Δεν είναι βέβαια εύκολη η αποτίμηση της διαδρομής ενός κόμματος το οποίο όχι μόνο κυβέρνησε αλλά και ηγεμόνευσε στη πολιτική μας ζωή για μια μακρά περίοδο.
Ωστόσο, μπορούν να επισημανθούν δυο σταθερά διαχρονικά χαρακτηριστικά αυτής της πορείας.
Το πρώτο έχει να κάνει με τη σταθερή επιδίωξη του ΠΑΣΟΚ για την αποδυνάμωση και περιθωριοποίηση της Αριστεράς.
Ο Α. Παπανδρέου, με μαεστρία αξιοποίησε -με ευθύνη και των ηγεσιών της- τις εσωτερικές αντιθέσεις της Αριστεράς κατά τις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Επεδίωξε και ως ένα βαθμό πέτυχε την αφομοίωση μεγάλου μέρους των δυνάμεων του ΚΚΕ εσωτερικού και ομάδων της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, ενώ από την άλλη έσπρωχνε το ΚΚΕ σε ακραίες θέσεις με στόχο τον περιορισμό της επιρροής του.
Αυτό όμως δεν βοήθησε τελικά ούτε το ΠΑΣΟΚ ούτε την κοινωνία. Αντίθετα αυτό συνέβαλλε στο να αποδυναμωθούν, η μεταρρυθμιστική δυναμική και οι αντιστάσεις της κοινωνίας αλλά και η διαπραγματευτική δύναμη του ίδιου του ΠΑΣΟΚ απέναντι στις δυνάμεις του αναχρονισμού και του οικονομικού κατεστημένου.
Ένα δεύτερο αλληλένδετο με το προηγούμενο στοιχείο που χαρακτηρίζει την πορεία του ΠΑΣΟΚ ως «σοσιαλιστικό κίνημα» όπως
ακόμη και τώρα υποδηλώνει ο τίτλος του, ήταν ο πλήρης εκφυλισμός των κοινωνικών και μεταρρυθμιστικών καταβολών του.
Έτσι, από έναν εν πολλοίς αναγκαστικό αρχικό συμβιβασμό οδηγήθηκε στην πλήρη ενσωμάτωση και τελικά, ιδίως κατά την τελευταία περίοδο, στην ενεργητική διαχείριση του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού προς όφελος των ισχυρών μονοπωλιακών και διαπλεκόμενων με το κράτος συμφερόντων.
Ακριβώς γιαυτό τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα το ΠΑΣΟΚ δεν είναι συγκυριακά ούτε είναι αποτέλεσμα μόνο της εκλογικής του ήττας. Είναι βαθύτερα και συγκροτούν μια σοβαρή κρίση αξιοπιστίας και ταυτότητας, η υπέρβαση της οποίας δεν είναι εύκολη ούτε και είναι βέβαιο ότι θα επιτευχθεί.
Το δεύτερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει το ΠΑΣΟΚ είναι ότι ο καπιταλισμός στη σημερινή νεοφιλελεύθερη μορφή του δεν επιτρέπει κοινωνικούς συμβιβασμούς και πολιτικές συνθέσεις που στο παρελθόν επέτρεπαν στη σοσιαλδημοκρατία να υπηρετεί τον καπιταλισμό και ταυτόχρονα να ικανοποιεί ως ένα σημαντικό βαθμό ζωτικές ανάγκες των εργαζομένων. Δεν μπορεί, δηλαδή το «όλο και ενιαίο ΠΑΣΟΚ» να εγγυάται ταυτόχρονα και τα κεκτημένα του νεοφιλελευθερισμού και τα συμφέροντα της κοινωνίας και ιδιαίτερα των φτωχών και των νεόφτωχων τμημάτων της.
Το ερώτημα που συνεπώς τίθεται είναι αν από άποψη προοπτικής –της προοπτικής για μια επί της ουσίας εναλλακτική προς την ΝΔ και το νεοφιλελευθερισμό πολιτική- έχει πλέον νόημα η
εμμονή στο «όλο και ενιαίο ΠΑΣΟΚ».
Γιάννης Δραγασάκης - Yannis Dragasakis
3 εβδομάδες πριν
Ο διάλογος μπορεί να προχωρήσει
dragasakis.gr
Η απουσία μιας δύναμης ικανής να αντιμετωπίσει την κυριαρχία του κ. Μητσοτάκη από τα αριστερά αποτελεί ένα πρ...Share on Facebook Share on Twitter Share on Linked In Share by Email
3 μήνες πριν
Η «μαύρη τρύπα» της μεταπολίτευσης: μαθήματα για το μέλλον
dragasakis.gr
Share on Facebook Share on Twitter Share on Linked In Share by Email
3 μήνες πριν
Share on Facebook Share on Twitter Share on Linked In Share by Email
3 μήνες πριν
«Το διπλό καθήκον της Αριστεράς»
shorturl.at
Ομιλία σε εκδήλωση του Ινστιτούτου ΕΝΑ για την παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Ελευθερίου, Κρίση, κομματικό ...Share on Facebook Share on Twitter Share on Linked In Share by Email
4 μήνες πριν
Η κρίση του κομματικού συστήματος & η προοπτική της Αριστεράς
www.enainstitute.org
Mε αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου Κρίση, κομματικό σύστημα, Αριστερά. Κριτικά σημειώματα (εκδόσεις ΕΝΑ, 2024) ...Share on Facebook Share on Twitter Share on Linked In Share by Email
Latest Twetter Feeds
Could not authenticate you.
Newsletter