1) Δημοτικές εκλογές στη “σκιά” της πολιτικής επικαιρότητας. Και πιο συγκεκριμένα, κυβερνητική πρακτική και προβλήματα της καθημερινότητας. Πώς διαγράφεται το “ισοζύγιο” μεταξύ λόγων και έργων; Πού συγκλίνουν, πού αποκλίνουν και γιατί;

Η κυβέρνηση, ονομάζει την πολιτική της μεταρρυθμιστική. Όμως, όλες οι μεταρρυθμίσεις της διευρύνουν τις κοινωνικές ανισότητες, υποβαθμίζουν τη θέση των εργαζομένων. Στη φορολογία, μείωσε τη φορολογία των μερισμάτων, που ευνοεί τους λίγους, αλλά αύξησε τους συντελεστές του ΦΠΑ που επιβαρύνει τους πολλούς. Ο λεγόμενος Αναπτυξιακός Νόμος , αποσύνδεσε τις επιχορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις από την υποχρέωσή τους να δημιουργούν θέσεις απασχόλησης. Στα εργασιακά, μείωσε την αμοιβή των υπερωριών και διεύρυνε το διευθυντικό δικαίωμα σε ό,τι αφορά τη διευθέτηση των ωραρίων. Στο εμπόριο, διεύρυνε τα ωράρια, ευνοώντας τη θέση των μεγάλων πολυκαταστημάτων. Όσο κι αν ψάξει κανείς, δε θα βρει μια “μεταρρύθμιση” που να ευνοεί τους εργαζόμενους ή τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα. Δεν πρόκειται απλώς για μια αντίθεση λόγων και έργων. Η κυβέρνηση αυτή κάνει τα αντίθετα απ’ αυτά που υποσχέθηκε. Εκμεταλλεύτηκε τη δυσαρέσκεια του κόσμου από την πολιτική του ΠΑΣΟΚ για να κάνει τα ίδια και χειρότερα.

2) Ακρίβεια, αυξήσεις, ανεργία συνθέτουν το τρίπτυχο του έντονου προβληματισμού των πολιτών, σύμφωνα και με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Τι μπορεί να γίνει προς τις κατευθύνσεις αυτές, ώστε να αμβλυνθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες;

Όλα αυτά τα προβλήματα, έχουν να κάνουν με τη γενική πολιτική, το “μοντέλο ανάπτυξης” που ακολουθείται. Ωστόσο, σε τοπικό επίπεδο, μπορούν να γίνουν πολλά, τουλάχιστον για την άμβλυνση αυτών των προβλημάτων. Αυτό, όμως, συνδέεται με τις οικονομικές δυνατότητες της αυτοδιοίκησης να λειτουργήσει ως παράγοντας στήριξης των τοπικών οικονομιών, συνδέεται επίσης- και είναι ακόμη πιο σημαντικό- με τη δυνατότητα των Δήμων να λειτουργήσουν όχι μόνο ως διαχειριστικοί μηχανισμοί, αλλά ως θεσμοί δημοκρατίας, ενεργοποίησης και συμμετοχής των πολιτών και διεκδίκησης λύσεων στα προβλήματα.

3) Ελλάς – Γαλλία – συμμαχία και στα εργασιακά; Πώς πρέπει να διαφυλαχθούν κοινωνική συνοχή και εργασιακή ειρήνη από το “νέο κύμα” του Γαλλικού Μάρτη;

Ο Γαλλικός Μάρτης, θέτει προβλήματα που τα ζούμε, ήδη, κι εμείς. Στην αφετηρία του είναι μια ανατροπή που έχει συντελεστεί στο κοινωνικό συμβόλαιο που είχε επικρατήσει μεταπολεμικά και το οποίο έδινε κάποια ασφάλεια στους εργαζόμενους. Η ανατροπή αυτή έχει φέρει τις κοινωνίες, και ιδιαίτερα τις νέες γενιές, σε μια κατάσταση ανασφάλειας για το παρόν και για το μέλλον που αφορά όλες τις πτυχές της ζωής: απασχόληση, εισοδήματα, συντάξεις κλπ.

Οι νέοι διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να ελπίζουν ούτε σε ό,τι οι γονείς τους, δηλαδή οι προηγούμενες γενιές, είχαν κατακτήσει.

Ακριβώς γι’ αυτό, το θέμα που, κατά τη γνώμη μου, έχει τεθεί δεν περιορίζεται σε κάποια επιμέρους διορθωτικά μέτρα στο πλαίσιο του νεοφιλελεύθερου μοντέλου, αλλά αφορά στη διεκδίκηση ενός εναλλακτικού μοντέλου και ενός κοινωνικού συμβολαίου, το οποίο θα εγγυάται την απασχόληση και τα κοινωνικά δικαιώματα των νέων γενεών.

4) Τις δημοτικές εκλογές θα τις επηρεάσουν οι κυβερνητικές αποφάσεις σ’ αυτά τα θέματα ή θα κριθούν μόνο από τις εξελίξεις στα τοπικά δρώμενα;

Αυτό μένει να το δούμε. Τα τοπικά προβλήματα πάντα παίζουν το ρόλο τους στα δημοτικά πράγματα. Η επιδείνωση, όμως, των γενικών κοινωνικών συνθηκών και η αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια, ακόμη και κοινωνικών ομάδων που είχαν ψηφίσει ΝΔ στις τελευταίες εκλογές, θα ενισχύσουν τον πολιτικό χαρακτήρα των αυτοδιοικητικών εκλογών. Το ζητούμενο, όμως, είναι αυτή η αναπόφευκτη πολιτικοποίηση να μην εκφυλλιστεί σ’ έναν αυτοδιοικητικό δικομματισμό, αλλά να εκφραστεί σε μια αντίθεση στις νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις και πολιτικές.

5) Κατά τη γνώμη σας, η αντίληψη περί “ποιότητας ζωής”, έχει να κάνει σήμερα με αυτό που λέμε συνθήκες διαβίωσης ή, όπως έχουν έρθει τα πράγματα, με το άγχος και την αγωνία των πολιτών για καθημερινή επιβίωση;

Η αντίθεση γύρω από τις υλικές και τις λεγόμενες άυλες αξίες, έχει, νομίζω, από τα πράγματα ξεπεραστεί. Τα υλικά μέσα σίγουρα δεν εξασφαλίζουν αυτό που οι αρχαίοι ονόμαζαν “ευ ζειν”. Αλλά χωρίς δουλειά, χωρίς εισόδημα, χωρίς ασφάλιση, χωρίς ένα μίνιμουμ υλικών μέσων και εγγυήσεων, οι άνθρωποι δεν έχουν δυνατότητα επιλογών ούτε μπορούν να κάνουν σχέδια ζωής. Η φτώχεια, σχετική ή απόλυτη, είναι μια κατάσταση σχετικής ή απόλυτης ανελευθερίας. Το θέμα, κάθε φορά, είναι ποιος είναι ο σκοπός και πιο είναι το μέσο.

Κάτι ανάλογο έχει πιστεύω συμβεί και ως προς τη σχέση ατομικής και συλλογικής ευημερίας. Χωρίς συλλογικά αγαθά, χωρίς συλλογικές υποδομές, τα ατομικά αγαθά αυτοαχρηστεύονται. Μόνο ένας αναίσθητος μπορεί να νοιώθει ευτυχής σε ένα περιβάλλον συλλογικής μιζέριας ή δυστυχίας. Και αυτό έχει άμεση σχέση με τα αυτοδιοικητικά. Η ζωή μας είναι μια συλλογική υπόθεση. Εξαρτάται από το τι μπορούμε να μοιραστούμε από τους άλλους και όχι από το τι μπορούμε να αθροίσουμε στο θησαυροφυλάκιο της ατομικής ματαιοδοξίας μας.