1. Ο λαός της Ιρλανδίας ενώ είχε εγκρίνει με δημοψήφισμα το Ευρωσύνταγμα τώρα απέρριψε τη συνθήκη της Λισσαβόνας. Τι εξήγηση δίνετε; Οι Ιρλανδοί προτιμούσαν το Ευρωσύνταγμα από τη νέα συνθήκη; Η μήπως αδιαφορούν και για τα δύο και ψηφίζουν ανάλογα με τη συγκυρία και τις εσωτερικές εξελίξεις στη χώρα τους;

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν κόλαφος. για τις ελίτ της Ευρώπης. Διότι εκείνο που κρίνεται σήμερα δεν είναι απλά μια Συνθήκη, αλλά η στάση των ιθυνόντων της Ε.Ε. οι οποίοι μετά το αρνητικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Γαλλία και την Ολλανδία αποφάσισαν να παρακάμψουν τους λαούς της Ευρώπης. Άλλαξαν λίγα και άφησαν τον πυρήνα του Ευρωσυντάγματος αναλλοίωτο. Υιοθέτησαν τη μυστική διπλωματία αντί ενός ανοιχτού διαλόγου. Ίσως λοιπόν το «ΟΧΙ» των Ιρλανδών δεν αφορά μόνο το περιεχόμενο της Συνθήκης αλλά και όλον αυτόν τον εμπαιγμό.

Όμως, πέρα από το «ΟΧΙ» των Ιρλανδών, μεγάλη σημασία έχει και η ηχηρή σιωπή και η παθητική στάση των Ευρωπαίων πολιτών, ένδειξη κι αυτή της αποξένωσης και της διάχυτης απογοήτευσης με την οποία αντιμετωπίζουν τη νέα Συνθήκη.

2. Κατά την επικύρωση του Ευρωσυντάγματος δύο λαοί, της Γαλλίας και της Ολλανδίας, εκφράστηκαν αρνητικά. Αντίθετα, όμως, τρεις λαοί, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και του μικρού Λουξεμβούργου εκφράστηκαν θετικά επίσης με δημοψήφισμα. Πως θα κρίνουμε ποιοι λαοί έχουν δίκιο και ποιοι έχουν άδικο;

Όλες οι ψήφοι έχουν την ίδια βαρύτητα. Όμως, τα δημοψηφίσματα είχαν σκοπό, να εξασφαλίσουν τη νομιμοποίηση, του λεγόμενου Ευρωσυντάγματος και του συγκεκριμένου δρόμου για την ευρωπαϊκή ενοποίηση που αποτυπωνόταν σ’ αυτό.

Ο σκοπός αυτός δεν επετεύχθη. Και όχι μόνον επειδή το «ΟΧΙ» επικράτησε σε δυο από τις χώρες στις οποίες έγινε δημοψήφισμα. Αλλά επειδή ούτε το λεγόμενο Ευρωσύνταγμα ούτε η τωρινή μεταλλαγμένη μορφή του μπόρεσαν να δημιουργήσουν μια θετική δυναμική μέσα στους λαούς.

Αντιθέτως, η δυνατότητα της επέκτασης του 48ωρου ως και τις 65 ώρες, η ακρίβεια, η ανεργία, η σύμπλευση της Ε.Ε. με στρατιωτικούς τυχοδιωκτισμούς των ΗΠΑ, ενισχύουν τις αρνητικές διαθέσεις των Ευρωπαίων πολιτών όχι στην ευρωπαϊκή ενοποίηση αυτή καθαυτή αλλά στις κυρίαρχες νεοφιλελεύθερες πολιτικές με τις οποίες αυτή προωθείται.

3. Σύμφωνα με τα ισχύοντα στην ΕΕ αν έστω και μία χώρα, όπως τώρα η Ιρλανδία, δεν επικυρώσει τη νέα συνθήκη, αυτή η συνθήκη δε μπορεί να τεθεί σε ισχύ, άρα απορρίπτεται. Συμφωνείτε απόλυτα με αυτή την αρχή ή θα μπορούσατε να δεχθείτε την αναθεώρησή της; Και αν υποθέσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Αριστερά κατάφερνε να προωθήσει αρκετές από τις θέσεις της σε μία νέα συνθήκη, αλλά την απέρριπτε σε ένα δημοψήφισμα κάποια χώρα όπου επικρατούσαν έντονες εθνικιστικές τάσεις η ισχυρή επιρροή τρίτων χωρών, ας πούμε των ΗΠΑ, τι θα έπρεπε να γίνει;

Η αρχή της ομοφωνίας ή το δικαίωμα του ΒΕΤΟ καθίστανται αναγκαίες δικλείδες ασφαλείας σε έναν οργανισμό που, όπως η Ε.Ε., στηρίζει τη συνοχή του στην ελευθερία των αγορών, χωρίς όμως να διαθέτει αναδιανεμητικούς μηχανισμούς που να αναιρούν τις αποδιαρθρωτικές συνέπειες που έχει η δράση των αγορών και η ελεύθερη κίνηση των κεφαλαίων.

Αν θέλουμε να στοχεύσουμε στις αιτίες, πρέπει να επιμείνουμε σε μια εναλλακτική στρατηγική ευρωπαϊκής ενοποίησης που θα γίνεται με όρους κοινωνικού συμβολαίου, ουσιαστικής πολιτικής ισοτιμίας και πραγματικής οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης.

Μόνον έτσι μπορούν να οικοδομηθούν σχέσεις  αλληλεγγύης και δεσμοί εμπιστοσύνης ανάμεσα στους λαούς και τους Ευρωπαίους πολίτες.

4. Μετά την απόρριψη μιας συνθήκης παραμένει σε ισχύ η προηγούμενη. Ο ΣΥΝ και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν εκφραστεί εναντίον και του Ευρωσυντάγματος και της συνθήκης της Νίκαιας και κατά την κύρωση της συνθήκης του Άμστερνταμ ο, τότε, ΣΥΝ είχε ψηφίσει «παρών». Μήπως, λοιπόν, όπως σας προσάπτει το ΚΚΕ απορρίπτετε τις νέες συνθήκες αλλά παραμένετε προσηλωμένοι στην Συνθήκη του Μάαστριχτ;

Με την απόρριψη αυτής της Συνθήκης παραμένει σε ισχύ το αίτημα για μια Συνθήκη που θα λαμβάνει υπόψη της τις ανάγκες των Ευρωπαίων πολιτών και την ανάγκη του αγώνα για να ικανοποιηθεί το αίτημα αυτό. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν υπήρχε όταν ετέθη το θέμα της συνθήκης του Μάαστριχτ. Δε δεσμεύεται από τις όποιες θέσεις είχαν οι  επιμέρους συνιστώσες του. Λαμβάνοντας υπόψη υπαρκτούς διαφορετικούς προβληματισμούς στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς και της Οικολογίας, ο ΣΥΡΙΖΑ, έχει τη δυνατότητα αλλά και την ευθύνη, να διαμορφώσει τη δική του ολοκληρωμένη πολιτική για το σήμερα και το αύριο της Ευρώπης.

5. Τι θα έπρεπε, κατά τη γνώμη σας να περιλαμβάνει μία νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη για να γίνει αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή αριστερά;  Θα έπρεπε, για παράδειγμα η ΕΕ στην εξωτερική της πολιτική να επιδιώξει να γίνει μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών με ταυτόχρονη κατάργηση των εθνικών βέτο στην εθνική εξωτερική πολιτική; Θα έπρεπε η ΕΕ να συγκροτήσει μία οικονομική κυβέρνηση σαν αντιστάθμισμα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με ταυτόχρονη επιβολή μεγαλύτερης πειθαρχίας στις εθνικές οικονομικές πολιτικές;

Η κοινή εξωτερική πολιτική προϋποθέτει πολιτική ενοποίηση και αυτή προϋποθέτει θεσμούς δημοκρατικής εκπροσώπησης και ελέγχου.

Σε ό,τι αφορά την Κεντρική Τράπεζα εκείνο που προέχει είναι να αλλάξει το καταστατικό της ίδιας της Τράπεζας, να διευρυνθούν οι σκοποί της και να εξασφαλιστούν όροι δημοκρατικής νομιμοποίησης και ελέγχου των αποφάσεών της.

Τέλος, το Σύμφωνο Σταθερότητας πρέπει να δώσει τη θέση του σ’ ένα σύμφωνο ανάπτυξης, απασχόλησης και κοινωνικής συνοχής που θα στηρίζεται στη θέσπιση κατώτατων ορίων και ελάχιστων κοινωνικών στάνταρντς που να ανατρέπουν το κοινωνικό ντάμπιγκ.

Όμως το ζητούμενο για την Αριστερά δεν είναι μόνο να επηρεάσει τη μια ή την άλλη επιμέρους πολιτική, αλλά να αποκτήσει ηγεμονικό λόγο και ρόλο στις ευρωπαϊκές εξελίξεις.

Να σπάσει τη συναίνεση που έχει συγκροτηθεί με κεντρικό άξονα το νεοφιλελευθερισμό ανάμεσα σε δυνάμεις της ευρωπαϊκής δεξιάς και της σοσιαλδημοκρατίας. Να αναλάβει πρωτοβουλίες για την κοινή δράση της Αριστεράς και τη συγκρότηση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας και σε εθνική και σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.