ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΜΕ ΤΗΝ “ΑΠΟΓΡΑΦΗ”

Αν κάποιος ξένος έλθει ξαφνικά στη χώρα μας θα μείνει με την εντύπωση ότι το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας είναι η “απογραφή”. Και όποτε, στη Βουλή, τέθηκε, προς συζήτηση, κάποιο κοινωνικό πρόβλημα και πάλι, η αντιπαράθεση επικεντρώθηκε στο ζήτημα της απογραφής.

Αυτό συνέβη και πρόσφατα όταν έγινε προ ημερήσιας διάταξης συζήτηση για την ανεργία των νέων, αλλά και λίγες ημέρες μετά όταν μια ανάλογη συζήτηση είχε ως θέμα την περιφερειακή ανάπτυξη. Και στις δύο περιπτώσεις η συζήτηση εκφυλίσθηκε σ’ έναν καυγά του κ. Καραμανλή και του κ. Παπανδρέου για την απογραφή. Η απογραφή, λοιπόν, έχει εξελιχθεί σ’ ένα είδος κρυψώνα. Σ’ αυτόν καταφεύγουν όλο και πιο συχνά τόσο ο κ. Καραμανλής όσο και ο κ. Παπανδρέου. Τι θέλουν να κρύψουν;

Για τη Ν.Δ., τα πράγματα είναι προφανή. Η απογραφή είναι το άλλοθι για όσα κάνουν, αλλά και για όσα δεν κάνουν. Με την απογραφή, λένε, αποκαλύφθηκαν ελλείμματα και χρέη που, υποτίθεται πως πριν τις εκλογές, δεν ήταν γνωστά! Άρα, εξαιτίας του γεγονότος αυτού, όσα η ΝΔ υποσχέθηκε πριν τις εκλογές δεν τη δεσμεύουν ή παραπέμπονται στο αόριστο μέλλον. Η πρώτη λειτουργία, λοιπόν, της απογραφής στην πολιτική της Ν.Δ., είναι ότι αυτή χρησιμοποιείται ως άλλοθι της κυβερνητικής ασυνέπειας.

Υπάρχει όμως μια δεύτερη λειτουργία, ακόμη πιο σοβαρή και αυτή είναι ότι, μέσω της απογραφής, η ΝΔ επιχειρεί να νομιμοποιήσει την πολιτική που εφαρμόζει. Αλλά, ακόμη κι αν δεχθούμε όλα όσα λέει η ΝΔ, γιατί τα ελλείμματα και τα χρέη, πρέπει να τα πληρώνουν οι εργαζόμενοι και τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα;

Πιο περίπλοκα είναι τα πράγματα με το ΠΑΣΟΚ. Διότι εδώ συνυπάρχουν αλληλοσυγκρουόμενοι στόχοι και επιδιώξεις. Ορισμένοι παράγοντες του ΠΑΣΟΚ κτυπάνε το σαμάρι και όχι το γάιδαρο. Για όλα, λένε, φταίει η απογραφή, και όχι η νεοφιλελεύθερη πολιτική της Ν.Δ. Γιατί όλη αυτή η προσπάθεια της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ να δαιμονοποιήσει την “απογραφή”; Ο ένας λόγος είναι ότι έτσι υπερασπίζονται το παρελθόν.  Όμως κανείς δεν μπορεί, στα σοβαρά, ν’ αρνηθεί, ότι υπήρξε εκτεταμένη χρήση της λεγόμενης “δημιουργικής λογιστικής”, με την ανοχή μάλιστα της Γιούροστατ, για ένα, τουλάχιστον, διάστημα. Γι’ αυτό άλλωστε και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αρχικά δεν αρνήθηκε την ανάγκη της απογραφής αλλά ζήτησε, και ορθά, αυτή να γίνει με αξιόπιστο τρόπο.

Η ανάδειξη όμως της “απογραφής” σε κύριο υπεύθυνο υπηρετεί και μια άλλη σκοπιμότητα. Κι αυτή είναι ότι βασικές πολιτικές της ΝΔ μένουν στο απυρόβλητο διότι είναι συνέχεια εκείνων του ΠΑΣΟΚ. Η σύμπλευση και η σύγκλιση στο περιεχόμενο της πολιτικής, συγκαλύπτεται έτσι από τις “οξείες αντιπαραθέσεις” για την απογραφή.

Ίσως υπάρχει και ένας ακόμη λόγος. Ορισμένοι καλλιεργούν την ιδέα για μια νέα απογραφή. Ψάχνουν από τώρα το άλλοθι για ένα νέο κύκλο λιτότητας. Δεν πρόκειται για φανταστικό σενάριο, αλλά για μια πρακτική που εφαρμόσθηκε στην Πορτογαλία.  Ο, πριν από χρόνια πρωθυπουργός Μπαρόζο (ομόλογος του κ. Καραμανλή) έκανε απογραφή και, με άλλοθι τα αποτελέσματά της, εφάρμοσε πολιτική λιτότητας. Στις εκλογές ηττήθηκε και στη θέση του ήλθε νέος πρωθυπουργός, ο κ. Σόκρατες (ομόλογος του κ. Παπανδρέου). Νέα απογραφή κι’ αυτός, νέα, ακόμη πιο σκληρή, λιτότητα. Αυτό το σενάριο, φαίνεται, θέλουν ορισμένοι.

Ωστόσο, πίσω από τα πολιτικά παιχνίδια της “απογραφής” υπάρχει ένα υπαρκτό πρόβλημα. Δεν  είναι  μόνο οι λογιστικές “μαϊμουδιές” που έγιναν για να εξασφαλίσουμε την είσοδο στην ΟΝΕ. Το πρόβλημα είναι ότι το σύστημα με το οποίο καταγράφονται και εμφανίζονται τα δημοσιονομικά μεγέθη, ήταν και είναι αδιαφανές και αναξιόπιστο. Και ο λόγος  γι’ αυτό είναι ότι στη χώρα μας, η Κυβέρνηση κάνει τους προϋπολογισμούς, η Κυβέρνηση τους υλοποιεί, η Κυβέρνηση τους ελέγχει. Ελέγχοντες και ελεγχόμενοι είναι οι ίδιοι. Σε άλλες χώρες, π.χ. στη Γαλλία, οι κυβερνήσεις κάνουν τους προϋπολογισμούς, αλλά η Βουλή, ελέγχει την εκτέλεσή τους, έχει λόγο για το περιεχόμενό τους. Σε μας η Βουλή δεν παίζει κανέναν τέτοιο ρόλο.

Το πρόβλημα  λοιπόν υπάρχει και δεν είναι τεχνικό. Είναι πολιτικό. Είναι ένα έλλειμμα δημοκρατίας. Υπάρχει όμως και η λύση του. Χρόνια τώρα ζητάμε να γίνει ένα γραφείο για τον προϋπολογισμό στη Βουλή. Να αποκτήσουμε ένα σύστημα διαφανές, διαχρονικά σταθερό, κοινής αποδοχής. Αυτή τη λύση, πολλοί βουλευτές και του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις, τη βρίσκουν σωστή. Και όμως δεν εφαρμόζεται. Αν εφαρμοζόταν δε θα συζητούσαμε τόσο πολύ για τους αριθμούς, αλλά για τις πολιτικές. Αλλά ίσως είναι αυτό ακριβώς που το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ θέλουν να αποφύγουν. Δεν είναι μόνον αυτό. Με τη “γκρίζα” και ασαφή εικόνα που υπάρχει γύρω από τα δημόσια οικονομικά, η εκάστοτε κυβέρνηση μπορεί να εμφανίζει την οικονομία άλλοτε ως “ισχυρή”, όταν είναι να πάει σε εκλογές και άλλοτε ως “καταρρέουσα”, όταν είναι να επιβάλει μέτρα κατά των εργαζομένων.

Είναι όμως καιρός αυτό το παιχνίδι να πάρει ένα τέλος.