ΕΙΝΑΙ «ΨΕΥΤΟΔΙΛΗΜΜΑ» ΤΟ ΠΟΙΟΣ ΕΛΕΓΧΕΙ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ;

Με αφορμή τη συζητούμενη γιγαντιαία αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Εθνικής, έχει αναδειχθεί ο κίνδυνος να μειωθεί η συμμετοχή των ασφαλιστικών Ταμείων, να αλλάξει η μετοχική σύνθεση υπέρ των ξένων ακόμη και να χαθεί ο έλεγχος της Εθνικής.

Σε σχέση με το θέμα αυτό διατυπώθηκε η «θεωρία» ότι στην εποχή μας η ιδιοκτησία και ο έλεγχος που απορρέει απ’ αυτήν δεν έχουν πλέον καμία σημασία. Δεν έχει καν νόημα να μιλούμε για Ελληνικές ή ξένες τράπεζες. Όλα αυτά, είπε ένας πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ στη Βουλή είναι «ξεπερασμένα και αρχαϊκά». Ακόμη και το ΚΚΕ, υπό ένα άλλο σκεπτικό, ότι καπιταλισμός είναι και το ντόπιο κεφαλαίο, καπιταλισμός είναι και το ξένο, με ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της Κεντρικής του Επιτροπής, αποφάνθηκε πως είναι «ψευτοδίλημμα» το ποιος θα ελέγχει την Εθνική Τράπεζα.

Είναι όμως έτσι;

Αναζήτησα στοιχεία, και προσπάθησα να δω τι γίνεται στον υπόλοιπο κόσμο. Τι μερίδια, δηλαδή, έχουν οι ντόπιες τράπεζες και τι οι ξένες στις διάφορες χώρες του κόσμου. Μια μελέτη του ΟΗΕ, (World Ivnestment Report, 2004) είχε  τα στοιχεία που έψαχνα. Σεβόμενος το χώρο της εφημερίδας θα είμαι συνοπτικός.

Τα στοιχεία λοιπόν του ΟΗΕ μας λένε τα εξής:

Οι Γερμανικών συμφερόντων Τράπεζες ελέγχουν το 95,7% του γερμανικού τραπεζικού συστήματος. Οι υπό ξένο έλεγχο Τράπεζες έχουν μόνο το 4,3%. Η συμμετοχή των εγχώριων Τραπεζών στη Σουηδία είναι 98,2%, στην Ιταλία  94,3%, στη Φινλανδία 93,8%, στον Καναδά 95,2% και στην Ιαπωνία 93,3%. Ακόμη και στη Ρωσία, παρά την κατάρρευση, το 91,2% του τραπεζικού της συστήματος ελέγχεται από ρωσικών συμφερόντων τράπεζες.Συμπέρασμα πρώτο: η ιδιοκτησία μετράει. Και παρά το «τσουνάμι» του νεοφιλελευθερισμού, και το κύμα εξαγορών και συγχωνεύσεων, οι πιο σημαντικές καπιταλιστικές χώρες, διαφύλαξαν ως κόρη οφθαλμού, τον πλήρη έλεγχο πάνω στο τραπεζικό τους σύστημα σε ποσοστά μάλιστα που υπερβαίνουν το 90%.

Υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις που κι αυτές έχουν τη σημασία τους.

Μια πρώτη εξαίρεση είναι οι χώρες, πρώην αποικίες και διάφορα προτεκτοράτα. Σε τέτοιες χώρες όπως η Γουινέα Μπισάου στην Αφρική, ή τα νησιά Αρούμπα στην Καραϊβική οι ξένες τράπεζες ελέγχουν μέχρι και το 100% του τραπεζικού συστήματος.

Η δεύτερη εξαίρεση είναι οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (πλην της Ρωσίας). Κι εδώ η κατάρρευση των προηγούμενων καθεστώτων, επέτρεψε στις τράπεζες των Δυτικών χωρών να εξαγοράσουν τις ντόπιες τράπεζες. Έτσι, οι ξένες τράπεζες ελέγχουν το 98,9% του τραπεζικού συστήματος της Εσθονίας, το 90% της Τσεχίας, το 89,3 % της Κροατίας, το 88,8% της Ουγγαρίας κλπ.  Καμία όμως Τράπεζα των χωρών αυτών δεν μπόρεσε να ανοίξει έστω και ένα υποκατάστημα σε χώρα της Δυτικής Ευρώπης.

Συμπέρασμα δεύτερο: Η ιδιοκτησία όχι μόνο μετράει αλλά ο έλεγχός της αποτελεί σήμερα το πεδίο ενός παγκόσμιου οικονομικού πολέμου για τον έλεγχο των τραπεζών και μέσω αυτών της κοινωνικής αποταμίευσης και του μηχανισμού κεφαλαιακής συσσώρευσης.

Οι όποιες αλλαγές στον έλεγχο των τραπεζών μόνο ουδέτερες δεν είναι από κοινωνική και πολιτική άποψη.

 Αυτή η παγκόσμια πραγματικότητα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρέθεσα, εκθέτει τις απόψεις αναφέραμε στην αρχή. Δεν είναι αναχρονισμός το να υπερασπίζεται μια κοινωνία επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας που επηρεάζουν τη ζωή της. Υποχρέωσή της είναι. Ούτε είναι “ψευτοδίλημμα”  το ποιος ελέγχει τέτοιας σημασίας επιχειρήσεις. Κρίσιμο πρόβλημα της εποχής μας είναι.