1. Η υπόθεση της εξαγοράς της Φάινανσμπανκ από την Εθνική Τράπεζα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο. Ποια η ιδιαιτερότητα της υπόθεσης αυτής;

Έχουμε μια πολύ μεγάλη επένδυση, υψηλού κινδύνου, μέσω τα οποίας, εφόσον τελικά υλοποιηθεί, επιδιώκεται η υποβάθμιση του ρόλου των ασφαλιστικών Ταμείων και η αλλαγή του χαρακτήρα και του ρόλου της Εθνικής.

Η Εθνική, βέβαια, δεν είναι κρατική Τράπεζα. Αλλά ούτε είναι μια κοινή ιδιωτική Τράπεζα. Είναι μια ιδιωτική, ως προς τη λειτουργία της, Τράπεζα με αυξημένο όμως κοινωνικό ρόλο λόγω της ιστορίας της, του μεγέθους της, αλλά και της ηγετικής παρουσίας των ασφαλιστικών ταμείων σ’ αυτήν. Τα ασφαλιστικά Ταμεία, συνολικά, έχουν επενδύσει στην Εθνική το 54% των μετοχικών επενδύσεών τους και ελέγχουν το 17,56% του μετοχικού της κεφαλαίου (στοιχεία 31/12/04). Είναι η μεγαλύτερη συμπαγής και ομοιογενής ομάδα μετόχων της Εθνικής. Αυτό, φαίνεται πως κάποιους ενοχλεί και προσπαθούν να μειώσουν το ρόλο των Ταμείων. Κάθε προσπάθεια, λοιπόν, να παρακαμφθούν τα Ταμεία ή να αγνοηθούν ή να υποβαθμισθεί η θέση τους, αποτελεί μείζον πολιτικό και οικονομικό σκάνδαλο.

2. Όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση ποια είναι η θέση σου;

Εμείς, από την αρχή, σταθήκαμε στις ευρύτερες κοινωνικές διαστάσεις που έχουν σχέση με το ρόλο και την προοπτική της Εθνικής και τη θέση των ασφαλιστικών Ταμείων σ’ αυτήν. Από την άποψη αυτή ερωτήματα και ανησυχίες που, από την πρώτη στιγμή, διατυπώσαμε, παραμένουν, εντάθηκαν μάλιστα, μετά από τις ακροάσεις που είχαμε στη βουλή.

Εφόσον, με κυβερνητική ευθύνη, τελικά, προχωρήσει η συγκεκριμένη επιλογή, η θέση μας είναι ότι η κυβέρνήση πρέπει να ενισχύσει τα ασφαλιστικά Ταμεία που μπορούν και επιθυμούν να συμμετάσχουν στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου και, σε κάθε περίπτωση, να δεσμευτεί ότι τα αδιάθετα δικαιώματα των Ταμείων θα αγορασθούν από φορέα του δημοσίου. Χωρίς μια τέτοια δέσμευση, τα Ταμεία που, ενδεχομένως, θα ψηφίσουν υπέρ αυτής της επιλογής είναι σα να συναινούν σε μια διαδικασία που μειώνει το ρόλο τους.

3. Υπάρχει κάποια σύγχυση σχετικά με το τίμημα εξαγοράς, το οποίο, αναλόγως με τις εκτιμήσεις, κινείται ανάμεσα στα 2,5 – 5 δις ευρώ. Εσύ ποια εικόνα έχεις για το θέμα αυτό;

Ως προς το τίμημα, ακούγονται πολλά και αντιφατικά. Δεν εξαρτάται από τον παράγοντα αυτό η δική μας στάση. Τα βέβαιο είναι ότι η επιχειρούμενη επένδυση είναι επικίνδυνα μεγάλη. Μπορεί να φτάσει τα σημερινά ίδια κεφάλαια της Εθνικής. Με βάση τη διεθνή εμπειρία, αυτό θεωρείται μια ασυνήθιστη και ριψοκίνδυνη επιλογή. Δεύτερον, η συγκεκριμένη επένδυση γίνεται σε μια χώρα με υψηλούς κινδύνους. Δεν έχουμε, συνεπώς, μια συνήθη ή στενά επιχειρηματική κίνηση, αλλά μια πολιτικο-οικονομική επιλογή υψηλού κινδύνου. Κανείς δεν το εύχεται, αλλά και κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει, η συγκεκριμένη επένδυση, να αποδειχθεί μια περιπέτεια. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το ερώτημα είναι ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη και ποιος πληρώνει τις συνέπειες.

4. Τι επιπτώσεις θα έχει μια πιθανή μείωση των ποσοστών που κατέχουν τα ασφαλιστικά Ταμεία;

Εξαρτάται από τη συνολική μετοχική κατανομή μετά την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου. Αν η συμμετοχή των Ταμείων μειωθεί και αυξηθεί η συμμετοχή άλλων φορέων του δημοσίου, δε θα υπάρξουν επιπτώσεις στο μετοχικό έλεγχο της Εθνικής. Αν όμως αυτό δε συμβεί, μπορεί να επέλθει αλλαγή στη μετοχική σύνθεση και κάποια στιγμή ίσως και στον έλεγχο της Εθνικής.

5. Εννοείς ότι μπορεί να επέλθει και πλήρης ιδιωτικοποίηση του Managment και ίσως να μεταβιβαστεί σε ξένα κέντρα;

Το βέβαιο είναι ότι, για να διοικηθεί μια τράπεζα, χρειάζεται ένα «ηγετικό μπλοκ» που μπορεί να είναι μειοψηφικό, αλλά είναι ομοιογενές ως προς τους γενικούς στόχους και τη γενική στρατηγική. Σήμερα, το μπλοκ αυτό συγκροτείται με άξονα και κέντρο βάρους τα ασφαλιστικά Ταμεία.  Αυτό εκλέγει τις διοικήσεις και, θεωρητικά τουλάχιστον, χαράσσει τη στρατηγική. Η μείωση της συμμετοχής των ταμείων μπορεί να οδηγήσει σε μια ηγετική αστάθεια ή σε αυτονόμηση του Managment από τους μετόχους ή και στη συγκρότηση άλλου «ηγετικού μπλοκ» με διαφορετικό κέντρο βάρους, διαφορετικές πολιτικο-οικονομικές αναφορές και στρατηγικές επιδιώξεις.

6. Κάποιος θα πει γιατί είναι κακό το να τεθεί η Εθνική υπό ξένο έλεγχο; Έχει νόημα να μιλάμε σήμερα για ελληνικές ή ξένες Τράπεζες;

Διαβάζω κι εγώ σχετικές απόψεις. Με έκπληξη μάλιστα είδα και το ΚΚΕ, με το σκεφτικό ότι “όλα είναι καπιταλισμός”, να χαρακτηρίζει  «ψευτοδίλημμα» το ποιος θα ελέγχει την Εθνική.

Ο έλεγχος των Τραπεζών, αποτελεί σήμερα πεδίο ενός παγκόσμιου ανταγωνισμού για το ξαναμοίρασμα των αγορών, τη διαχείριση της κοινωνικής αποταμίευσης και τον έλεγχο του μηχανισμού συσσώρευσης του κεφαλαίου. Κάθε μεταβολή, συνεπώς, στη μετοχική σύνθεση ή τον έλεγχο των Τραπεζών, μόνο ουδέτερη, κοινωνικά και πολιτικά, δεν είναι.

7. Ορισμένα στελέχη του ΠΑΣΟΚ επισείουν τον κίνδυνο “αφελληνισμού” της Εθνικής. Συμμερίζεσαι τους φόβους αυτούς; Και πώς μπορεί να διασφαλισθεί ο έλεγχος της Εθνικής;

Για όποιον ανησυχεί για το μέλλον της Εθνικής, δύο λύσεις υπάρχουν. Είτε να μη γίνει η συγκεκριμένη επένδυση είτε, εφόσον γίνει, το Δημόσιο να αγοράσει τα αδιάθετα δικαιώματα, όπως έχουμε, ήδη, προτείνει.

8. Πέρα από τη συγκεκριμένη επένδυση, πώς διαμορφώνεται, γενικότερα, η κατάσταση στα Βαλκάνια με βάση και τις επενδύσεις πολλών ελληνικών επιχειρήσεων εκεί;

Τα Βαλκάνια είναι η γειτονιά μας. Αν οι γείτονες δεν είναι καλά, δε μπορούμε να είμαστε κι εμείς. Γι αυτό, από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, εμείς μιλήσαμε για ένα σχέδιο “συνανάπτυξης των Βαλκανίων”.

Δυστυχώς, αντί γι αυτό, τα Βαλκάνια αποτελούν πεδίο εφαρμογής ενός νεοιμπεριαλιστικού σχεδίου που στηρίζεται στην αρχή του “διαίρει και βασίλευε” και υλοποιείται υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ. Ρόλο μέσα σ’ αυτό έχουμε και εμείς ως χώρα, με ευθύνη των κυβερνήσεών μας..

Αυτό, όμως, οδηγεί σε νέες τεράστιες ανισότητες στο εσωτερικό των κοινωνιών και μεταξύ των χωρών, σε νέους εθνικισμούς, σε “σφαίρες επιρροής” των μεγάλων, αλλά και των μικρότερων περιφερειακών δυνάμεων, κι όλα αυτά δημιουργούν νέους κινδύνους για το μέλλον. Ένα περιφερειακό σχέδιο ενδοβαλκανικής σύγκλισης, ειρηνικής και ισότιμης συνεργασίας και απομάκρυνσης των ξένων στρατιωτικών βάσεων από την περιοχή, θα μπορούσαν να αποτελέσουν άξονες μιας εναλλακτικής στρατηγικής.