Όλες οι εκλογές είναι κρίσιμες αλλά οι επερχόμενες είναι ίσως οι πιο διλημματικές των τελευταίων δεκαετιών. Είναι οι πρώτες μετά την έξοδο από τα Μνημόνια,  γεγονός που από μόνο του συνιστά μια νέα συνθήκη. Ο σχεδιασμός του μέλλοντος είναι πλέον δική μας υπόθεση. Και αυτό είναι κατάκτηση για τη χώρα, που όμως δημιουργεί καθήκοντα και υποχρεώσεις, αφού η ευθύνη των επιλογών είναι πλέον δική μας.

Έχοντας σταθεροποιήσει το οικονομικό περιβάλλον, το δίλημμα των εκλογών αυτών είναι αν θα συνεχιστεί και θα ενταθεί η προοδευτική μεταρρυθμιστική προσπάθεια για το μετασχηματισμό του κράτους και του παραγωγικού υποδείγματος ή αν διολισθήσουμε σε λογικές του παρελθόντος, των φαινομενικά εύκολων λύσεων που στην πράξη όμως συσσώρευσαν δεινά και αδιέξοδα και οδήγησαν στη χρεοκοπία.

Η  ανάκαμψη της οικονομίας συνεχίζεται για εννιά διαδοχικά τρίμηνα, δείκτης που πιστοποιεί τη σταθερή αναπτυξιακή τροχιά.

Όχι μόνο, όμως,είναι η οικονομία σε ανάκαμψη, αλλά έχουμε επιτύχει δημοσιονομική ασφάλεια. Δημιουργήσαμε ισχυρά αποθέματα ρευστότητας ύψους 23 δισ. ευρώ ως Κεντρική και 33 δισ. ως Γενική Κυβέρνηση. Καταστήσαμε το χρέος βιώσιμο και ελαχιστοποιήσαμε τη δαπάνη εξυπηρέτησης του για  αρκετά χρόνια. Βελτιώσαμε την πιστοληπτική ικανότητα και τους όρους δανεισμού της χώρας, κάτι που αντανακλάται και στους όρους χρηματοδότησης της ιδιωτικής οικονομίας. Η δημοσιονομική εξυγίανση συνοδεύτηκε από την ανάπτυξη νέων καλά στοχοθετημένων εργαλείων κοινωνικής πολιτικής που κάλυψαν τα πιο ευάλωτα τμήματα της κοινωνίας από τις επιπτώσεις της κρίσης. Ενισχύθηκε έτσι η κοινωνική συνοχή, αποτράπηκε ο κίνδυνος μαζικού κοινωνικού αποκλεισμού και μπήκαν οι βάσεις για το νέο Κοινωνικό Κράτος μέσω μιας ανάπτυξης βιώσιμης, δίκαιης, χωρίς αποκλεισμούς.

Για ποια επιτάχυνση της ανάκαμψης, για ποιες φοροελαφρύνσεις θα μπορούσαμε να μιλάμε σήμερα αν τα ταμεία ήταν άδεια, η οικονομία σε κατάρρευση και η κοινωνία σε αποδιάρθρωση, όπως μονότονα επαναλάμβανε επί τέσσερα χρόνια ο κ. Μητσοτάκης;

Ο ρυθμός, η διατηρησιμότητα και ο κοινωνικός αντίκτυπος της ανάκαμψης θα εξαρτηθούν από την ταχύτητα αλλαγής του παραγωγικού υποδείγματος. Διότι το παραγωγικό υπόδειγμα δεν ήταν βιώσιμο. Ό,τι ονομάστηκε «ανάπτυξη» πριν από την κρίση δεν ήταν παρά διόγκωση οικονομικών δραστηριοτήτων προσοδοθηρικών, χαμηλής προστιθέμενης αξίας, μη εμπορεύσιμων διεθνώς αγαθών και υπηρεσιών. Έτσι η «ισχυρή ανάπτυξη» συνοδεύτηκε από παραγωγική υποβάθμιση, αποβιομηχάνιση, περιθωριοποίηση του πρωτογενή τομέα, δημογραφική επιδείνωση, επίμονες περιφερειακές και κοινωνικές ανισότητες, διαρκώς διογκούμενα ελλείμματα δημοσιονομικά, κοινωνικά  και παραγωγικά.

Η μετάβαση λοιπόν σε ένα νέο υπόδειγμα βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, σε συντονισμό με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, αποτελεί μονόδρομο, το νέο κοινωνικό και εθνικό στόχο, και τον όρο-μέσα από  τη στροφή της οικονομίας σε παραγωγή βασισμένη στη γνώση και την καινοτομία, σε ερευνητικές, μεταποιητικές και άλλες  παραγωγικές δραστηριότητες υψηλής προστιθέμενης αξίας-για να αποτρέψουμε την παλινδρόμηση στην κρίση. Και τούτο γιατί οι βαθύτερες αιτίες της κρίσης και της  χρεοκοπίας δεν ήταν μόνο τα δημοσιονομικά ελλείμματα αλλά και οι ασυμμετρίες και οι αντιθέσεις στον τρόπο ανάπτυξης και τη σφαίρα της παραγωγής. Και τις ασυμμετρίες αυτές τα μνημόνια και οι μνημονιακές πολιτικές όχι μόνο δεν τις αντιμετώπισαν αλλά από πολλές απόψεις τις επιδείνωσαν.

Η ανάγκη όμως αυτή δεν έρχεται μόνο από το παρελθόν αλλά και από το μέλλον.

Οι παγκόσμιοι ανταγωνισμοί παίρνουν νέες μορφές που περικλείουν μεγαλύτερους κινδύνους. Τα διδάγματα από την προηγούμενη παγκόσμια κρίση δεν έχουν ληφθεί υπόψη. Πολλοί μιλούν και πάλι για μια κρίση σε αναμονή. Η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια ανάπτυξη είναι ήδη σε τροχιά επιβράδυνσης.

Στις συνθήκες αυτές, βασική προϋπόθεση του μέλλοντος είναι η θωράκιση και ανθεκτικότητα της χώρας, της οικονομίας, της κοινωνίας, της Δημοκρατίας αλλά και η ενίσχυση της δυνατότητας μας να προσαρμοζόμαστε και να αξιοποιούμε τα νέα δεδομένα. Σε ένα περιβάλλον μάλιστα που θα διαμορφωθεί μέσα από την ικανότητα της κάθε χώρας να προσαρμοστεί έγκαιρα στις απατήσεις της κλιματικής αλλαγής και της 4ηςΒιομηχανικής Επανάστασης, ο συνολικός ποιοτικός μετασχηματισμός του κράτους και του παραγωγικού συστήματος αποκτά ακόμη πιο επιτακτικό χαρακτήρα.

Ο φορολογικός λαϊκισμός στον οποίο επιδίδεται ο κ. Μητσοτάκη δεν αποτελεί απάντηση σε κανένα από τα προβλήματα αυτά. Όχι διότι η φορολογία δεν μπορεί να παίξει και αναδιαρθρωτικό ρόλο, αλλά διότι αυτό προϋποθέτει αναπτυξιακό σχέδιο που η φορολογική πολιτική θα υπηρετεί.  Η λογική ότι η μείωση της φορολογίας επί των κερδών και των μερισμάτων αρκεί από μόνη της για την εκρηκτική κινητοποίηση επενδύσεων είναι εντελώς αβάσιμος. Διαφορετικά όλες οι μη ανεπτυγμένες οικονομίες, με τους πολύ χαμηλούς συντελεστές φορολόγησης, θα οδηγούνταν σε διαρκή αναπτυξιακά άλματα.

Και στο πεδίο αυτό η σημερινή κυβέρνηση υλοποιεί ένα σημαντικό έργο, εν πολλοίς «αφανές».

Η Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική, που για πρώτη φορά διαθέτει η χώρα, εξειδικεύεται σε μια νέα γενιά 100 μεταρρυθμίσεων και στο κράτος και στις σχέσεις του  κράτους με τις επιχειρήσεις και την κοινωνία, καθώς προϋπόθεση κάθε αλλαγής είναι ένα κράτος που εμπιστεύεται και το εμπιστεύονται οι πολίτες. Ενδεικτικά:

1. Αφήσαμε πίσω μας το φαύλο καθέτως που υπήρχε στη λειτουργία του Αναπτυξιακού Νόμου για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Θεσπίσαμε νέο νόμο και νέες διαδικασίες (firstin-firstout) που διασφαλίζουν διαφάνεια και αντικειμενικότητα.
2. Προχωρήσαμε στη δραστική ηλεκτρονική απλούστευση και συντόμευση της ίδρυσης και αδειοδότησης επιχειρήσεων με αποτέλεσμα τη δραστική μείωση του διοικητικού κόστους,ειδικά των μικρών επιχειρήσεων.
3. Εκσυγχρονίσαμε και απλουστεύσαμε, για πρώτη φορά έπειτα από δεκαετίες, το εταιρικό δίκαιο για τις Ανώνυμες Εταιρείες και τους εταιρικούς μετασχηματισμούς.
4. Θεσπίσαμε κίνητρα για εγκατάσταση σε επιχειρηματικά πάρκα και αρχίσαμε τη διαδικασία εξυγίανσης των άτυπων συγκεντρώσεων επιχειρήσεων.
5. Θεσπίσαμε νέο νόμο για τις Στρατηγικές Επενδύσεις.
6. Βάλαμε το Κτηματολόγιο, τους δασικούς χάρτες και το χωροταξικό σχεδιασμό σε τροχιά ολοκλήρωσης με σαφές χρονοδιάγραμμα.
7. Υπερβαίνοντας αδράνειες δεκαετιών και μυωπικές αντιδράσεις κατεστημένων συμφερόντων ιδρύσαμε την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Σχεδιάσαμε και υλοποιούμε ένα «οικοσύστημα» νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και επενδυτικών Ταμείων που αναμένεται τα επόμενα τρία χρόνια να κινητοποιήσουν επενδυτικούς πόρους πάνω από 7 δισ. ευρώ.
8. Αναμορφώσαμε το ΕΣΠΑ και έχουμε καταθέσει προς ψήφιση στη Βουλή το νέο θεσμικό πλαίσιο για Πενταετή Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων που θα λειτουργούν ως Εθνικά Αναπτυξιακά Προγράμματα και αρχίσαμε τις προετοιμασίες για το σχεδιασμό του νέου ΕΣΠΑ και της νέας  Προγραμματικής Περιόδου 2021-2030.

Παράλληλα η Αναπτυξιακή Στρατηγική εξειδικεύεται σε συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους(40 KPIs)και σε πολιτικές που τους υλοποιούν ώστε να συγκλίνουμεμε τα επίπεδα παραγωγικότητας αλλά και τις δαπάνες για έρευνα, παιδεία υγεία κ.ά. με ταμέσα ευρωπαϊκά. Μεταξύ άλλων, στοχεύουμε σε:

1. Αύξηση του ειδικού βάρους της μεταποίησης και άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων στο εθνικό προϊόν.
2. Αύξηση των εξαγωγών στο 50% του ΑΕΠ έως το 2025
3. Διπλασιασμός των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων, ως ποσοστό του ΑΕΠ, μέχρι το 2025.
4. Περαιτέρω μείωση της ανεργίας με τη δημιουργία 500.000 θέσεων εργασίας την επόμενη τετραετία σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα & δημιουργία 10.000 ποιοτικών θέσεων εργασίας για νέους ερευνητές μέσω του ΕΛΙΔΕΚ και ερευνητικών προγραμμάτων έως το 2021.
5. Ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών σύστασης και αδειοδότησης επιχειρήσεων εντός του 2020.
6. Ολοκλήρωση του Κτηματολογίου και του Εθνικού Χωρικού Σχεδιασμού μέχρι το 2021.
7. Ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων για την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης με περεταίρω στόχο τη «δίκη χωρίς χαρτί» το 2021.

Πρόσφατα ο κ Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στο ΣΕΒ αναγνώρισε ότι η χώρα έχει ξεπεράσει το συστημικό κίνδυνο. Αυτό όμως δεν συνέβη από μόνο του. Ήταν αποτέλεσμα μιας πολιτικής που μόνο η συνέχιση της μπορεί να εγγυηθεί.

* Άρθρο στην εφημερίδα Βήμα της Κυριακής