Η πορεία προς το Συνέδριο πρέπει να είναι μια πορεία αποσαφηνίσεων και επίλυσης προβλημάτων που μας ταλάνισαν στο παρελθόν. Επίσης, πρέπει να είναι μια πορεία διαμόρφωσης των συλλογικών προϋποθέσεων και εγγυήσεων για την επιτυχία της όποιας ηγεσίας επιλέξουμε, για μία θετική πορεία του ΣΥΝ.

Για την προσωπική μου στάση

Στην κατεύθυνση αυτή θα ήθελα να αποσαφηνίσω και τη δική μου προσωπική στάση.

Πρώτον, θέλω να ευχαριστήσω όσους και όσες και μέσα στο κόμμα και ευρύτερα εκδηλώνουν την εμπιστοσύνη τους προς το πρόσωπο μου. Για μένα αυτό είναι μέγιστη τιμή.   Δεύτερον, επειδή ορισμένα δημοσιεύματα με εμφανίζουν μεταξύ των υποψηφίων θα ήθελα να καταστήσω σαφές ότι ουδέποτε εξεδήλωσα σχετική πρόθεση ή επιθυμία σε κανέναν. Δεν είμαι συνεπώς υποψήφιος ούτε προτίθεμαι να αποδεχθώ σχετικές προτάσεις εφόσον υποβληθούν. Πρόκειται για μια προσωπική  επιλογή που, όπως ορισμένοι τουλάχιστον γνωρίζετε, έχω κάνει προ πολλού. Δεν έχουν συνεπώς καμιά βάση όσα γράφονται για δήθεν διαπραγματεύσεις ή για όρους που υποτίθεται ότι θέτω προκειμένου να αποδεχθώ. Τρίτον παραμένω φυσικά στη διάθεση του κόμματος με μοναδικό κριτήριο αλλά και φιλοδοξία να συμβάλλω για μια θετική πορεία και του ΣΥΝ και της Αριστεράς γενικότερα. Αυτά ως προς την προσωπική μου θέση και στάση.Ηγετική ομάδα

Συνολικότερα τώρα, θεωρώ ότι το πιο κρίσιμο και χρήσιμο στην παρούσα φάση είναι να θέσουμε τα σωστά ερωτήματα. Και το σωστό ερώτημα για τούτη την ώρα δεν είναι «ποιος θα είναι ο νέος πρόεδρος», αλλά ποια πρέπει να είναι η συγκρότηση της νέας ηγεσίας κατά την επόμενη περίοδο και δεύτερον, τι πρέπει να κάνουμε από τώρα ώστε η όποια νέα ηγεσία να επιτύχει στο έργο της.

Βεβαίως, σε ό,τι αφορά στο πρώτο ερώτημα, είναι γεγονός ότι στο κόμμα μας έχει καθιερωθεί ένα προεδρικό αν όχι και προεδρο-κεντρικό μοντέλο. Αλλά τα σχήματα τα ηγετικά δεν είναι πάγια. Δεν πρέπει λοιπόν να παγιδευτούμε σε ένα ορισμένο μοντέλο. Μπορεί στην πορεία προς το συνέδριο να διαπιστώσουμε ότι οι στόχοι μας για τη νέα περίοδο μπορούν να εξυπηρετηθούν καλύτερα με μια κατανομή και οριοθέτηση ρόλων.

Προσωπικά θεωρώ ως σημαντική -τη σημαντικότερη θα έλεγα- πηγή προβλημάτων το γεγονός ότι δεν μπορέσαμε ως τώρα να διαμορφώσουμε στο ΣΥΝ μια ηγετική ομάδα. Μια ομάδα, δηλαδή, ηγετικών στελεχών που ακόμη και αν δεν ταυτίζονται οι απόψεις τους να διαθέτουν ένα υψηλό επίπεδο αλληλοκατανόησης, ειλικρινούς επικοινωνίας και συναντίληψης για την συνολική πορεία του κόμματος. Προτείνω να το επιχειρήσουμε έστω και τώρα. Να το ψάξουμε έστω.

Στο πλαίσιο αυτό πρέπει με τόλμη να αναθέσουμε ρόλους ευθύνης και σε νεότερα πρόσωπα σε όλη την κλίμακα του κόμματος. Μια ηγετική ομάδα που φυσικά δεν θα διορίζεται από τον πρόεδρο, όπως γίνεται σε άλλα κόμματα, αλλά θα προκύπτει «φυσικώ δικαίω» λόγω ρόλων και συνεισφοράς, με έναν πρόεδρο ως «πρώτο μεταξύ ίσων».

Μια ηγετική ομάδα, που θα λειτουργήσει, με βάση σαφείς κατευθύνσεις και ακόμη σαφέστερους στόχους. Και όπου μπορούμε, αυτοί οι στόχοι να είναι μετρήσιμοι, και πάντως ελέγξιμοι. Και αυτή η λογική της διεύθυνσης μέσω στόχων να «διαχυθεί» σε όλο το κόμμα ως βασική λειτουργική αρχή.

Για τους λόγους αυτούς το Συνέδριο πρέπει να είναι και καταστατικό. Να είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε τις όποιες καταστατικές αλλαγές κρίνουμε αναγκαίες.Προϋποθέσεις επιτυχίας

Για να το επιτύχουμε αυτό, πρέπει όλοι εμείς εδώ, να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις επιτυχίας της όποιας νέας ηγεσίας. Κι αυτή είναι η δεύτερη πρόταση μου. Να θεωρήσουμε δηλαδή ως πρώτιστο καθήκον μας όχι μόνο την επιλογή της νέας ηγεσίας αλλά το πώς η όποια ηγεσία επιλέξουμε θα επιτύχει. Διότι όλοι είμαστε συμμέτοχοι στο πρόβλημα. Και η ηγεσία και η βάση. Και η κεφαλή και τα άκρα. Όλο το «σώμα» πρέπει να επαναενεργοποιηθεί με νέους όρους.

Αντί να ρωτάμε, λοιπόν, διαρκώς «ποιος θα είναι ο νέος πρόεδρος», ας ρωτήσουμε για λίγο τους εαυτούς μας: «Τι πρέπει να κάνουμε ώστε η όποια νέα ηγεσία να επιτύχει στους στόχους που συλλογικά θα θέσουμε;» Ποιες με άλλα λόγια είναι οι συλλογικές προϋποθέσεις και εγγυήσεις για μια θετική πορεία;

Επιτρέψτε μου να αναφερθώ σε ορισμένες.

Η πρώτη προϋπόθεση είναι η σαφήνεια των κατευθύνσεων και η σταθερότητα των στόχων μας για τη νέα περίοδο: Ιδεολογικό στίγμα, στρατηγική ανασύνθεσης της Αριστερός, Ευρώπη και σοσιαλιστική προοπτική, κινήματα και δράσεις για την ειρήνη, τα οικολογικά και κοινωνικά προβλήματα.

Δεύτερο, το σαφές ιδεολογικό στίγμα είναι αναγκαίο αλλά δεν αρκεί. Αναγκαίο είναι και ένα πρόγραμμα συγκεκριμένων στόχων, διεκδικήσεων, και μεταρρυθμίσεων, ως αιχμές ενός συνολικού σχεδίου εναλλακτικού προς τα νεοφιλελεύθερα πρότυπα που κυριαρχούν.

Η τρίτη προϋπόθεση είναι, η όποια νέα ηγεσία να έχει όχι μόνο την ευρύτατη δυνατή αποδοχή αλλά και την ενεργή στήριξη όλων μας. Καμιά ηγεσία δεν θα πετύχει πολλά αν όλοι μαζί δεν έχουμε διασφαλίσει όρους ενεργητικής συμμετοχής, ένταξης, και διαθεσιμότητας.

Πρέπει να επανεξετάσουμε σε ποιες βάσεις συγκροτούνται οι πλειοψηφίες, πώς λειτουργούν οι μειοψηφίες, ποιος ο ρόλος και τα όρια των τάσεων, πώς θα τιθασεύσουμε τον παραγοντισμό και πως θα αξιοποιήσουμε θετικά τους παράγοντες, πώς θα καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα αυτοεκτίμησης και αλληλοσεβασμού, πώς θα κάνουμε τις πολιτικές αλλά ακόμη και τις προσωπικές μας σχέσεις πιο ζεστές, πιο ανθρώπινες, πιο αλληλέγγυες.

Τις προϋποθέσεις αυτές πρέπει να τις δημιουργήσουμε από τώρα, στην πορεία προς το Συνέδριο και όχι να τις αφήσουμε για μετά απ’ αυτό. Τώρα πρέπει να καθαρίσουμε το γήπεδο από ζιζάνια, αγκάθια και πέτρες, ώστε η νέα ηγεσία να μπορέσει να «παίξει» σε καθαρό γήπεδο. Διαφορετικά θα αποτύχει. Επιτρέψτε μου να κλείσω με ορισμένα παραδείγματα.

Διάβασα, σε κείμενο, ενός στελέχους του ΣΥΝ την εξής θέση «Το ζήτημα της κεντροαριστεράς στις σημερινές συνθήκες δεν εγγράφεται στην ατζέντα των στόχων μας». Αν η συνθήκες αλλάξουν; θα μπει στην ατζέντα των στόχων μας; Και αν η πλειοψηφία του κόμματος διαφωνεί; Πως θα ενεργήσουν οι μειοψηφούντες στο ζήτημα αυτό; θα μείνουν στο κόμμα; θα φύγουν; θα αποσταθεροποιούν διαρκώς τη νέα ηγεσία; Όπως έκαναν διάφοροι πρώην σύντροφοι και συντρόφισσες στο παρελθόν; Δε αποδίδω προθέσεις. Ερωτήματα θέτω.

Βεβαίως, προσωπικά, δεν θεωρώ ότι η αριστερή απάντηση στην κεντροαριστερά είναι ένας στείρος αντικυβερνητισμός ή ότι δεν πρέπει να επεξεργασθούμε πληρέστερα το ζήτημα των σχέσεων της Αριστεράς με την εξουσία. Άλλο όμως αυτό και άλλο το να προχωρούμε με τέτοιες και τόσες ασάφειες σε κεντρικά ζητήματα της πολιτικής που τόσο μας ταλάνισαν στο παρελθόν.

Άλλο παράδειγμα από το ίδιο κείμενο: «ο ΣΥΡΙΖΑ θα αποτελεί παρένθεση στην πορεία του ΣΥΝ και του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς». Δηλαδή θέλουμε το κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς αλλά δεν θέλουμε τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ; Επιδιώκουμε την ανασύνθεση της Αριστεράς στην Ευρώπη αλλά δεν τη θέλουμε στη χώρα μας; Η επιδίωξη για μια παράταξη της Αριστεράς από την άκρα Αριστερά ως την Αριστερά της σοσιαλδημοκρατίας ή είναι επιλογή μας ή δεν είναι. Δεν μπορεί να είναι «ολίγον» επιλογή. Δεν μπορούμε να παλινδρομούμε μετά από κάθε δυσκολία, Γιατί λοιπόν τόσες αντιφάσεις και παλινδρομήσεις γύρω από ένα θέμα που υποτίθεται ότι αποτελεί ιδρυτικό στόχο και λόγο ύπαρξης του κόμματος μας;

Γιατί να κάνουμε ανούσιες τριπλές ο ένας στον άλλον όταν η μπάλα είναι ήδη αλλού;

Στην πορεία του ΣΥΝ δεν υπάρχουν μόνο προβλήματα και δυσκολίες. Υπάρχουν και σαφείς δυνατότητες. Το εκλογικό αποτέλεσμα βεβαίως είναι αρνητικό αλλά από μόνο του δεν είναι καταστροφικό.

Ψ Το ΚΚΕ δεν κατήγαγε κάποιο θρίαμβο όπως ορισμένοι θεωρούν. Έχει τα δικά του προβλήματα και αντιφάσεις.

Ψ Μεγάλα τμήματα στο χώρο του ΠΑΣΟΚ ασφυκτιούν και αναζητούν διεξόδους.

Ψ Η πολιτική της Ν.Δ γίνεται ήδη πηγή κοινωνικής δυσαρέσκειας. Η κοινωνική αριστερά στην χώρα μας υποεκπροσωπείται, ή εκπροσωπείται στρεβλά και κατακερματισμένα.

Οι αντικειμενικές δυνατότητες για μια θετική πορεία συνεπώς υπάρχουν. Ευθύνη μας είναι να διαμορφώνουμε και τις δικές μας υποκειμενικές προϋποθέσεις, προκειμένου να τις αξιοποιήσουμε.