσα ηγεσία, δεν μπορεί να επιλύσει προβλήματα ταυτότητας, στρατηγικής & δημοκρατικής λειτουργίας που αντιμετώπιζε & από πριν. Θα είναι, για το λόγο αυτόν, σε μια κρίση διαρκείας.Οι εξελίξεις μάς θέτουν μπροστά σε δυο αλληλένδετα καθήκοντα. Πρώτον, να αγωνιστούμε για να υπάρξει ένα νέο μαζικό, λαϊκό κόμμα της Αριστεράς, από τη ριζοσπαστική αριστερά ως την αριστερή σοσιαλδημοκρατία & δεύτερον, μια προοδευτική εναλλακτική στο πρόβλημα της διακυβέρνησης της χώρας. Ας ανταποκριθεί ο καθένας & η καθεμία σε αυτό το διπλό καθήκον με όποιο τρόπο & από όποια θέση επιλέξει.Το βέβαιο είναι ότι η κοινωνική Αριστερά, το «αριστερό ημισφαίριο» της κοινωνίας, υπάρχει, & αναζητά μια κατά το δυνατόν ενιαία, ισχυρή & αποτελεσματική πολιτική εκπροσώπηση. Οι εξελίξεις, στον κόσμο, την Ευρώπη & την Ελλάδα δεν αφήνουν κανένα περιθώριο εφησυχασμού.Η ιστορία, πάντως, δείχνει ότι η συσπείρωση & ανασύνθεση της Αριστεράς έχει μεγαλύτερες δυνατότητες να πετύχει αν γίνει υπόθεση της κοινωνίας, των νέων, του ανένταχτου κόσμου της Αριστεράς & της οικολογίας, μέσα από συλλογικές πρωτοβουλίες & κινήσεις, που πρέπει να υπάρξουν παντού, με κάθε πρόσφορη μορφή. Καλή αντάμωση, λοιπόν, στους γνωστούς χώρους, για τους γνωστούς λόγους.Τι έχει προηγηθεί:- «Ύστατη έκκληση για έναν ταπεινό στόχο» - Επιστολή-έκκληση για την αποτροπή της διάσπασης στην οποία η ηγεσία του κόμματος δεν μου απάντησε ποτέ. 9 Νοεμβρίου 2023: dragasakis.gr/istati-ekklisi-gia-enan-tapeino-stoxo/- «Πού βρισκόμαστε, ποιες οι προοπτικές…» - Αναλυτικό κείμενο με το οποίο εξηγώ τους λόγους της παραίτησης από τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ. 8 Δεκεμβρίου 2023: dragasakis.gr/pou-vriskomaste-poies-oi-prooptikes-pos-tha-pame-stis-evroekloges/- Συνέντευξη για το ίδιο θέμα στον Πάνο Χαρίτο, Kontra Channel. 12 Δεκεμβρίου 2023: dragasakis.gr/anasinthesi-kai-anasigkrotisi-tis-aristeras-me-stoxo-mia-nea-proodeftiki-pleiopsifia/ ... ΠερισσότεραΛιγότερα
Προβολή στο Facebook

Latest Twetter Feeds

YDragasakis @YDragasakis

Could not authenticate you.

Επικοινωνία

Μητροπόλεως 1
10557, Αθήνα

e-mail
ydragasakis@parliament.gr