Την τελευταία φορά που μέτρησα είχατε κάνει 450 μεταρρυθμίσεις, αλλά το εισόδημα των νοικοκυριών έχει μειωθεί κατά ένα τέταρτο, η ανεργία εξακολουθεί να είναι πάνω από το 20%, η ανεργία των νέων είναι πολύ υψηλή, επίσης. Σε ό,τι αφορά την εμπιστοσύνη των επενδυτών, αναζητούν στοιχεία όπως η σταθερότητα και το αναπτυξιακό σχέδιο που να στοχεύει στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Πώς θα το επιτύχετε αυτό;

Όπως είπατε έχουμε μειώσει την ανεργία, αλλά είναι ακόμα υψηλή, έχουμε μειώσει τη φτώχεια αλλά είναι ακόμα υψηλή, γι’αυτό πρέπει να συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις. Άρα, η μία κατεύθυνση είναι αυτή. Το δεύτερο είναι ότι έχουμε μια προικισμένη χώρα, παρόλο που ζούμε σε μια ασταθή περιοχή, έχουμε μια ισχυρή γεωγραφική θέση, μπορούμε να λειτουργούμε ως πόλος σταθερότητας στην περιοχή μας και έχουμε επιτύχει, όπως είπα, να μεταβάλουμε τον τρόπο αδειοδότησης των επιχειρήσεων, να επιταχύνουμε τις επενδύσεις, τη διαδικασία των επενδύσεων, τώρα όμως έχουμε ακόμη δουλειά να κάνουμε, θέλουμε να κάνουμε πιο γρήγορη τη δικαιοσύνη άρα με αυτό που πετύχαμε και αυτό που έχουμε ως σχέδιο και που είναι όχι κατευθύνσεις αλλά συγκεκριμένες δράσεις μέσα στο αναπτυξιακό πλάνο, πιστεύω ότι οι επενδυτές και ιδίως αυτοί που θέλουν να επενδύσουν για να μείνουν στην Ελλάδα θα βρουν αρκετά ισχυρούς λόγους να έρθουν στη χώρα.

Όπου χρειάζεται επίσης, δημιουργούμε ειδικά κέντρα, ειδικά καθεστώτα, παραδείγματος χάριν έχουμε δημιουργήσει ένα πολύ ευνοϊκό καθεστώς για να μπορούν να έρχονται πολυεθνικές εταιρείες και να δημιουργούν κέντρα ερευνών, όπως ήρθε η Tesla, όπως συζητάει μια σημαντική γερμανική εταιρεία να έρθει, όχι μόνο κέντρα ερευνών αλλά και call centers και άλλες υπηρεσίες. Η κυβέρνησή μας είναι πάνω σε ένα ποδήλατο και τρέχουμε διαρκώς, δεν σταματάμε και είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε και νέα αιτήματα και νέα προβλήματα ούτως ώστε να βελτιώσουμε, να κάνουμε ακόμη περισσότερο την Ελλάδα έναν επενδυτικό προορισμό.

Άμεσες Ξένες Επενδύσεις δεν έρχονται χωρίς δεσμεύσεις για σταθερότητα. Ας το ξαναπώ. Για να έρθουν Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, χρειάζεστε σταθερότητα και δεσμεύσεις για πολιτικές που ωστόσο δεν αλλάζουν με ένα μαγικό ραβδάκι. Ένας αριθμός ιδιωτικοποιήσεων δεν ολοκληρώθηκαν ή είδαμε κοινωνικές αντιδράσεις. Τι λέτε στους ξένους επενδυτές για να τους προσελκύσετε να έρθουν εδώ;

Η αναπτυξιακή στρατηγική περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. Ξέρουμε ότι το 2021 θα έχουμε τελειώσει το κτηματολόγιο στην Ελλάδα. Ξέρουμε ότι το 2020 θα έχουμε πετύχει αυτούς ή τους άλλους στόχους σε διάφορους τομείς. Άρα έχουμε στόχους και χρονοδιαγράμματα, άρα μπορείς κανείς να ελέγξει την απόδοση της κυβέρνησης. Το δεύτερο το οποίο λέμε είναι ότι ήδη έχουμε θεσμοθετήσει σταθερές σε ορισμένους τομείς. Παραδείγματος χάριν, εάν έρθει μια μεγάλη επένδυση στην Ελλάδα, θα μπορεί να έχει το ίδιο φορολογικό καθεστώς για 12 χρόνια. Δεν πρόκειται να το αλλάξει κανείς. Τώρα, ετοιμάζουμε ένα νέο νόμο για τις στρατηγικές επενδύσεις. Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα one stop shop, μια αδειοδοτούσα αρχή για τις επενδύσεις αυτές. Άρα νομίζω ότι και αυτά που έχουν γίνει και αυτά τα οποία κάνουμε, δημιουργούν εμπιστοσύνη. Όπως είπα άλλωστε η Ελλάδα είναι η μόνη σταθερή χώρα στην ευρύτερη περιοχή μας παρά τη μεγάλη κρίση. Παρόλο που διαχειριστήκαμε μια τεράστια όχι μόνο οικονομική αλλά και προσφυγική κρίση. Η Ελλάδα εξάγει σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή και γι’αυτό ακριβώς θέλουμε να λύσουμε και προβλήματα που υπάρχουν με κάποιους γείτονές μας, για να μπορέσει όχι μόνο η Ελλάδα αλλά ευρύτερα η περιοχή των Βαλκανίων να αποτελέσει έναν επενδυτικό προορισμό. Κι όπως είπα είμαστε έτοιμοι αν κάπου διαπιστώσουμε ότι παρόλ’αυτά υπάρχουν προβλήματα, είμαστε έτοιμοι να τα αντιμετωπίσουμε. Άλλωστε μην ξεχνάτε ότι η κυβέρνηση η δική μας, παρόλο που δεν ήταν εύκολα αυτά που έπρεπε να κάνουμε, είναι ήδη η πιο μακρά κυβέρνηση στην Ελλάδα εδώ και αρκετά χρόνια.

Θέλουμε να έρθουν νέες επενδύσεις αλλά πρέπει να πούμε ότι γίνονται ήδη σημαντικές επενδύσεις. Γίνονται σημαντικές επενδύσεις στην ενέργεια. Ενώνουμε με καλώδια την Κρήτη με την υπόλοιπη Ελλάδα για πρώτη φορά. Ενώνουμε τα νησιά των Κυκλάδων μεταξύ τους και με την υπόλοιπη Ελλάδα. Δημιουργούμε συνθήκες να αναπτυχθούν περισσότερο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Γίνονται επενδύσεις σε όλα τα λιμάνια της Ελλάδας, στον Πειραιά, στη Θεσσαλονίκη. Δημιουργούμε υποδομές, δημιουργούμε συνθήκες οι υποδομές μας να είναι για όλη την Ευρώπη, όχι μόνο για την Ελλάδα. Γίνονται επενδύσεις σε πάρα πολλούς τομείς και προχωρούν οι ιδιωτικοποιήσεις. Τα αεροδρόμια, η Fraport, ήδη έχουμε σημαντικά θετικά αποτελέσματα στη λειτουργία των αεροδρομίων. Ανάλογες επενδύσεις γίνονται και σε πάρα πολλούς τομείς. Πρέπει επίσης να σας πω ότι ο αναπτυξιακός νόμος που ισχύει, που υποδέχεται νέες επενδύσεις, τα τελευταία χρόνια, τον τελευταίο χρόνο έχει δεχθεί μερικές εκατοντάδες μεσαίες ή μικρότερες επενδύσεις. Επομένως, όταν μιλάμε για επενδύσεις στην Ελλάδα, μιλάμε για την ανάγκη να ενισχύσουμε μία δυναμική που ήδη αρχίζει και εκδηλώνεται. Με τα κόκκινα δάνεια, με τις τράπεζες, έχει αρχίσει η πώληση κόκκινων δανείων και έχει αρχίσει η αναδιάρθρωση πολλών επιχειρήσεων, άρα υπάρχει ήδη μια μεγάλη κινητικότητα. Υπάρχει μια εταιρεία πετρελαίων η οποία είναι σε διαγωνισμό να πωληθεί. Η επέκταση του αεροδρομίου των Αθηνών. Μόνο αυτή η επέκταση, ενώ αρχικά το τίμημα ήταν, αν θυμάμαι καλά, 500 ή 600 εκατομμύρια στο τέλος κατέληξε να είναι πάνω από 1 δισεκατομμύριο, αυτό δείχνει ότι και τα assets στην Ελλάδα που ήταν πάρα πολύ φθηνά αρχίζουν σιγά σιγά να αποκτούν την πραγματική τους αξία. Γι’αυτό και οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές έρχονται, ψάχνουν, ζητούν ευκαιρίες.

Και βέβαια δεν σας μίλησα για το Ελληνικό ακόμα, θα το έχετε ακούσει. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα real estate projects στην Ευρώπη, το Ελληνικό, το πρώην αεροδρόμιο. Εκεί είχαμε πάρα πολλά προβλήματα, που φαίνεται ποια ήταν τα προβλήματα στην Ελλάδα: δεν υπήρχε χωροταξία, δεν υπήρχαν δασικοί χάρτες, τα προβλήματα με την αρχαιολογία, τα λύσαμε όμως αυτά και σε λίγο το Ελληνικό θα μπει μπροστά και θα είναι ένα πολύ μεγάλο project.

Πώς σχεδιάζετε να ισορροπήσετε τις ανάγκες των πολιτών με την μεταρρυθμιστική σας ατζέντα; Πολύ χαμηλοί μισθοί. Ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που όμως δεν λειτουργούν πολύ καλά. Η φορολογία είναι στον ουρανό. Οι περικοπές στις συντάξεις, φαίνεται είτε να επανέρχονται είτε όχι, ανάλογα με τι εφημερίδα διαβάζουμε. Ποιο είναι το σχέδιο;

Πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Πώς επιστρέφει η κανονικότητα και για τους πολίτες; Αυτό είναι ένα κρίσιμο θέμα. Η αναπτυξιακή στρατηγική προβλέπει απαντήσεις και σε αυτά τα ερωτήματα. Θέλουμε η πολιτική μας να έχει μια ειλικρίνεια και μια διαφάνεια. Λέμε λοιπόν, ότι ναι, θα επαναφέρουμε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στους εργαζόμενους, ναι, θα καταργήσουμε το νόμο που πάγωνε τον κατώτατο μισθό, όμως προβλέπονται συγκεκριμένες διαδικασίες για να υπάρξει αύξηση του κατώτατου μισθού και αυτό θα γίνει. Σήμερα, η ανάκαμψη της Ελλάδας στηρίζεται στις επενδύσεις και στις εξαγωγές. Η κατανάλωση είναι στάσιμη. Θέλουμε και η κατανάλωση να δώσει τη δική της συμβολή στην ανάκαμψη. Άρα, ως ένα βαθμό προσπαθούμε να συνδυάσουμε τις ανάγκες των πολιτών με τις ανάγκες της οικονομίας. Αυτό δεν είναι πάντα αυτόματο, δεν γίνεται αυτόματα αλλά έχουμε αρκετές δυνατότητες να το πετύχουμε. Προσπαθούμε να εντάξουμε τους πολίτες που περιθωριοποιήθηκαν στην αναπτυξιακή διαδικασία. Γι’αυτό μιλάμε για inclusive growth. Όσο το πετυχαίνουμε αυτό με προγράμματα κατά της φτώχειας, με προγράμματα δεύτερης ευκαιρίας, προσπαθούμε να δώσουμε δεύτερες ευκαιρίες σε υπερχρεωμένες επιχειρήσεις, σε κατεστραμμένα νοικοκυριά αυτό ενισχύει και την ανάπτυξη. Επομένως, μπαίνουμε σε μια φάση όπου σταμάτησε η πτώση, αυτό είναι σημαντικό κι αυτό οι πολίτες το αναγνωρίζουν. Δεν έχουμε πια μείωση των μισθών, έχουμε σταθεροποίηση και ξέρουμε πως θα αρχίσει και μια αύξησή τους, μια βελτίωσή τους. Δεν έχουμε πτώση των δαπανών για την υγεία. Έχουμε σταθεροποίηση και αύξησή τους. Πιστεύω ότι ακριβώς γι’αυτό πρέπει να αποφύγουμε νέα μέτρα λιτότητας, ούτως ώστε η κοινωνία να στηρίξει αυτή την προσπάθεια εξόδου, να στηρίξει αυτή μετάβαση από μια βαθιά ύφεση σε μια σταθεροποίηση και της απασχόλησης και των εισοδημάτων.

Από δω και πέρα έχουμε το εξής καινούργιο στοιχείο. Θα επιτυγχάνουμε πλεονάσματα, τα οποία είναι πολύ υψηλά, 3,5% αλλά παρόλ’ αυτά χωρίς νέα μέτρα θα επιτυγχάνουμε δημοσιονομικό χώρο πέρα από τα πλεονάσματα για να χρηματοδοτήσουμε στοχευμένες φορολογικές ελαφρύνσεις και στοχευμένες κοινωνικές δαπάνες. Ο σχεδιασμός της οικονομίας μας για τα επόμενα χρόνια είναι ότι πέρα από τα πλεονάσματα του 3,5%, θα έχουμε πόρους για να μπορέσουμε να καλύπτουμε δαπάνες της φορολογίας και κοινωνικές δαπάνες. Για το 2019, οι πόροι θα είναι ακόμη μικροί, 800 εκατομμύρια ευρώ. Για το 2020, θα είναι 1,2 δισ. ευρώ. Κάθε χρόνο, οι πόροι θα αυξάνουν και δεν θα χρειάζεται να παίρνουμε νέα μέτρα λιτότητας, διότι αφού πετύχαμε το πλεόνασμα 3,5% σε ύφεση, άρα μπορούμε να το πετύχουμε σε συνθήκες ανάπτυξης. Άρα ναι, αρχίζουμε να έχουμε τη δυνατότητα να χρηματοδοτούμε, με υγιή τρόπο, φορολογικές ελαφρύνσεις και κοινωνικές δαπάνες.

Τελικά, ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό; Θα είναι εταιρείες, θα είναι ιδιώτες; Επειδή πιστεύω ότι αναδεικνύεται σε βασικό ζήτημα όταν οι μισθοί δεν είναι τόσο υψηλοί και τα νοικοκυριά πιέζονται. Ποιος καταλήγει να πληρώσει το λογαριασμό; Το ερώτημα είναι αν είναι εταιρείες, θα προσελκύσετε επενδύσεις; Εάν όμως είναι τα νοικοκυριά, θα έχετε πρόβλημα με τον λαϊκισμό.

Όπως είπα, η ισορροπία που έχει επιτευχθεί σήμερα, στο μέλλον χωρίς νέα μέτρα θα αποδίδει περισσότερα έσοδα λόγω της ανάπτυξης. Αυτή η ανάπτυξη, χωρίς να χρειαστεί να πάρουμε πρόσθετα μέτρα, αυτή η ανάπτυξη θα δημιουργεί αυτούς τους πόρους.

Η δεύτερη πηγή είναι ο περιορισμός της φοροδιαφυγής και η τρίτη πηγή είναι η αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων καθώς η Ελλάδα διαθέτει πόρους. Δεν είμαστε χωρίς πόρους, και ευρωπαϊκούς πόρους διαθέτουμε και άλλους. Πράγματι, τώρα, μια πρόσθετη πηγή πόρων είναι ότι, κάθε χρόνο, 1,2 δισ. ευρώ θα επιστρέφονται στην Ελλάδα από κέρδη των ελληνικών ομολόγων. Άρα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα χρήματα για να κάνουμε επενδύσεις και να ενισχύσουμε την ανάπτυξη. Η ανάπτυξη της οικονομίας, ο περιορισμός της φοροδιαφυγής, η αποτελεσματικότητα στη χρήση των πόρων, θα είναι οι παράγοντες που θα μας επιτρέψουμε να λύσουμε αυτά τα προβλήματα.

Βεβαίως, θα έχουμε διλήμματα. Όσους πόρους και να έχει κανείς, πάντα υπάρχει ένα δίλημμα για το πώς τους μοιράζει τους πόρους. Για παράδειγμα, βρισκόμαστε σε διάλογο με τον επιχειρηματικό χώρο όσον αφορά ποιους φόρους να μειώσουμε. Θα καταλήξουμε κάπου, μέσω του διαλόγου. Κάποιος μπορεί να μειώσει τη φορολογία στα κέρδη, μπορεί να μειώσει τη φορολογία στις επενδύσεις, μπορεί να αυξήσει το ποσοστό απόσβεσης. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να βοηθήσουμε την επιχειρηματικότητα και πιστεύω ότι μέσω του διαλόγου θα βρούμε την πιο σωστή λύση.

Μερικά διλήμματα τα έχουμε αποφασίσει. Έχουμε αποφασίσει ότι τον πρώτο χρόνο το 70% των πόρων θα πάει στη μείωση της φορολογίας και το 30% θα πάει στην αύξηση των δαπανών. Τα επόμενα χρόνια, θα είναι λιγότερο στη φορολογία και περισσότερο στις δαπάνες. Προσπαθούμε να καλύψουμε τις ανάγκες με έναν τρόπο ισορροπημένο που θα ενισχύει τη συνολική δυναμική.

Η τελευταία μου ερώτηση κύριε αντιπρόεδρε: Καθώς βγαίνετε από το πρόγραμμα και οδεύετε προς νέες εκλογές, ποια είναι τα τρία πράγματα στα οποία η κυβέρνησή σας είναι αμετακίνητη σε ό,τι αφορά τις συντάξεις, τους μισθούς και τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τα εκατομμύρια των νέων Ελλήνων που εγκαταλείπουν τη χώρα;

Έχω ήδη δώσει μερικά στοιχεία για την επόμενη τετραετία. Πριν τις εκλογές, θα παρουσιάσουμε ένα πιο αναλυτικό πρόγραμμα, δεσμευτικό, τι θα κάνουμε και τι δεν θα κάνουμε. Στο ερώτημα που μου θέσατε, με τους μισθούς, θα δημιουργήσουμε τις συνθήκες που θα επιτρέπουν στους εργαζόμενους να διεκδικούν, μέσω διαπραγματεύσεων, τη βελτίωση των εισοδημάτων τους. Όσον αφορά τις συντάξεις, θα αποφύγουμε περαιτέρω περικοπές, γιατί όταν επιχειρούμε να μπούμε σε ανάκαμψη αυτό δεν βοηθά το να κάνουμε περικοπές.

Αυτό είναι πολύ κρίσιμο. Ένα πράγμα είναι ότι η βελτίωση των συνθηκών θα αποτρέπει τους Έλληνες να φεύγουν διότι θα υπάρχουν εδώ συνθήκες να δουλεύουν και να ζουν και δεύτερον θα αρχίσουν να επιστρέφουν εδώ Έλληνες από το εξωτερικό. Έχουμε ειδικά προγράμματα που απευθύνονται σε Έλληνες στο εξωτερικό, πρώτον για να δημιουργήσουν γέφυρες επικοινωνίας, κάποιος που είναι στο εξωτερικό, δεν είναι πάντα κακό αυτό, να υπάρχει μια διασύνδεσή του με την Ελλάδα, να ξέρει τι γίνεται στη χώρα του και όποτε το κρίνει να μπορεί να επιστρέψει. Έχουμε επίσης αρχίσει να βλέπουμε σε ορισμένους τομείς, όπως οι γιατροί και οι μηχανικοί, ότι όταν γίνονται διαγωνισμοί αρχίζουν και έρχονται Έλληνες από το εξωτερικό στην Ελλάδα. Άρα και σε αυτόν τον τομέα έχουμε μια στρατηγική την οποία υλοποιούμε. Αυτό που είναι σημαντικό, απαντώντας στην ερώτησή σας, είναι όχι απλώς να βγούμε από την κρίση αλλά να βγούμε από τις αιτίες που οδήγησαν στην κρίση. Έχουμε ακόμη κληρονομιά του παρελθόντος που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

Όταν μιλάω στον ελληνικό λαό, λέω ότι η μάχη των μεταρρυθμίσεων τώρα θα είναι πιο εντατική, αλλά θα είναι μεταρρυθμίσεις που να μειώνουν τις ανισότητες, μεταρρυθμίσεις που να βελτιώνουν την απασχόληση, μεταρρυθμίσεις που να πηγαίνουν μπροστά. Και το λέω αυτό διότι οι μεταρρυθμίσεις ταυτίστηκαν με αρνητικό περιεχόμενο. Τώρα μιλάμε για αλλαγές, για μετασχηματισμούς που ο ίδιος ο λαός θα βλέπει το θετικό αποτέλεσμά τους.